Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

4 idee dla Śląskiego: Ziętek wciąż pamiętany, za nim Kutz i Gierek [WYNIKI SONDY]

Agata Pustułka
grafika Marek Michalski
Kto miał największy wpływ na kształtowanie się tożsamości regionalnej w województwie śląskim? Nasi internauci uważają, że Jerzy Ziętek. Zdziwieni?

Legendarny wojewoda katowicki, zostawił po sobie nie tylko Spodek i Park Śląski, ale także na trwałe zapisał się w pamięci mieszkańców naszego regionu. W internetowej sondzie Czytelnicy "Dziennika Zachodniego" zdecydowali bowiem, że to właśnie przedwojenny burmistrz Radzionkowa, PRL-owski wojewoda, człowiek o niezwykle skomplikowanym życiorysie - jednym słowem Jorg, czyli generał Jerzy Ziętek ma na tym polu największe zasługi.

To kolejna odsłona naszej redakcyjnej dyskusji: 4 idee dla Śląskiego. Przed zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi chcemy ustalić, wraz z naszymi Czytelnikami, jakie sprawy są dla nas, jako regionalnej wspólnoty, najważniejsze.

Od zeszłego piątku dyskutujemy o tożsamości i jest to bardzo ostra dyskusja. Trudno mówić o tożsamości bo to byt niematerialny. Niełatwy do zdefiniowania. Zapytaliśmy zatem naszych Czytelników, kto ich zdaniem miał największy wpływ na kształtowanie się tożsamości w województwie śląskim. Oczywiście to było zadanie dla chętnych, a wyniki nie są efektem naukowych analiz. Województwo śląskie to zbiór ziem o skomplikowanej i różnorodnej historii. Czy z tego zlepku da się wyrobić dobre ciasto? No właśnie, próbujemy się rozeznać.

Wróćmy jednak do wyników sondy. Tuż za generałem Jorgiem, ale jednak z 5-procentową stratą uplasował się reżyser Kazimierz Kutz, twórca "śląskiej szkoły filmowej", polityk, obecnie senator. Na trzecim miejscu znalazł się natomiast... Zagłębiak, czyli były I sekretarz KC PZPR Edward Gierek. Można nawet stwierdzić, że im więcej czasu mija od jego rządów, tym lepiej jest wspominany. Czy słusznie, to już całkiem inna bajka.

Dopiero czwarty w naszej rywalizacji był dyktator III powstania śląskiego Wojciech Korfanty, ten który "Śląsk przywrócił Polsce", zaś piąty - lider Ruchu Autonomii Śląska Jerzy Gorzelik.

- Z jednej strony wyniki tej sondy mnie nie dziwią, a z drugiej są zaskoczeniem. W sumie, chociaż to tylko zabawa, to mówi ona wiele o naszym myśleniu o przeszłości, o naszej wiedzy i oczekiwaniach wobec przyszłości - wyjaśnia historyk z Uniwersytetu Śląskiego, prof. Zygmunt Woźniczka.

Jego zdaniem zwycięstwo Ziętka i dobry wynik Gierka to efekt idealizowania czasów PRL-u, w których Śląsk, nie tylko w oficjalnej propagandzie, był potęgą gospodarczą. To nostalgia za czasami młodości.

- Oczywiście mieszkańcy regionu pamiętają wyzysk, czterobrygadówki, hipokryzję ówczesnej władzy, ale też pełne półki w sklepach. Dla przyjezdnych z innych regionów Śląsk był "ziemią obiecaną". Tu była praca i dobre zarobki. To tu się przyjeżdżało - dodaje prof. Woźniczka.

Cóż, jednak byt kształtuje świadomość, z czego wynika, że przemyślenia Karola Marksa są wiecznie żywe. Ślązacy zagłosowali na Ziętka - swojaka, a Zagłębiacy na Gierka. Z perspektywy dzisiejszych wolnorynkowych doświadczeń "złota dekada" towarzysza Edwarda kojarzy się z dobrobytem, naszą "małą stabilizacją", do której wiele osób wciąż dziś tęskni.

- To, że Korfanty przegrał w tej sondzie to efekt niedoskonałej edukacji. O nim się w szkole po prostu nie uczy. Młodzież natomiast słyszy od swoich rodziców: za Gierka nie musiałbyś wyjeżdżać na zmywak do Irlandii i nieważne są inne sprawy, tylko ekonomia - mówi historyk.

Sukces Ziętka jest kompletnie niezrozumiały dla Marcina Melona, autora pierwszej komedii po śląsku pt. Komisorz Hanusik, nauczyciela regionalisty. - Ja jestem rocznik 70. Dla mnie najważniejsze są te wydarzenia, których byłem świadkiem. Dlatego nie mam wątpliwości, że to ostatnia dekada była okresem przebudzenia się i odrodzenia śląskiej tożsamości. To właśnie w tym okresie doszło do rehabilitacji śląskiej godki, przypomnienia i uświadomienia sobie ważnych h dla Ślązaków historycznych wydarzeń - mówi Marcin Melon.

Z kolei dla politologa z Uniwersytetu Śląskiego dr. Tomasza Słupika wygrana Ziętka i dobra pozycja Gierka to efekt bardzo skutecznej propagandy z czasów PRL. - Postać Korfantego tak naprawdę powróciła do świadomości mieszkańców w 1989 roku. Związek Górnośląski mocno go eksponował. Wcześniej jego życiorys był celowo przemilczany - twierdzi dr Słupik i dodaje:

Najważniejszy w tej sondzie jest klucz historyczny. W tym towarzystwie Jerzy Gorzelik powinien się cieszyć z tak dobrego miejsca.

Ważne dla regionu

Lista spraw, o które warto zabiegać

1. Uchwalenie ustawy metropolitalnej, która pozwoli na zarządzanie województwem zgodnie z potrzebami wszystkich wchodzących w jego skład subregionów.
2. Rozpoczęcie poważnej debaty na temat przyszłości województwa na mapie administracyjnej.
3. Edukacja regionalna, a przede wszystkim dokończenie podręcznika do edukacji regionalnej.
4. Start w kolejnych wyborach samorządowych do sejmiku mocnych, lokalnych ugrupowań.
5. Muzeum Śląskie powinno się stać płaszczyzną porozumienia w województwie. Prezentować różnorodność kulturową regionu.
6. Ochrona języka śląskiego, uznanie go za język regionalny.
7. Powołanie przy marszałku pełnomocnika ds. dialogu i mniejszości.
8. Skuteczne lobby w stolicy to konieczność.
9. Promocja województwa. Chwalmy Bielsko w Katowicach, Katowice w Częstochowie itd.
10. Wspólny front w sprawie przyszłości górnictwa, które może położyć cały region na długie dziesięciolecia. AGA

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!