Oddałbyś narządy dziecka? „Nie zabierajcie narządów do nieba”. Konferencja o transplantologii dziecięcej w Muzeum Śląskim w Katowicach

Czym różni się transplantologia dziecięca od „dorosłej” i jakie są największe wyzwania w tej dziedzinie? Konferencję 28 września w Muzeum Śląskim otworzyli prezes zarządu fundacji Banku Gospodarstwa Krajowego im. J. K. Steczkowskiego Renata Kościelniak oraz prof. Lech Cierpka konsultant krajowy w dziedzinie transplantologii klinicznej. Transplant Summit Poland został zorganizowany przez wspomnianą fundację. Jakie są największe problemy transplantologii dziecięcej w dziedzinie społecznej i medycznej?

— Występuje tutaj problem głównie dawców - dawców dziecięcych, bo bo jeżeli ma być dawca, to to serce musi być dziecięce, musi być małe i nerka musi być mniejsza. Dzieci oczekują na te narządy, a dawców dziecięcych jest bardzo mało i tu należy apelować do społeczeństwa, do rodzin, których dzieci zmarły i mogą być dawcami narządów, żeby się zgadzały – mówi prof. Lech Cierpka.

Do teraz przeszczepy potrafią budzić spore opory. W przypadku dzieci jest to podwójnie bolesne. Śmierć najmniejszych zawsze najbardziej dotyka, a decydować trzeba szybko, póki narządy nadają się do przeszczepu.

— Jestem matką, więc jeżeli myślę o najgorszej rzeczy, jaka mogłabym mu się w życiu przydarzyć, to śmierć któregoś z moich dzieci. Tak naprawdę dla bliskich i dla społeczeństwa śmierć dziecka jest odbierana jako coś zupełnie bez sensu. Ja chciałabym troszeczkę zmienić to myślenie, żeby nadać tej śmierci sens, bo to dziecko może uratować osiem innych – opowiada Renata Kościelniak.

Choć sama zgodziłaby się na przeszczep narządów dzieci w razie ich śmierci, to jest świadoma, że nie jest to proste i nie można mieć pretensji do rodziców, którzy odmawiają w takiej sytuacji. Są oni w takim momencie pod wpływem ogromnego stresu. Warto podkreślić, że Kościół Katolicki, co do zasady, uznaje przeszczepy za moralnie dobre.

— Nie ma wątpliwości etycznych, pod warunkiem, że przeszczepy są niewymuszone (musi być zgoda) i ratowanie ma się nie odbywać dla pieniędzy. Podobno w którymś ze szpitali w Polsce jest takie hasło: „Nie zabierajcie narządów do nieba, oni tam wiedzą, że potrzebne są na ziemi” – dodaje rozmówczyni.

W czasie konferencji i rozmów poruszano także tematy związane z rozmawianiem o śmierci i przeszczepach. Poruszył go m.in. znany językoznawca prof. Jerzy Bralczyk. Jako głównego gościa na konferencję Transplant Summit Poland w Katowicach zaproszono prof. Roberta Montgomerego. To pomysłodawca i autor pierwszej na świecie transplantacji nerki i serca od zmodyfikowanej genetycznie świni. Sam też jest po przeszczepie serca. Jeśli mówimy o tym narządzie, to warto wspomnieć, że wśród zaproszonych prelegentów jest m.in. prof. Piotr Przybyłowski dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

— Musimy mieć (zwłaszcza w tej najmniejszej grupie) dzieci bardzo ścisłe, anatomiczne dopasowanie tego narządu zatem on musi się idealnie mieścić się w małej klatce piersiowej, małą klatkę piersiową – opowiada śląski kardiochirurg.

Profesor dodaje także, że serce podlega wszystkim regulacjom hormonalnym i biologicznym swojego „nowego gospodarza”. Narząd rośnie wraz z biorcą. Zanim jednak znajdzie się dawcę, bywa, że trzeba długo poczekać. Dla osób ze skrajną niewydolnością stworzono sztuczne komory serca. Czasem wszczepia się je zamiast jego. Co jednak z dziećmi, które rosną i zwiększa się ich objętość serca? Śląskie Centrum Chorób Serca ma tej kwestii plany

— Kolejnym krokiem będzie we współpracy z Fundacją Rozwoju Kardiochirurgii imienia profesora Zbigniewa Religi, zbudowanie polskiej komory sztucznej serca dopasowanej do dzieci. To jest to, czego bardzo na świecie potrzebujemy. My musimy mieć urządzenie, które ma różną objętość pompowanej krwi i zmieniać tę objętość, w związku z czym trwają intensywne prace. W tej chwili osiągnęły etap doświadczeń na zwierzętach – dodaje prof. Piotr Przybylski.

Skoro mowa Zabrzu i Transplant Summit Poland, to warto wspomnieć, że fundacja Banku Gospodarstwa Krajowego zajęła się transplantologią dziecięcą dzięki kontaktowi ze znanym śląskim kardiochirurgiem. Organizacja jest odpowiedzialna m.in. za stworzenie muralu misia z sercem na jednej ze ścian Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

— Przypadek sprawił, że profesor Zembala akurat potrzebował pieniędzy na rozbudowę szpitala. Spotkaliśmy się i to nas zainspirowało, żeby zająć się właśnie transplantologię dziecięcą, bo też on zwracał uwagę na to, że jest to problem i stąd powstał miś na ścianie. To był nasz początek i trochę przez dwa lata szukaliśmy naszej drogi Robiliśmy na przykład warsztaty dla dzieci i spotkania z dorosłymi - tylko na małą skalę. Teraz chcemy zrobić po prostu ogólnopolską akcję – opowiada prezes zarządu fundacji BGK Renata Kościelniak.

W tym roku kampania dotycząca transplantologii dziecięcej pojawi się także w telewizji. Renata Kościelniak podkreśla, że warto rozmawiać o śmierci i ewentualnej zgodzie na pobranie narządów.