Konkurs "Kobiety Śląska" na 100-lecie niepodległości. Zobacz, jakie panie już zgłoszono.

Grażyna Pyka - Toborowicz (1957-2012) nieżyjąca tancerka, śpiewaczka, solistka, nauczycielka matematyki, choreografka, Ślązaczka z Koszęcina

Należała do grona utalentowanych artystów i pedagogów w tej profesji. Pracowała w Zespole Pieśni i Tańca Śląsk. Swoją niezwykłą wrażliwością i pasją tworzyła sukcesy Zespołu Śląsk w kraju i zagranicą biorąc udział w koncertach.
Urodziła się 14 października 1957 r. w rocznicę ustanowienia Komisji Edukacji Narodowej w rodzinie o tradycjach nauczycielskich. Właściwie można powiedzieć że zawód ten został jej przypisany.
Ukończyła Wyższą Szkołę Pedagogiczną na Wydziale Muzycznym w klasie fortepianu w Kielcach. W pierwszą rocznicę śmierci swojej babciny Herminy obroniła pracę magisterską 12 lipca 1980 roku.
Została skierowana do pracy przez Ministerstwo Pracy, Płacy i Spraw Socjalnych do Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk na stanowisko pedagoga od 1 września 1980 r. w myśl obowiązujących wówczas przepisów, mając na względzie miejsce zamieszkania Koszęcin.
Jednak nie podejmuje się pracy pedagoga, bo młoda, ładna z odpowiednią aparycją, chciała sobie pośpiewać i zostać na scenie artystką. Wybrała trudną drogę życia, choć o tym wiedziała.
To Jej się udało – śpiewała, tańczyła, grała, dokształcała się, zdobywała wiedzę w zakresie funkcjonowania zespołów ludowych, dorobiła się dyplomu choreografa z zakresu folkloru.
Wyszła za mąż za kolegę ze studiów. Urodziła pierworodną, córeczkę, prawnuczkę Herminy Chotek Szutowej czyli czwartą kobietę po kądzieli. Urodziła jeszcze synka w późniejszym czasie. Mieszkaliśmy w jednym dom. Pomagaliśmy sobie nawzajem w codziennym życiu.
Była szczęśliwa, przekazywała potomnym swoje odczucia, że to wielkie szczęście w życiu móc wykonywać zawód, który się kocha.
Przepracowała w Zespole ponad 20 lat wypracowując sobie tym samym emeryturę artystyczną w Zakładzie Macierzystym i odchodzi z pracy, ponieważ w Instytucjach Artystycznych kobiety artystki w wieku 40 lat mogą pobierać emeryturę i zejść ze sceny.
Było jeszcze bardzo wcześnie, by odpoczywać w domu. Jest nauczycielką z dziedziny muzycznej, ma dyplom choreografii i doświadczenie, decyduje się pracować w swoim zawodzie.
Pracy nie musiała szukać. Domy Kultury z sąsiednich miejscowości same do niej się zgłaszają z propozycją pracy instruktorskiej w zakresie działalności kulturalnej. Miała przygotowanie zawodowe i pasję artystyczną, by z entuzjazmem rozpoczynać pracę nauczycielki w zakresie folkloru. Pracuje najpierw z dziećmi szkolnymi i tworzy od podstaw Zespół Pieśni i Tańca Tęcza w powiecie częstochowski,. Po jakimś czasie również z młodzieżą i starszymi osobami w Koziegłowach.
Wykonywała nie tylko pracę instruktorki ale choreografa, scenografa, muzyka tego zespołu ,a także rozpisywała nuty dla Kapeli z którą była zmuszona pracować dodatkowo. Przygotowała elementy scenografii i niejednokrotnie sama szyła i haftowała stroje ludowe.
Była bardzo pracowita, poświęcała swój czas często bezinteresownie. Bliskie i serdeczne relacje umiała nawiązać z młodzieżą.
W Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym „Z daleka i z bliska” zdobywając aplauz publiczności, nagrody i wyróżnienia przez kilka lat w regionie, a nawet za granicą występowali w różnych okazjonalnych uroczystościach oklaskiwani i wyróżniani nagrodami.
Młodzi członkowie Zespołu Pieśni i Tańca Koziegłowy, jak odchodziła z pracy, bardzo żałowali, dziękowali i wspominali, że: „Właśnie za przyczyną Pani Choreograf Grażyny Pyki – Toborowicz Zespół tak wiele zdobywał osiągnięć. Potrafiła w nas młodych ludziach zaszczepić chęć kultywowania folkloru przez śpiew i taniec. Zdołała powołać do zespołu wiele młodych osób pomimo ich oporu. Zaraziła nas swoją pasją i miłością do tańca i śpiewu. Prace warsztatowe prowadzone przez Panią Grażynę były dla nas przyjemnością, dlatego z chęcią w nich uczestniczyliśmy (...)”.
Wzbogacała w środowisku wiejskim kulturę folkloru bardzo ważną dla dzieci szkolnych i młodzieży.
Do pacy dojeżdżała swoim samochodem do różnych wiejskich Domów Kultury, po drodze zatrzymywała się na spotkania, by dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami artystycznymi. Była niezastąpiona ale i zmęczona. Trapiła ją myśl o swojej chorobie.
W tym czasie po raz drugi otrzymuje propozycję pracy w Zespole „Śląsk” prowadzenie Izby Pamięci – muzeum. Skorzystała i pracuje na miejscu. I w tej pracy, jak się okazało, była potrzebna do przekazywania historii Zespołu „Śląsk”, byłych artystów z pierwszego pokolenia, których znała jeszcze, szczególnie rodzinom i wszystkim pozostałym, gdyż muzeum zostało udostępnione dla zwiedzających i stało się poniekąd atrakcją.
I w tej pracy Grażynka sprawdza się, ujmuje swoją elokwencją nauczycielską, serdecznością, by zainteresować zwiedzających. Jest wówczas doceniana, nagradzana podziękowaniami w środowisku i pozostaje w pamięci społeczeństwa jak jedyny w tym kasie kustosz tego muzeum.
To była jej ostatnia praca do 31 stycznia 2012 roku.
„Pani Grażynka była osobą nieprzeciętną, zawsze skromna, gotowa do pomocy, życzliwa. Była wspaniałym człowiekiem i wielką artystką. Jej wytężona praca zaowocowała powstaniem w wielu szkołach grup folklorystycznych.” - wspomnienie Pani Marii Teresy Żarskiej – b. Dyrektora Domu Kultury w Koziegłowach pow. częstochowski – Śląsk.
Była dumna, że młodzież chce występować w strojach ludowych, śpiewać w gwarze pieśniaczki śląskie, nie wstydzić się regionalnych tradycji które im przypominała i uczyła. Szkoda że to wszystko jest już wspomnieiem.