Józef Kołodziej "Wichura" będzie pochowany w Czechowicach-Dziedzicach. Żołnierz NZS wraca do bliskich

Szczątki pochodzącego z miejscowości Biery k. Jaworza Józefa Kołodzieja „Wichury” (i kilku innych żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych związanych ze zgrupowaniem kpt. Henryka Flame „Bartka”) zostały znalezione we wrześniu 2017 r., a zidentyfikowane w czerwcu 2019 r. m.in. za sprawą starań Zbigniewa Chmielniaka z Zabrzega związanego ze Związkiem Żołnierzy NSZ Okręg Śląsk Cieszyński.

Po nitce do cmentarza w Panewnikach

Zbigniew Chmielniak szukając miejsc pochówku swoich kuzynów - Zygmunta Wróbla i Jana Wróbla, żywo interesuje się losami żołnierzy ze zgrupowania „Bartka” zwłaszcza wywodzącymi się z Czechowic-Dziedzic. Do nich należeli Władysław Guzdek „Wilk” i Bolesław Palasz „Ogień”.

- Dotarłem do ich rodzin i zapytałem, gdzie chodzą zapalać znicze na Wszystkich Świętych. Usłyszałem, że na cmentarzu w Katowicach Panewnikach jest kwatera z napisem na metalowej płytce „Ernest Kozubek”. I właśnie tam mają być pochowani inni żołnierze - wyjaśnia Zbigniew Chmielniak.

Docierając do kolejnych rodzin ustalił, że właśnie cmentarz komunalny na ul. Panewnickiej w Katowicach jest miejscem pochówku straconych 31 grudnia 1946 r. żołnierzy. Pobrał materiał DNA potrzebny do weryfikacji i zgłosił sprawę Instytutowi Pamięci Narodowej, który potwierdził te przypuszczenia i doprowadził do ekshumacji we wrześniu 2017 r.

Dzięki temu we wrześniu 2019 r. na czechowickim cmentarzu parafii św. Katarzyny mógł zostać pochowany Jan Kwiczala ps. Emil, żołnierz NSZ.

Teraz na tej samej nekropolii spoczną szczątki pochodzącego z Bier Józefa Kołodzieja, który zostanie pochowany w grobie, w którym spoczywa jego żona Emilia (z domu Rauer, wzięli ślub 22 sierpnia 1946 r. w obozowisku partyzanckim na Baraniej Górze) oraz ich syn.

Zbigniew Chmielniak przypomina, że żona „Wichury” - podobnie jak jej mąż – w 1946 r. została skazana na śmierć, ale ze względu na jej zaawansowaną ciążę wyrok zamieniono na dożywotnie więzienie. Dziecko przyszło na świat za kratami, a następnie było wychowane przez rodzinę. Wyrok dożywocia został zmniejszony do 15 lat, a następnie kolejny raz skrócony - Emila wyszła z więzienia w 1955 r. Wyszła ponownie za mąż. Zmarła w 1992 r.

- Cieszymy się, że udało się doprowadzić do pochówku Józefa Kołodzieja na czechowickim cmentarzu w grobie, w którym spoczywają jego najbliżsi - nie ukrywa Zbigniew Chmielniak. - Czekamy, co z pozostałymi czechowickimi żołnierzami znalezionymi na cmentarzu w Katowicach - przyznaje mając na myśli Ernesta Kozu-bka, Bronisława Palasza, Władysława Guzdka i Józefa Olszara. Chmielniak kontaktował się z ich rodzinami, które wyraziły zgodę na pochówek w Czechowicach-Dziedzicach.

- Jan Olszar to ewangelik z Wisły Głębce. Ale dotarłem do jego wnuka, który mieszka w Anglii. Stwierdził, że mamy robić, co uważamy za stosowne. Skoro jego dziadek spoczywał tyle lat w Katowicach, to może być pochowany na czechowickim cmentarzu - twierdzi Chmielniak.

IPN: grób wojenny? Taki będzie w Kamesznicy

Zbigniew Chmielniak ma nadzieję, że żołnierzom na czechowickim cmentarzu IPN utworzy grób wojenny wzorem pochowanego w Mazańcowicach Edwarda Biesoka ps. Edek.

Szczątki Biesoka, który zginął w 1946 r. w potyczce z milicjantami na Błatniej, zostały odnalezione w listopadzie 2013 r. i pochowane z honorami na cmentarzu w Mazańcowicach. Tam też znalazł się pomnik- ufundowała go Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz samorząd Jasienicy. Wyryto na nim nazwiska pięciu podkomendnych Biesoka poległych i zamordowanych w 1946 r. - Jana Kłaptocza „Jaśka”, Franciszka Kołoczka „Gołębia”, Józefa Kupca „Wesołego”, Leopolda Sieklińskiego „Poldka” i Józefa Wójcickiego „Maćka”.

Ale wobec znalezionych w Katowicach żołnierzy - Kozubka, Palasza, Guzdka i Olszara - IPN ma inne plany. - Wskazane osoby zostaną pochowane na cmentarzu wojennym żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, który powstanie najprawdopodobniej w przyszłym roku w Kamesznicy - poinformował DZ Jan Kwaśniewicz, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.

Trudna historia "Wichury": z Wehrmachtu do NSZ

Józef Kołodziej urodził się 25 czerwca 1921 r. w Bierach. Wychowywał się w gospodarstwie rolnym, miał dwie siostry i dwóch braci. Po wybuchu wojny jego brat Antoni za odmowę podpisania volkslisty trafił do obozu Sachsenhausen. W obawie przed represjami jego matka wystąpiła o wpisanie na DVL i przyjęła III grupę narodowości niemieckiej. Józef Kołodziej w konsekwencji został powołany w 1944 roku do służby w Wehrmachcie, którą odbył w szeregach 213 Batalionu Saperów.

W 1945 r. został ranny w walkach w okolicach Pragi. Po powrocie do kraju ukrywał się u ciotki w Bielsku. W czerwcu 1945 r. wstąpił do NSZ rozpoczynając służbę u Jana Przewoźnika „Rysia”, który następnie połączył swoje oddziały z grupą Henryka Flame. Kołodziej z racji swojego wojskowrgo doświadczenia otrzymał dowodzenie oddziałem, awansował na plutonowego, a potem na podporucznika. Ze swoją grupą w Łazach, Jasienicy, Jaworzu i Grodźcu. Baza znajdowała w rejonie Błatniej. Józef Kołodziej brał udział w defiladzie 3 maja 1946 r. w Wiśle.

Brał udział w przygotowaniach przerzutu żołnierzy NSZ na ziemie zachodnie – akcja była jednak przygotowaną prowokacją Urzędu Bezpieczeństwa w ramach operacji „Lawina”, która miała na celu likwidację zgrupowania partyzanckiego. W efekcie Kołodziej wraz z żoną zostali aresztowani w październiku 1946 r., w Chorzowie. W grudniu Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach skazał go na karę śmierci. Józef Kołodziej „Wichura” został stracony 31 grudnia 1946 r. w więzieniu w Katowicach.