Nie żyje pisarka, projektantka mody Kaya Mirecka-Ploss

Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o Jej śmierci. Była Przyjacielem Fundacji i niosła bezinteresowną pomoc. To z Nią Fundacja realizowała nie jeden, a liczne wyjazdy do Stanów Zjednoczonych dla dzieci, których ojcowie (górnicy, żołnierze, policjanci, strażacy, ratownicy, marynarze, lotnicy) zginęli podczas pełnienia służbowych obowiązków. To wszystko w ramach programu Fundacji +Otwórzmy Dzieciom Świat+ – napisano w dalszej części wpisu na Facebooku.

"Zachowujemy tę Niezwykłą Kobietę na zawsze we wdzięcznej pamięci. Jesteśmy wdzięczni, że mogliśmy się spotkać na wspólnej drodze. Najbliższym składamy wyrazy najgłębszego współczucia" – dodano.

Kaya Mirecka-Ploss zmarła 13 lipca 2023 r. w USA, gdzie mieszkała. Miała 98 lat.

Kaya Mirecka-Ploss urodziła się 12 września 1924 r. w Piekarach Śląskich jako Hanna Adela Czech. Pochodzi z biednej rodziny śląskiej o polsko–niemiecko–węgiersko–żydowskich korzeniach. Dzieciństwo spędziła w Nakle Śląskim, gdzie uczęszczała do tamtejszej szkoły. Po zajęciu Śląska przez Niemców została wysłana na przymusowe roboty, a później do obozu w Landsbergu (Niemcy).

Po wyzwoleniu trafiła do Teatru Dramatycznego II Korpusu Polskiego we Włoszech, z którym w 1946 r. wyjechała do Wielkiej Brytanii. Tam poznała Wiesława Mireckiego, oficera i przedwojennego aktora, którego poślubiła. W Londynie zdała maturę i ukończyła studia na wydziale projektowania mody w Saint Martin College of Art. Na początku lat 50. m.in. projektował bluzki dla firmy "Marks & Spencer".

W 1957 roku z powodów rodzinnych wróciła do Polski. W kraju współorganizowała przedsiębiorstwo "Moda Polska". Po odmowie współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa, w 1965 r. została aresztowana. Po dwóch miesiącach wyszła na wolność za sprawą zabiegów jej przyjaciół. To doświadczenie skłoniło ją do opuszczenia Polski.

W 1966 r. , po wyjeździe do USA i rozwodzie, wyszła po raz drugi za mąż za naukowca Sydneya Plossa, sowietologa, wykładowcę uniwersytetów Princeton i Harvard. Kaya Mirecka-Ploss znalazła pracę w sieci salonów mody Saks 5th Avenue. Zajmowała się tam poszukiwaniem projektów do nowych kolekcji.

W latach 80., po rozwodzie z Plossem, włączyła się aktywnie w działalność polonijną. W 1989 r. została szefową Amerykańskiej Rady Kultury Polskiej, dwa lata później dyrektorem Centrum Kultury Polskiej w Waszyngtonie. W tym czasie odnowiła znajomość z Janem Karskim, która w niedługim czasie przerodziła się w przyjaźń. W Centrum urządziła Gabinet Profesora Jana Karskiego oraz stworzyła stypendium jego imienia.

Z własnych środków urządziła wakacje w Stanach Zjednoczonych dla ponad dwustu dzieci ze Śląska, w tym sierotom po górnikach zabitych w katastrofie w kopalni Halemba. Ufundowała też kilka stypendiów naukowych dla Polaków. Prowadziła fundacje "Dzieci Śląska". Wspomagała Zespołów Szkół w Nakle Śląskim, do której to szkoły chodziła jako dziecko. W uznaniu tych zasług stała się jej patronką.

Przez wiele lat współpracowała z Fundacją Jolanty Kwaśniewskiej "Porozumienie bez barier". Była Damą Orderu Uśmiechu oraz była odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jest autorką książek "Kobieta, która widziała za dużo", "Droga przez most", "Jan Karski – człowiek, któremu powiedziałam prawdę", "The Emperor of Madagascar and Other Polish Profiles and Stories".

Powstał o niej film „Ja, Kaya – dziołcha ze Śląska”, który miał premierę w październiku 2021 r.