Ekumeniczne spotkanie w Katowicach rzuca nowe światło na znaczenie praktyki postu. "Post łączy nas w czynieniu dobra"

Cel postu dla wszystkich jest ten sam - zbliżenie do Boga i drugiego człowieka. Przekonywali o tym duchowni podczas ekumenicznego spotkania „Post nas łączy”, które odbyło się 13 marca w Bibliotece Śląskiej.

- Post ma być zachętą do przemiany człowieka, po pierwsze duchowego w kontakcie ja - Bóg, ale też musi nastąpić przemiana na linii ja - drugi człowiek. Jeżeli to będzie sytuacja odwrotna, to post w ogóle nie spełni swojej roli - mówi ks. dr Adam Palion, delegat arcybiskupa ds. ekumenizmu, który prowadził dyskusję.

W Kościele katolickim post jest obowiązkowy w Środę Popielcową i Wielki Piątek. Wymagany jest wtedy post ilościowy i jakościowy. Obowiązek postu rozumianego w ten sposób nie występuje w Kościele Ewangelicko-Augsburskim.

- Post jest rzeczą dobrowolną, nie jest nakazany jako coś obowiązkowego dla ewangelika augsburskiego wyznania. Są natomiast dni, kiedy rzeczywiście praktykujemy post i są to Wielki Piątek oraz Wigilia - mówi ks. Łukasz Gaś z parafii ewangelicko-augsburskiej w Zabrzu-Mikulczycach.

W wielkim poście ewangelicy nie skupiają się na poście rozumianym jako odmawianie sobie czegokolwiek. To czas pasyjny, a wierni zachęcani są do rozważań na temat męki Jezusa.

- Jest fragment Księgi proroka Izajasza z 58 rozdziału, gdzie Pan Bóg przez proroka wskazuje, o jaki post Mu chodzi. Post jest przede wszystkim ukierunkowany na drugiego człowieka. Pan Bóg zwraca się do swojego narodu i mówi, że wcale nie chodzi Mu o odmawianie sobie czegokolwiek, ale o zmianę stosunku i potraktowanie drugiego poprzez miłość - mówi ks. Łukasz Gaś.

W kontekście odmawiania sobie pokarmów dużo bardziej restrykcyjne są oczekiwania wobec muzułmanów, którzy w czasie ramadanu poszczą od świtu do zmierzchu.

- Mówi się, że post muzułmański jest trudniejszy niż chrześcijański. Muzułmanie modlą się pięć razy w ciągu dnia. Pościmy od pierwszej modlitwy przy wschodzie słońca, do czwartej modlitwy, kiedy jest zachód słońca. Wtedy możemy przerwać post - mówi imam Youssef Chadid, przewodniczący Rady Naczelnej Ligi Muzułmańskiej w RP.

Powstrzymanie się od jedzenia i picia w ciągu dnia to tylko jeden z aspektów ramadanowego postu.

- Jak mówił prorok Mahomet, pokój z nim, post nie polega tylko na zaprzestaniu jedzenia i picia. Trzeba powstrzymać się od kłamstwa czy bluźnierstwa i dobrze traktować drugiego człowieka. Na tym polega ten post. Jego celem jest bogobojność, czyli czynienie dobra i oddalanie się od zła - mówi imam.

Wyzwania i cele, jakie nakładamy na siebie poszcząc, nie muszą być wcale związane z odmawianiem sobie przyjemności dla ciała, ani nawet z praktyką duchową.

- Post może być też intelektualny. W ostatnim poście postanowiłem więcej pracować nad językiem angielskim, bo chcę się go nauczyć, a w ciągu roku mam na to bardzo mało czasu. Post ma być elementem ubogacającym mnie, a gdy ja się ubogacę, to mogę się tym z kimś podzielić. Podejście do postu nie może być egoistyczne, musi odnosić się do drugiego człowieka i relacji z Bogiem - tłumaczy ks. dr Adam Palion.

Z dzieleniem się z innymi wiąże się jałmużna. Jest to obowiązek każdego muzułmanina i jeden z pięciu filarów islamu obok modlitwy, pielgrzymki, postu i wyznania wiary. Choć w religiach chrześcijańskich jałmużna nie jest kanonicznym obowiązkiem, to jest wiele wspólnot zaangażowanych w akcje pomocowe.

- Praktyki duchowe muszą zawierać element ludzki. Sytuacja kształtowania się tylko duchowego „ja - Bóg” traci sens, bo zamykamy się w sobie. Religie monoteistyczne proponują otwarcie się na drugiego człowieka, a jednym z jej elementów jest pomoc charytatywna - mówi ks. dr Adam Palion.

Jednocześnie duchowni zwracali uwagę na to, że post nie może być „na pokaz”. Możliwość skrytego praktykowania postu jest jego przewagą nad innymi aktami religijnymi.

- Wszystkie praktyki religijne są widoczne, modlitwa jest widoczna, jałmużna jest widoczna, a post nie, nikt nie wie, czy dziś poszczę, czy nie. Post jest dla Boga - podkreśla imam.

Na spotkaniu w Katowicach bardzo mocno wybrzmiał również wątek regionalny, bowiem paneliści zgodnie podkreślali, że Śląsk jest najmocniejszym punktem na ekumenicznej mapie Polski.

- W Katowicach prowadzimy od wielu lat intensywny dialog i udało się wybudować bardzo mocny most. Do tej pory Dzień Ramadanowy obchodziliśmy w Warszawie, ale w tym roku przenieśliśmy go do Katowic, do czego przekonałem Radę Naczelną Ligi Muzułmańskiej - mówi imam Abdul Jabbar Koubaisy.

Nie bez powodu w naszym regionie panuje otwartość na dialog i odmienność.

- Zajmuję się ekumenizmem od ponad 18 lat. Śląsk jest naprawdę inny. Może to ta nasza wielokulturowość i wieloreligijność. Patrząc na fundamenty Katowic, które tworzyli Niemcy, Żydzi, ewangelicy i Polacy, lub patrząc na Czechów w Cieszynie Zachodnim. Jest to bogactwo. Myślę, że jesteśmy nauczeni dialogu i ekumenizmu - mówi ks. dr Adam Palion.

Jak tłumaczy dalej duchowny, złożone dziedzictwo regionu daje solidny fundament dla szacunku do drugiego człowieka.

- Nie lubię słowa „tolerancja”, jestem wrogiem tolerancji. Szanuję cię, bo jesteś człowiekiem. Wszystko jest, jakie jest. Poglądy polityczne, społeczne czy seksualne - to mało ważne, szanuj drugiego człowieka. Później dopiero możemy rozmawiać o przepisach czy wytycznych Kościoła. Do szacunku zachęcają nas Koran, Tora czy Biblia. Jak mówi Chrystus, będziemy sądzeni z miłości - podsumowuje ks. dr Adam Palion.