Krótki słownik o koronawirusie. Te pojęcia trzeba znać: pandemia, epidemia, kwarantanna, izloacja. Czym rożni się SARS-CoV-2 od COVID-19?

Koronawirusy - to gatunki wirusów, znane od lat ludzkości. Ich nosicielami mogą być ssaki lub ptaki. Nazwa „koronawirus” wywodzi się z języka łacińskiego, gdzie "corona" oznacza koronę lub wieniec, bo osłonki wirusów pod mikroskopem wyglądają jak „ukoronowane” pierścienie. Pierwsze szczepy koronawirusa ludzkiego zidentyfikowano w latach 60. XX wieku. Wywołują ciężkie choroby układu oddechowego, zwłaszcza zapalenie płuc.

COVID-19. Nazwa ostrej choroby zakaźnej wywoływanej przez koronawirusa. Pierwsze przypadki zachorowań nastąpiły w listopadzie 2019 roku w mieście Wuhan w Chinach.

SARS-CoV-2 - to wirus wywołujący chorobę COVID-19, charakteryzującą się dusznościami, kaszlem, wysoką gorączką. Koronawirus 2019-nCoV należy do dobrze znanej rodziny wirusów. Kod genetyczny wirusa jest znany, w 75-80 proc. jest on podobny do SARS. Zjadliwość wirusa ocenia się na 3 razy mniejszą od SARS i 10 razy mniejszą od MERS.

Epidemia - występowanie na określonym terenie i w określonym czasie przypadków zachorowań na określoną chorobę (zakaźną) w liczbie większej niż oczekiwana (wyższej niż we wcześniejszych okresach) lub dotychczas niewystępująca. O epidemii mówimy wtedy, kiedy choroba występuje lokalnie – w obrębie jednego regionu, kraju lub kontynentu.

Pandemia oznacza epidemię jakiejś choroby występującą w skali światowej, na różnych kontynentach, w wielu krajach. Najczęściej chodzi o choroby zakaźne, które łatwo rozprzestrzeniają się między ludźmi. W ostatnim stuleciu pandemie wywoływały przede wszystkim wirusy grypy, na czele z pandemią grypy „hiszpanki” w latach 1918–1920. 11 marca 2020 roku WHO ogłosiła stan pandemii koronawirusa.

Izolatorium. Niektóre hotele, hostele, akademiki i sanatoria zmienią się w specjalne izolatoria, w których mają przebywać m.in. osoby nie mogące odbyć kwarantanny w domu, aby nie narażać na zakażenie koronawirusem najbliższych. Izolowani pacjenci będą mieć zapewnioną opiekę medyczną i posiłki. Za pobyt w izolatorium zapłaci Narodowy Funduszu Zdrowia.

Kwarantanna - dotyczy osób zdrowych, o których wiadomo, że miały bliski kontakt z osobami zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie koronawirusem. Od 15 marca obowiązkową kwarantanną objęte są wszystkie osoby wracające z zagranicy.
Uwaga, osoba wracająca z zagranicy niemająca możliwości odbycia kwarantanny w domu, będzie odbywać ją w miejscu wskazanym przez służby w ośrodku (taka informacja zostanie przekazana podczas przekraczania granicy).

Taka osoba przez dwa tygodnie (liczone od chwili ostatniego kontaktu z zakażonym lub dnia powrotu z zagranicy) ma całkowity zakaz wychodzenia z domu - nawet gdy czuje się dobrze i nie przejawia żadnych objawów choroby. Dotyczy to również wizyt u lekarza, wyjść do sklepu, spacerów w psem. U osoby odbywającej kwarantannę zakazane są również odwiedziny.

Gdy taka osoba poczuje się gorzej, szczególnie jeśli pojawi się gorączka, kaszel, problemy z oddychaniem, powinna natychmiast zawiadomić telefonicznie stację sanitarno-epidemiologiczną lub zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego szpitala.

Kontrola sanitarna przeprowadzana jest na granicach kraju - również w portach lotniczych i morskich. Podróżny otrzymuje do wypełnienia formularz, w którym podaje swoje podstawowe dane osobowe, namiary, a także deklarację stałego lub czasowego miejsca pobytu. Wskazują też ,skąd przyjeżdżają, gdzie byli.

Osobom przyjeżdżającym do kraju może być też mierzona temperatura. Jak wskazuje Ministerstwo Zdrowia, temperatura powyżej 36.6 nie oznacza, że ktoś jest chory lub jest nosicielem koronawirusa - warto to jednak sprawdzić. Uwaga, temperatura w normie nie jest jednak gwarantem tego, że dana osoba jest zdrowa. W części przypadków zakażenie może przebiegać bezobjawowo.

Nadzór epidemiologiczny. Taki nadzór trwa 14 dni i odbywa się w porozumieniu z pracownikami inspekcji sanitarnej po wywiadzie epidemiologicznym. Przeprowadzany jest „na wszelki wypadek” np. w sytuacji, gdy ktoś pracował w budynku, w którym przebywał nosiciel koronawirusa, ale nie miał bezpośredniego kontaktu z nosicielem lub osobą chorą. Najlepszym wyjściem jest wtedy praca zdalna, maksymalne ograniczenie kontaktów z innymi osobami i wyjść z domu. Dwa razy dziennie należy mierzyć sobie temperaturę i uważnie kontrolować swój stan zdrowia.

Stan zagrożenia epidemicznego wprowadzony został zgodnie z Ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oznacza wprowadzenie rozwiązań, których celem jest skuteczna walka z rozprzestrzeniającą się chorobą.

Stan zagrożenia epidemicznego oznacza:

• czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
• czasowe ograniczenie lub zakaz obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych,
• czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy,
• zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności,
• obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów,
• nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali, terenów i dostarczenia środków transportu do działań przeciwepidemicznych przewidzianych planami przeciwepidemicznymi.

Test na koronawirusa. Można wykonać trzy rodzaje testów na koronawirusa:

1. test serologiczny – (próbka z krwi żylnej). Celem badań serologicznych jest natomiast zidentyfikowanie przeciwciał anty-SARS-CoV-2, które powstały po kontakcie z wirusem. Nie potwierdzają ani nie wykluczają zakażenia koronawirusem.
2. test kasetkowy – wariant testu serologicznego, (próbka krwi włośniczkowej lub żylnej). Dodatni wynik badań może świadczyć o przebyciu zakażenia w przeszłości lub toczącej się infekcji. Wynik ujemny nie wyklucza zakażenia wirusem SARS-CoV-2.
3. test metodą RT-PCR – (wymaz). Badanie wykonywane metodą RT-PCR wykrywa obecność materiału genetycznego wirusa SARS-CoV-2. To badanie wykonywane jest w bezpiecznych, mobilnych punktach Drive&Go-Thru.

Postojowe w czasie epidemii. Samozatrudnieni i pracujący na umowach cywilnoprawnych należą do grupy najbardziej zagrożonej w przypadku kryzysu gospodarczego spowodowanego epidemią koronawirusa. – W przypadku postojowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaci zleceniobiorcom, wykonawcom dzieła i samozatrudnionym świadczenie w wysokości ok. 2 tys. zł. Świadczenie nie będzie przysługiwać osobom, których przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku przekroczył 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia.