HPV - objawy, leczenie, profilaktyka. Wszystko co musisz wiedzieć o wirusie brodawczaka. W całym kraju ruszyły szczepienia!

Wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV, z ang. Human Papillomavirus) to rozległa rodzina wirusów DNA, które są powszechnie obecne w populacji i mogą zainfekować zarówno kobiety jak i mężczyzn. Obecnie zidentyfikowano około 100 typów HPV. Szacuje się, że kontakt z nosicielem tego wirusa występuje u około 80% ludzi w ciągu ich życia. Wirus najczęściej przenoszony jest drogą płciową, podczas kontaktów seksualnych. Może być przenoszony już nawet podczas pocałunków. Podczas porodu istnieje ryzyko zakażenia noworodka przez zakażoną matkę. Warto jednak pamiętać, że ryzyko przeniesienia wirusa zależy od konkretnego typu wirusa HPV, z którym osoba ma kontakt.

Zakażenie wirusem HPV może przebiegać bezobjawowo, zwłaszcza we wczesnych stadiach. Jednak niektóre typy wirusa HPV mogą prowadzić do poważnych zmian onkologicznych, takich jak rak szyjki macicy, rak prącia, rak pochwy, rak odbytu i rak ustnej części gardła. Te choroby często ujawniają się dopiero w późniejszych stadiach, gdy pojawiają się owrzodzenia, nadżerki, swędzące i łuszczące się narośla, obfite upławy u kobiet lub krwawienia.

Jednym z objawów charakterystycznych dla niektórych typów wirusa HPV są kurzajki skórne lub kłykciny kończyste. Zarówno kurzajki, jak i kłykciny kończyste to łagodne zmiany, które można leczyć.

Kłykciny kończyste pojawiają się na błonach śluzowych narządów płciowych. U kobiet mogą występować jako miękkie grudki (brodawki) na wargach sromowych, w okolicy krocza, pochwy, cewki moczowej, szyjki macicy i odbytu. U mężczyzn kłykciny kończyste pojawiają się w okolicy żołędzi i wędzidełka prącia, wewnętrznej stronie napletka, skórze worka mosznowego i w pachwinach. Mogą przybierać formę wydłużonych, nitkowatych lub szypułkowych zmian, mogą być pojedyncze lub liczne, a ich kolor może być biały, biało-szary lub różowy.

Leczenie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego różni się w zależności od typu wirusa i objawów, które wywołuje. Nie istnieje jedna uniwersalna, skuteczna metoda leczenia wszystkich typów wirusa HPV. Często leczenie ma charakter immunomodulacyjny i polega na wspomaganiu organizmu w zwiększeniu odporności i ułatwieniu mu zwalczania wirusa.

W przypadku niektórych typów wirusa HPV, takich jak te odpowiedzialne za zwykłe brodawki skóry, możliwe jest stosowanie pewnych leków dermatologicznych. Jednak w innych przypadkach całkowite pozbycie się wirusa z organizmu jest trudne, a czasami niemożliwe. Leczenie choroby spowodowanej przez wirusy HPV polega na zmniejszeniu liczby wirusów w organizmie poprzez usunięcie ogniska choroby. W przypadku chorób nowotworowych, leczenie często łączy się z chirurgią, radioterapią i chemioterapią.

Duża liczba partnerów seksualnych oraz wczesna inicjacja seksualna faktycznie zwiększają ryzyko zakażenia wirusem HPV. Dlatego ważne jest, aby zawsze stosować środki ochrony podczas kontaktów seksualnych, takie jak prezerwatywy. Chociaż prezerwatywa nie zapewnia pełnej ochrony przed zakażeniem HPV, istotnie zmniejsza to ryzyko.

Dodatkowo, należy zwracać szczególną uwagę na higienę w miejscach publicznych, takich jak toalety, baseny czy sauny.

Kluczową rolę w profilaktyce zakażeń HPV odgrywają szczepienia ochronne. Istnieją szczepionki przeciwko wirusowi HPV, które mogą chronić przed najbardziej agresywnymi typami wirusa, odpowiedzialnymi za większość przypadków raka szyjki macicy, jak również przed innymi związanymi z nim nowotworami.

Od 1 czerwca 2023 roku, przy okazji Dnia Dziecka w całej Polsce rozpoczęto program szczepień przeciwko HPV. Rodzice dzieci urodzonych w latach 2010 i 2011 mogą zapisać je na szczepienia telefonicznie, korzystając z bezpłatnej linii pod numerem 989 lub za pośrednictwem e-rejestracji poprzez Internetowe Konto Pacjenta. Zapisy są również możliwe w ośrodkach POZ. Rodzic podczas rejestracji może wybrać placówkę medyczną, jak i rodzaj preparatu, gdyż ma wybór pomiędzy szczepionką 2-walentną i 9-walentną.

Dziecko można zapisać i zaszczepić w dowolnej przychodni, niekoniecznie w tej, do której jest zapisane do lekarza rodzinnego. Istnieje możliwość zapisania dziecka do przychodni spoza miejsca zamieszkania, która oferuje szczepienia przeciwko HPV. Ministerstwo opublikowało mapę punktów szczepień przeciwko HPV, na której można znaleźć placówki, w których są wykonywane szczepienia.