Polska stała się dla nich drugim domem. Ukrainki wciąż zajmują wolne etaty, ale też kreują miejsca pracy, a nawet przejmują polskie firmy

Dziewczyny ze Wschodu nigdy nie miały łatwo na rynku pracy, choć ze względu na bliskość kulturową z Polakami szybciej mogły znaleźć sposób na zarobienie kilku tysięcy hrywien niż za Odrą. Wraz z najnowszą falą migracyjną będącą pokłosiem napaści rosyjskiej na Ukrainę sytuacja się skomplikowała. Pracy jest co prawda więcej, ale raczej dla mężczyzn niż dla kobiet. Co jednak równie ważne, Ukrainki już nie zadowalają się hrywnami. Chcą żyć jak Polki, zarabiać w złotych, euro lub dolarach.

Większość migrantów z Ukrainy to kobiety, choć obrazy z polskich placów czy skwerów, mogą temu przeczyć. Ukrainki pochodzące z najnowszej fali migracyjnej są wykształcone, chętnie nabywają nowe umiejętności i mogą pomóc w zapełnieniu luk na polskim rynku pracy.

Zdaniem Tetiany Hrytsyk, koordynatorki Centrum Wsparcia Ukrainy Job Impulse, po wybuchu wojny i przybyciu do Polski tak licznej grupy uchodźców z Ukrainy, pojawiło się duże zapotrzebowanie na tłumaczy oraz psychologów ze znajomością języka ukraińskiego. W tych rolach doskonale odnajdowałyby się właśnie Ukrainki, nowoprzybyłe lub mieszkające już w Polsce. W praktyce jednak większość ofert zatrudnienia obcokrajowców kierowana jest do mężczyzn, zaś Ukrainki najczęściej podejmują proste prace, poniżej swoich kwalifikacji.

Z raportu NBP: „Sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce wpływ pandemii i wojny na charakter migracji” wynika, że 65 proc. uchodźców i uchodźczyń podjęło zatrudnienie, natomiast kolejne 24 proc. aktywnie poszukuje odpowiedniego stanowiska. Może im to ułatwić znajomość miejscowego języka. Ten sam raport donosi, że odsetek osób, które nie znają języka polskiego, zmalał z 46 proc. do 21 proc.

Jak się okazuje, Ukrainki w pewnym stopniu zapełniają już luki na polskim rynku pracy, zasilając zawody trwale deficytowe, takie jak pielęgniarki czy księgowe, ale też nauczycielki, psycholożki oraz tłumaczki. Jak podaje Tetiana Hrytsyk, ekspertka Job Impulse, na możliwości zawodowe i wybór formy zatrudnienia Ukrainek w dużej mierze wpływa kwestia rodzicielstwa.

Najczęściej poszukują etatów w regularnych godzinach, aby móc zaprowadzać i odbierać dzieci ze żłobka, przedszkola czy szkoły. Równie często interesują się pracą hybrydową lub na część etatu, co zapewnia większą elastyczność.

Wcześniej, podczas pierwszej fali migracyjnej po 1990 r. Ukrainki zadowalały się często pierwszym lepszym zajęciem, takim, które pozwoliłoby im się wyrwać z posowieckiej biedy. Obecnie takich osób jest znacznie mniej.

Do Polski, po lutym 2022 r. zjechały bowiem kobiety, niekoniecznie poszukujące życia na wyższym poziomie Taki oferowały już przed wojną duże ukraińskie miasta, jak Kijów, Odessa czy Charków. Polska miała być dla wielu opcją na przetrwanie inwazji bądź stanowić jedynie etap dalszej podróży na Zachód. Ale i wśród najnowszej fali migracyjnej zdarzają się panie, które interesuje praca zmianowa, ponieważ mają starsze i bardziej samodzielne dzieci. Nowością z perspektywy ostatnich 30 lat jest opcja pracy zdalnej z Polski na rzecz pracodawców ukraińskich, jak w przypadku specjalistek IT. Ale to nie koniec nowości.

Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego, od wybuchu wojny do końca czerwca tego powstało w Polsce blisko 30 tys. ukraińskich działalności gospodarczych. Tylko od 1 stycznia do 29 maja 2023 r. zarejestrowano 13,9 tys. firm, które w pierwszym półroczu stanowiły 67 proc. wszystkich nowych, zagranicznych działalności gospodarczych i dziesięć procent wszystkich zakładanych w tym czasie JDG. Z 4,3 tys. przedsiębiorstw ukraińskich ulokowanych w sektorze usługowym, 85 proc. to usługi kosmetyczne oraz fryzjerskie, świadczone głównie przez kobiety.

Kobiety ze Wschodu nie są zainteresowane jedynie znalezieniem dobrze płatnej pracy lub otworzeniem firmy nad Wisły. Część migrantek przyjechała tu, mając pokaźny kapitał, z pomysłem na większe inwestycje O jednej z nich zrobiło się głośno parę miesięcy temu, gdy do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynął wniosek dotyczący przejęcia spółki Przetwórstwo Tworzyw Sztucznych Plast-Box.

Chodzi o milionerkę Halynę Herehę (właściwe nazwisko: Galyna Fedoriwna Gerega), która postanowiła dokonać tym samym koncentracji rynku. Jeszcze wcześniej kobieta, za pośrednictwem podmiotów zależnych, rozpoczęła starania o przejęcie sieci sklepów sportowych Intersport Polska S.A. Takich inwestycji w najbliższych latach może być jednak znacznie więcej, bo na szybki koniec wojny ukraińsko–rosyjskiej się nie zanosi.