Plebiscyt "Mistrzowie Agro". Rozmowa z Beatą Białowąs, wicemarszałkiem województwa śląskiego

Jakie znaczenie ma rolnictwo dla województwa śląskiego i jego mieszkańców?

Rolnictwo województwa śląskiego funkcjonowało w różnych uwarunkowaniach historycznych i podziałach administracyjnych oraz pod wpływem silnych procesów industrializacyjnych. W różnych częściach regionu zostały stworzone odmienne wzorce kulturowe i sposoby gospodarowania, a zmiany systemu społeczno-gospodarczego zapoczątkowane na przełomie lat 80. i 90. doprowadziły do przeobrażeń w śląskim rolnictwie. Pomimo tego, że województwo śląskie wciąż jest głównie kojarzone z górnictwem i przemysłem ciężkim, obszary wiejskie stanowią ponad 70% powierzchni regionu, a powierzchnia użytków rolnych stanowi 39,4% powierzchni województwa. Według Spisu Rolnego przeprowadzonego w 2010 roku w województwie śląskim było ponad 160 tysięcy gospodarstw rolnych, działalność rolniczą prowadziło ponad 100 tysięcy gospodarstw. Chociaż liczba gospodarstw rolnych regularnie spada, równocześnie wzrasta jednak średnia powierzchnia gruntów rolnych, oznacza to, że osoby, które zdecydowały się pozostać w branży lub rozpocząć swoją karierę w rolnictwie, rozwijają się, mają możliwość modernizacji oraz zwiększania efektywności gospodarstw. Przewidujemy, że ten trend się utrzyma - śląskie gospodarstwa będą nowoczesne, bardziej zautomatyzowane i o większej powierzchni ogółem.

Mistrzowie Agro. Regulamin plebiscytu i zgłoszeni kandydaci

Czy, pani zdaniem, województwo śląskie można określić mianem regionu rolniczego?

Województwo śląskie dzieli się na cztery obszary funkcjonalne, tzw. subregiony, tj. północny, południowy, centralny i zachodni. Obszary wiejskie w subregionie północnym stanowią aż 85% powierzchni, a w subregionie południowym 80%. Z kolei w subregionie zachodnim i centralnym obszary wiejskie stanowią kolejno 59% i 58% powierzchni subregionu ogółem. Na terenach wiejskich województwa śląskiego żyje blisko 998 tysięcy osób, co stanowi 21% mieszkańców regionu!
Jednak ze względu na wysokie uprzemysłowienie, województwo śląskie wskazuje najniższy udział rolnictwa w tworzeniu wartości dodanej brutto, sytuacja ta może w ciągu najbliższych lat ulec poprawie. Aglomeracja śląska ze swoim potencjałem demograficznym jest dobrym rynkiem zbytu dla produkcji rolniczej, a rolnictwo odgrywa bardzo istotną rolę w rozwoju gospodarczym województwa. Struktura śląskiej gospodarki przejawia się harmonijnym współistnieniem rozwiniętego rolnictwa oraz przemysłu. W naszym województwie rolnictwo jest rozproszone, ale śląscy rolnicy chcą być konkurencyjni, nowocześni, dbają o zrównoważony rozwój rolnictwa i o środowisko. W społeczeństwie coraz bardziej zauważa się i docenia rolę rolnika - jest producentem żywności, spoczywa na nim duża odpowiedzialność.

- Na terenach wiejskich województwa śląskiego żyje blisko 998 tysięcy osób, co stanowi 21% mieszkańców regionu! - mówi Beata Białowąs, wicemarszałek województwa śląskiego.

Które powiaty przodują w produkcji rolniczej?

Statystki wskazują na to, że najwyższą średnią wielkość użytków rolnych gospodarstwa rolnego odnotowujemy w powiatach raciborskim, tarnogórskim, gliwickim i lublinieckim, wiążę się to bezpośrednio z poziomem urbanizacji województwa.
Co ciekawe, podregion bielski charakteryzuje się najwyższym w skali województwa udziałem trwałych użytków zielonych (26% użytków rolnych). Dlatego tak istotna jest ochrona bioróżnorodności i krajobrazu poprzez prowadzenie wypasu owiec i kóz oraz odtworzenie pasterskich szałasów (bacówek) oraz infrastruktury oraz promocja produktów pochodzenia owczego i koziego.
Jednak w całym województwie znajdują się gospodarstwa o dużym potencjale produkcyjnym, w których stale rozwijana jest infrastruktura, rolnicy wychodzą również naprzeciw współczesnym trendom oraz potrzebom konsumentów, coraz cześciej przystępując do produkcji metodami ekologicznymi. W regionie realizuje się również wiele programów oraz konkursów, mających na celu poprawę jakości życia na obszarach wiejskich oraz aktywizację lokalnej społeczności.

W jaki sposób Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego na co dzień wspiera rolnictwo?

Samorząd województwa wspiera rozwój obszarów wiejskich poprzez realizacje działań ze środków budżetu własnego oraz środków UE w ramach działań delegowanych do samorządu. W ramach działań wspierających rolnictwo, jesteśmy organizatorem licznych konkursów, m.in. "Owca Plus", którego celem jest zachowanie dziedzictwa kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej w oparciu o gospodarkę pasterską.
Ponadto, od roku 2004 Zarząd Województwa Śląskiego ogłasza konkurs „Piękna wieś województwa śląskiego” w następujących kategoriach: najpiękniejsza wieś, najpiękniejsza zagroda wiejska, najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi, najlepsza strona internetowa sołectwa oraz najlepsze przedsięwzięcie popularyzujące tradycje, obrzędy i zwyczaje ludowe. Konkurs ten jest przeznaczony dla gmin wiejskich i miejsko - wiejskich naszego województwa. Pula nagród w Konkursie planowana na 2019 rok wynosi 100 000 złotych. Do Konkursu corocznie zgłasza się ponad 30 gmin we wszystkich kategoriach.