Prawo do edukacji. Nie wszędzie jest równoznaczne z obowiązkiem. Są jeszcze kraje, gdzie taki wymóg w ogóle nie istnieje

Obowiązek szkolny to prawo dziecka do edukacji, a jednocześnie narzucenie przez państwo konieczności umożliwienia dzieciom korzystania z tego prawa ich opiekunom. To rodzice i opiekunowie są odpowiedzialni prawnie za dopełnienie tego obowiązku.

Warto dodać, że obowiązek nauki w Polsce polega na tym, że uczniowie od 7. do 18. roku życia realizują obowiązek edukacyjny (w szkole lub poza nią np. w edukacji domowej).

W niektórych krajach jednak np. w Niemczech obowiązek szkolny można realizować tylko w placówce, a za homeschooling można zapłacić wysoką grzywnę, a nawet ograniczone prawa rodzicielskie. Alternatywne formy edukacji są dozwolone w wyjątkowych przypadkach, takich jak choroba dziecka.

Innymi krajami, które zakazują edukacji domowej są m.in. Holandia, Szwecja, Hongkong czy Korea Północna, Korea Południowa, a także Turcja.

W Polsce obowiązek nauki trwa od 7. do 18. roku życia, i tak jest w wielu innych państwach na świecie, ale wiek zakończenia edukacji może być inny. I tak np. w:

• Wielkiej Brytanii obowiązek edukacji obowiązuje od 5. do 18. roku życia,
• w Norwegii od 6. do 16. roku życia,
• w Czechach do 15. roku życia,
• podobnie w Grecji i na Cyprze – obowiązek szkolny do 15. roku życia,
• a w Stanach Zjednoczonych zazwyczaj obowiązek kończy się wraz z osiągnięciem przez dziecko 18 lat.

Choć wiele osób kończy edukację w wieku około 18 lat, istnieje różnorodność podejść do zakończenia obowiązku nauki na poziomie międzynarodowym.

W dzisiejszym świecie, gdzie edukacja jest priorytetem dla większości państw, istnieją wciąż miejsca, gdzie obowiązek nauki nie został wprowadzony:

• Bhutan,
• Oman,
• Papua-Nowa Gwinea,
• Wyspy Salomona,
• a także Watykan (mieszkańcy to głównie urzędnicy kościelni, gwardia papieska itd., a kraj i tak jest bezpośrednio połączony z Rzymem, więc mieszkańcy mają dostęp do placówek oświatowych).

W wymienionych krajach nie istnieje prawnie narzucony obowiązek nauki. Tam często społeczeństwa kształtują dzieci na podstawie lokalnych tradycji i potrzeby, bez kompleksowej struktury. Najczęściej brak regulacji obowiązku szkolnego na poziomie krajowym wynika z ubóstwa.

Ponadto istnieje wiele państw, gdzie mimo prawnie ustanowione obowiązku i prawa dzieci do nauki – też z powodu ubóstwa, trudności logistycznych, rodzinnych i społecznych powiązań, tej edukacji nie otrzymują lub jest ona bardzo ograniczona.

Przykładem niech będzie – co pewnie nikogo nie zdziwi – jedno z państw afrykańskich. W Etiopii obowiązek nauki obejmuje dzieci od 7 do 14 lat, ale brakuje środków finansowych, kadry nauczycielskiej, infrastruktury i przestrzeni na godną i skuteczna jego realizację.

Największym problemem jest dostępność. Szkoły są przepełnione i jest ich za mało. Dla wielu uczniów droga do placówki jest utrudniona warunkami naturalnymi, muszą np. iść do szkoły przez 3 godziny piechotą lub gorzej: dojadą do niej, lub nie - jeśli załapią się na autostop. Niestety, autobus do wioski położonej w dolinie jeździ raz w tygodniu, a jedyna droga to ta przez góry ma blisko 9 kilometrów.

To sprawia, że dzieci, mimo ogólnokrajowych przepisów, nie korzystają w pełni ze swojego prawa do edukacji.