Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Moja żona i kuzynka [NASZE SPRAWY]

Jadwiga Jenczelewska
Prawo cywilne nie zabrania ślubu między kuzynami, ale zabrania tego Kodeks prawa kanonicznego
Prawo cywilne nie zabrania ślubu między kuzynami, ale zabrania tego Kodeks prawa kanonicznego 123rf
Czy krewni mogą zawrzeć cywilny lub kościelny związek małżeński? Kodeks kanoniczny jest bardziej restrykcyjny niż prawo cywilne

Życie się nam liberalizuje i tkwimy w przekonaniu, że w XXI wieku więcej wolno. W wielu krajach jest już możliwe zawieranie małżeństw jednopłciowych, więc dlaczego nie miałyby być legalne związki między kuzynami?

Lecz mamy tu do czynienia z różnymi kategoriami tabu, bo usankcjonowane prawem związki homoseksualne są kontrowersyjne ze względów obyczajowych i moralnych, a w przypadku ślubu bliskich krewnych dochodzą jeszcze bardzo ważne względy zdrowotne. Nauka udowodniła, że tzw. rozmnażanie wsobne, czyli kazirodztwo, może zwiększać częstotliwość występowania chorób genetycznych w tej samej rodzinie.

A jednak nie brakuje przypadków, że osoby blisko spokrewnione decydują się na małżeństwo. Jakie mają na to szanse w świetle prawa?

- Z moim kuzynem Markiem znamy się od dzieciństwa i zawsze czuliśmy do siebie "miętę" - pisze pani Joanna. - Zbliżamy się do trzydziestki, ale wciąż boimy się powiedzieć naszym bliskim, że chcemy wziąć ślub. Nie wiemy zresztą, czy prawo dopuszcza małżeństwa między dość bliskimi krewnymi. Dodam, że moja prababcia i pradziadek Marka byli rodzeństwem. Napiszcie, co polskie prawo mówi na ten temat - prosi pani Joanna. Poniżej wyjaśniamy te kwestie.

Jakie są warunki Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w art. 14 ustawodawca wypowiedział się na temat zakazów dotyczących zawierania małżeństw pomiędzy krewnymi.
Dotyczą one krewnych w linii prostej, rodzeństwa i powinowatych w linii prostej.

Krewni w linii prostej to osoby pochodzące jedna od drugiej, np. dziadkowie, rodzice, dzieci. W linii bocznej spokrewnione są osoby, które nie pochodzą od siebie, lecz mają wspólnego przodka. Są to np. wuj i siostrzeniec, stryj i bratanek, dzieci rodzeństwa, ale i samo rodzeństwo. Zatem w linii bocznej zakazem zawierania małżeństw objęte jest tylko rodzeństwo (czyli krewni drugiego stopnia). Zgodnie zatem z obowiązującym prawem rodzinnym kuzyni mogą zawrzeć związek małżeński, #jeżeli nie ma innych przeszkód małżeńskich przewidzianych w art. 10 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zakładamy, że nie chodzi o kuzynów tej samej płci, bo takie małżeństwa są w Polsce zakazane.

Wymogi i ograniczenia, które stawia Kodeks prawa kanonicznego, czyli Kościół

Jeżeli kuzyni, którzy chcieliby się pobrać, są osobami wierzącymi, to może pojawić się poważny problem.
Kodeks prawa kanonicznego - jako przeszkodę do zawarcia małżeństwa - wymienia m.in. pokrewieństwo. Kwestię tę reguluje kanon 1091.
1. W linii prostej pokrewieństwa nieważne jest małżeństwo między wszystkimi wstępnymi i zstępnymi.
2. W linii bocznej nieważne jest małżeństwo aż do czwartego stopnia włącznie.
3. Kościół nie zezwala na małżeństwo, jeśli istnieje wątpliwość, czy strony są spokrewnione w jakimś stopniu w linii prostej lub w drugim stopniu linii bocznej.

W pewnych wypadkach osoby pragnące zawrzeć związek małżeński mogą uzyskać od biskupa dyspensę. Czym ona jest?

Dyspensa to w Kościele rzymskokatolickim zwolnienie od obowiązujących przepisów prawa kościelnego w przypadkach szczególnych. Kanon 1078 § 3 Kodeksu prawa kanonicznego wyjaśnia, że nie udziela się nigdy dyspensy od przeszkody pokrewieństwa w linii prostej oraz w drugim stopniu linii bocznej.
Poprawny sposób obliczania stopnia pokrewieństwa w linii bocznej pomiędzy dwiema osobami polega na zsumowaniu liczby pokoleń dzielących każdą z tych osób od wspólnego przodka.

Pierwsi kuzyni
Między pierwszymi kuzynami, czyli między rodzeństwem stryjecznym i ciotecznym, istnieje przeszkoda małżeńska, aczkolwiek mogą oni otrzymać dyspensę od tej przeszkody (4. stopień pokrewieństwa). Natomiast powyżej 4. stopnia pokrewieństwa w linii bocznej nie ma przeszkody.

Czym jest pokrewieństwo
Pokrewieństwo powstaje przez wspólność krwi, bez względu na to, czy pochodzenie wywodzi się z małżeństwa legalnego (pokrewieństwo legalne), czy też z innego stosunku płciowego (pokrewieństwo naturalne). Powodem ustanowienia przeszkody pokrewieństwa są względy natury moralnej: obrona i cześć dla wspólnego życia rodziny i krewnych oraz troska o zdrowie potomstwa.
Więź rodzinna jest bardziej zagwarantowana, gdy nie wchodzi w rachubę możliwość małżeństwa między krewnymi. Ważne jest i to, że bliskie pokrewieństwo rodziców powoduje niejednokrotnie zgubne skutki dla zdrowia potomstwa, w tym kumulowanie się chorób genetycznych.

Kościół oblicza pokrewieństwo w liniach i stopniach. W linii prostej występuje tyle stopni, ile jest urodzeń, nie licząc przodka. Tak więc w relacji rodzice-dzieci występuje jeden stopień. Pokrewieństwo w linii prostej wynika z prawa naturalnego (Bożego), dlatego Kościół nigdy nie może udzielić dyspensy od tej przeszkody.

Pokrewieństwo w linii bocznej posiada tyle stopni, ile jest osób w obydwu liniach, nie licząc wspólnego przodka. Można więc łatwo wyrysować sobie boczne linie genealogiczne rodzeństwa stryjecznego lub ciotecznego ze wspólnym przodkiem i stwierdzić, że występuje tu czwarty stopień pokrewieństwa. Rodzeństwo, czyli brat i siostra, stanowią drugi stopień pokrewieństwa i nigdy nie mogą uzyskać dyspensy od przepisu prawa kościelnego, który zabrania zawarcia małżeństwa.


*Złoty pociąg odnaleziony! Już rozpala wyobraźnię ZŁOTY POCIĄG MEMY
*Gala BCC Katowice, czyli rewia luksusu i przepychu ZOBACZ ZDJĘCIA
*Tak policja z Katowic zatrzymuje handlarza dopalaczami ZDJĘCIA + WIDEO z zatrzymania
*Tak się bawią Katowice! Koncert na 150-lecie Katowic URODZINY KATOWIC ZDJĘCIA

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!