Kolejna fala oszustw "na wnuczka". Co robić, kiedy odbierasz podejrzany telefon? Policja apeluje o rozsądek

Wczoraj pisaliśmy o metodach cyberprzestępców na wyłudzanie danych i pieniędzy z naszych kont, w których pod szyldem instytucji i osób publicznych, w tym komendantów policji i przedstawicieli instytucji zaufania publicznego lub pracowników banków, otrzymujemy fałszywą korespondencję na e-maila, informującą o prowadzonym przeciwko nam postępowaniu.

Kolejnym rodzajem przestępstw, które w ostatnim czasie mocno się nasiliły jest osławiona już metoda "na wnuczka". Policja oraz Bankowe Centrum Cyberbezpieczeństwa Związku Banków Polskich (FinCERT.pl) odnotowują w ostatnim czasie przypadki oszustw z wykorzystaniem zaawansowanej manipulacji polegającej na podszywaniu się właśnie pod osoby bliskie. Najczęściej przestępcy udają wnuczka, czasem przyjaciela który dzwoni w imieniu bliskiej osoby.

Telefony "od wnuczka" otrzymują zazwyczaj osoby starsze. Przestępcy wykorzystują ich nieporadność, empatię i uczucia do bliskich, wywołując silny stan niepokoju.

- Charakterystyczną cechą działań przestępczych jest wykorzystanie zaawansowanej socjotechniki: podszycie się pod członka rodziny lub przyjaciela, który się znalazł w trudnej sytuacji i potrzebuje natychmiastowej pomocy finansowej- informują śląscy policjanci. - Schematy działań przestępców mocno ewoluują. Oszuści rozwijają swój proceder, tworzą nowe scenariusze działania, oparte na fikcyjnych historiach - dodają kryminalni.

Proceder zaczyna się zawsze od nawiązania kontaktu telefonicznego z potencjalną ofiarą. To etap wstępny, który może trwać nawet kilka godzin. Na tym etapie, oszust podszywając się pod naszą bliską osobę lub jej znajomego, buduje poczucie zagrożenia dla członka naszej rodziny. Wskazuje konieczność udzielenia bardzo pilnej pomocy finansowej. W drugim etapie oszustwa, do gry włącza się osoba, która ma odebrać od nas pieniądze, aby rzekomo przekazać je zagrożonej bliskiej osobie.

- W etapie trzecim ofiara wypłaca pieniądze z kasy w banku i przekazuje je zgodnie z instrukcją podaną przez oszusta. Alternatywnie dla etapów: drugiego i trzeciego, przestępcy mogą wskazywać potrzebę przelania pieniędzy na podany przez nich rachunek bankowy - tłumaczą policjanci.

Przestępcy modyfikują również metodę "na policjanta". Wczoraj opisywaliśmy proceder związany z rozsyłaniem fałszywych e-maili sygnowanych nazwiskiem osób zaufania publicznego. Jednak także i w tym przypadku kontakt z potencjalną ofiarą oszuści nawiązują czasem z wykorzystaniem telefonu, podszywając się pod policjanta lub inną osobę reprezentującą instytucję zaufania publicznego.

W kontakcie budują poczucie zagrożenia i informują o wysokim ryzyku utracenia pieniędzy, wskazując bezpieczną metodę ochrony pieniędzy przed złodziejami, może to być np. tzw. „bezpieczne konto”. Następnie zmanipulowana ofiara przelewa pieniądze na wskazany przez oszusta rachunek lub dokonuje wypłaty pieniędzy w oddziale banku, wpłaca je w bankomacie z wykorzystaniem kodu BLIK. Zdarza się, że przestępcy nakłonią ofiarę do porzucenia gotówki we wskazanym w instrukcji telefonicznej miejscu.

W telefonicznych oszustwach, można wyodrębnić wspólne komponenty. Przestępcy zawsze manipulują ofiarą, wprowadzają ją w stan silnych emocji, dzięki czemu wywołują w ofierze ograniczone postrzeganie rzeczywistości i błędną ocenę sytuacji. Wtedy jest im łatwiej nakłonić potencjalną ofiarę do wypłaty lub przekazania pieniędzy. Jak się uchronić przed oszustami?

Bądź wyczulony na dziwne, nagłe telefony, w których ktoś próbuje wywrzeć na Tobie presję.

• Nie wykonuj ślepo poleceń;
• Rozłącz się i weź kilka głębokich wdechów;
• Zachowaj spokój, skontaktuj się z bliskimi;
• Zweryfikuj opisaną sytuację;
• Powiadom najbliższych lub znajomych o zdarzeniu;
• Skontaktuj się z najbliższą jednostką policji lub instytucją, pod którą podszył się oszust;
• Powiadom Policję o usiłowaniu popełnienia przestępstwa lub o jego popełnieniu;
• Powiadom swój bank, dzwoniąc do niego na numer infolinii znajdującej się na stronie internetowej banku;
• Nigdy nie korzystaj z numeru podanego przez oszustów podczas rozmowy.