Jak (prze)kupić dziecko

Ten problem znają chyba wszyscy rodzice - lista ewentualnych prezentów urodzinowych lub na inną okazję przygotowana przez dziecko, przypomina spis reklam z ostatnich tygodni. Lalki, misie, samochody muszą się ruszać tak, jak te na ekranie telewizora. Nieważne, że takie mechaniczne zabawki, z jakich korzystają twórcy reklam, często nie istnieją. Próba wytłumaczenia, że zabawki, którą dziecko widziało w reklamie, nie dostanie, często kończy się atakiem histerii na podłodze sklepu.

- A podczas wakacji, gdy dzieci częściej przesiadują przed telewizorem, reklamodawcy z premedytacją kierują reklamy do nich właśnie, aby wymuszały na rodzicach kupno określonych towarów - uważa pani Anna z Katowic. - Czy naprawdę nie istnieją żadne przepisy, które mogłyby to ukrócić? - pyta.

- To prawda, reklama, zwła-szcza w telewizji, to zmora rodziców. Dorosły widz wie, że to tylko "teatr", ale dziecko nie - mówi Iwona Zapart, prezes katowickiego oddziału Federacji Konsumentów.

Co mówi prawo o reklamach

Ustawa z dnia 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji zakazuje reklam:

• bezpośrednio nawołujących niepełnoletnich do kupowania,
• wywierających presję na rodziców, by skłonić ich do kupienia towaru lub usługi,
• pokazujących dzieci w sytuacjach niebezpiecznych,
• w ukryty sposób oddziałujących na podświadomość.

Ustawa z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
- zabrania kierowania do niepełnoletnich reklamy i promocji napojów alkoholowych, w tym piwa.

Ustawa z dnia 9.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
- zabrania reklamowania i promocji wyrobów i rekwizytów tytoniowych w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, w prasie dziecięcej i młodzieżowej, w obiektach sportowych i rekreacyjnych.

Ustawa z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zakazuje reklamy:

• sprzecznej z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiającej godności człowieka,
• wprowadzającej klienta w błąd i mogącej przez to wpłynąć na jego decyzję o nabyciu towaru i usługi,
• odwołującej się do uczuć klientów przez wywołanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci,
• która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji,
• wypowiedzi, która zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji.

Prawo Unii Europejskiej
Dyrektywa z 3.10.1989 r. o telewizji bez granic (89/552/EWG) zabrania reklamy: zagrażającej fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi dzieci; wykorzystującej łat-wowierność, naturalną ufność dzie-ci; skłaniającej je bezpośrednio do kupna produktów lub usług; zachęcającej dzieci do wywierania presji na rodziców, nauczycieli, opiekunów, by skłonić ich do kupna reklamowanych produktów lub usług; ukazującej dzieci w niebezpiecznych sytuacjach. (JJ)

Ekspert podpowiada: Rodzice muszą objaśniać świat

Iwona Zapart, prezes Federacji Konsumentów, oddział Katowice
Celem reklamy jest przekonanie odbiorcy, że przedmiot, który prezentuje, jest mu niezbędny i odmieni jego życie na lepsze. To także próba zakodowania go w jego umyśle w taki sposób, by konsument, zastanawiający się nad zakupem, zdecydował się właśnie na "tę, nie inną" markę. Dorosły widz wie, że to jest "teatr" dla niego. Jednak dla małego dziecka reklama to nic innego jak "lekkostrawny" film obyczajowy. Bloki reklamowe, na które składają się krótkie filmiki, są dla malucha niezwykle atrakcyjne - treściwe, radosne, przyciągające uwagę żywą kolorystyką i wpadającą w ucho muzyką, głośniejszą niż w innych programach.

Z tego powodu rodzice nie powinni się godzić, aby dzieci były nieustannymi i bezkrytycznymi odbiorcami tej wizji świata. Pamiętajmy więc, że: - reklama zniewala umysły, przekazując wypaczony obraz rzeczywistości, bo zaciera różnice między wyobraźnią odbiorcy a realiami, kreując rzeczywistość w umyśle dziecka - dla niego reklama to obrazki z prawdziwego życia;
- reklama lansuje wzorce: dziecko naśladuje osoby widziane w reklamie, m.in. sposób ubierania się, mówienia, często też przejmuje język reklam;
- dziecko uczy się postawy konsumpcyjnej i wyrabia w sobie błędne przekonanie, że celem życia jest posiadanie, a o wartości człowieka stanowią jedynie posiadane rzeczy;
- reklamy rozbudzają w dziecku łakomstwo, agresję, wpływają na erotyzację wyobraźni;
- wpajają fałszywy model wychowania - dzieci w reklamach mają wszystko, czego pragną, a gdy są niegrzeczne, nikt na tę niegrzeczność nie zwraca uwagi;
- utrwalają stereotypowy podział ról - mama pierze, tata za to często choruje;
- reklamy często są źródłem konfliktów między dzieckiem, które prosi o kupienie czegoś, a odmawiającymi mu rodzicami;
- reklamy są przyczyną dziecięcej frustracji - dziecko czegoś bardzo pragnie, choć wie, że rodzice nie są w stanie spełnić jego prośby;
- dzieci odbierają reklamę bezkrytycznie i często rozczarowują się, gdy kupiony przedmiot okazuje się inny, niż obiecywała reklama, przez co czują się okłamane przez dorosłych.
To na rodzicach ciąży obowiązek uświadamiania, że reklama to tylko wyidealizowany obraz rzeczywistości.

*BURZOWA MAPA POLSKI ONLINE Gdzie jest burza i przygotuj się [RADAR BURZOWY]
*Tak wygląda certyfikowany dom pasywny w Bielsku-Białej. Ogrzewanie to tylko 400 zł rocznie
*Przepisy drogowe od 18 maja 2015: 50 km/h + odebranie prawa jazdy
*Samochód staranował w przystanek w Chorzowie. Kobieta w szpitalu
*Śląsk Plus. Górny Śląsk jest piękny ZDJĘCIA INTERAKTYWNE