Przyjąłeś do siebie uchodźców z Ukrainy? Za odpady zapłacić musisz dodatkowo - tłumaczą w Będzinie, Sosnowcu i Jaworznie

Sytuacja nie jest łatwa, o czym przekonała się jedna z mieszkanek Będzina. Pani Anna podzieliła się swoją historią, podkreślając, że otrzymała informację telefoniczną z Urzędu Miasta w Będzinie, że będzie musiała zapłacić dodatkową kwotę, bo gościła u siebie trzy osoby z Ukrainy, dwie panie i jedno dziecko. Jak dodała uchodźcy byli u niej tylko trzy dni, a do tego to ona sama zgłosiła swoją gotowość do ich przyjęcia w UM, oferując pokój. Po nagłośnieniu sprawy w tym przypadku okazało się, że jeśli było to tylko kilka dni, to deklaracji śmieciowej zmieniać nie trzeba.

Inaczej jest jednak w przypadku, kiedy goście z Ukrainy znajdują schronienie przez cały miesiąc. Wówczas dodatkowe płatności są już wymagane. Podobnie, jak zmiana deklaracji odbioru odpadów, którą trzeba uzupełnić o dodatkowych lokatorów. W takiej sytuacji znalazła się inne mieszkanka Będzina, pani Małgorzata. Będzie musiała zapłacić za dwie dodatkowe osoby, które przyjęła do siebie od 2 marca, 144 złote za miesiąc. A jak przyznaje jeszcze nie dostała ani złotówki z obiecanych 40 zł refundacji kosztów dziennego pobytu każdej z przyjętych pod swój dach osób.

- Prezydent nie chce, by miasto pobierało opłaty za wywóz śmieci od gości z Ukrainy, którzy znaleźli schronienie u mieszkańców Będzina. Jednak aktualne prawo jest w tej materii bezwzględne. Jeżeli ktoś przebywa w jakimś miejscu dłużej niż miesiąc, to powinien zapłacić za wywóz nieczystości niezależnie od tego, czy gość pochodzi z Polski czy z zagranicy – tłumaczy Krzysztof Bąk, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Będzinie.

Jak dodaje, ta sprawa nie znalazła do tej pory rozwiązania w szczegółowych regulacjach rządowych.

- Brak jest jasnych wytycznych, kto za wytworzone odpady ma zapłacić, a jednocześnie rząd przyznał każdemu pomagającemu świadczenie w wysokości 40 zł dziennie na utrzymanie goszczonych, a więc również na pokrycie takich kosztów pobytu. To prawny pat, ponieważ urzędnicy nie mogą samodzielnie zrezygnować z naliczania opłaty za śmieci. Jedynym wyjściem na dziś wydaje się ewentualne umorzenie tych opłat w przyszłości. Taką decyzję podejmuje prezydent każdego miasta, rozpatrując każdy przypadek osobno. Mieszkańcy Będzina, którzy chcieliby skorzystać z tej możliwości, muszą więc złożyć indywidualny wniosek i prezydent będzie je rozpatrywał. Mamy nadzieję, że do tego czasu rząd rozstrzygnie tę zagwozdkę jednoznacznie – podkreśla Krzysztof Bąk.

Z informacji uzyskanych w będzińskim Urzędzie Miejskim wynika, że telefon do kilku mieszkańców Będzina wykonał urzędnik wydziału nadzorującego gospodarkę odpadami, ponieważ na jego biurko trafiły deklaracje mieszkańców o goszczeniu uciekających przed wojną. Telefonował, by potwierdzić informacje i poinformować, że dłuższy pobyt będzie wiązał się ze zmianą deklaracji śmieciowej.

- Zgodnie z prawem, jeżeli gościmy kogoś dłużej niż miesiąc, to powinniśmy opłatę za śmieci podwyższyć właśnie o gościa, niezależnie od tego skąd do nas przyjechał. W przypadku pani Anny, usłyszawszy, że goście z Ukrainy byli w Będzinie tylko kilka dni, uznał, ze sprawa jest zamknięta. Skąd wzięło się zamieszanie? Z braku dokładnych regulacji rządowych. Dziś wiadomo, że mieszkańcy pomagający uchodźcom za każdy dzień ich goszczenia otrzymają specjalne świadczenie - 40 zł od osoby. Część miast uważa, że z 40 zł dziennie trzeba opłacić koszt wywozu śmieci (ok. 1 zł dziennie), część, że nie powinno się tego robić, że te koszty powinna pokryć dotacja rządowa – przyznaje rzecznik prasowy będzińskiego Urzędu Miejskiego.

Sytuacja jest skomplikowana, ale samorządowcy póki co traktują ją zgodnie z aktualnym stanem prawnym.

- Przede wszystkim nie można mówić o żadnych dodatkowych opłatach, to błąd językowy. Sytuacja jest szczególna i wymaga szczególnego działania. Uchodźców z Ukrainy należy traktować jako gości. Gdy przyjeżdża do nas rodzina na kilka lub kilkanaście dni nikt nie aktualizuje deklaracji śmieciowej. W przypadku pobytu dotyczącego kilkudziesięciu dni docelowo będzie zachodziła konieczność zmiany deklaracji. Niezależnie kogo ona dotyczy. W przypadku gości z Ukrainy mieszkańcy mogą liczyć na wsparcie finansowe, ponieważ na ich pobyt można otrzymać dofinansowanie 40 zł za każdą osobę na każdy dzień pobytu jej pobytu po 24 lutego – tłumaczy Rafał Łysy, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Sosnowcu.

Podobnego zdania są władze samorządowe Dąbrowy Górniczej. Wszystkim właścicielom nieruchomości, którzy składają wnioski o środki na pokrycie kosztów zapewnienia zakwaterowania i wyżywienie obywateli Ukrainy, przypominają o obowiązku aktualizacji deklaracji śmieciowej. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z obowiązujących przepisów regulujących kwestie gospodarowania odpadami komunalnymi. Złożone deklaracje aktualizowane są w systemie w ujęciu miesięcznym

- Dotacje, które wprowadził rząd, przeznaczone są na pokrycie kosztów związanych z udzielenie schronienia i wyżywienia obywatelom Ukrainy, m.in. kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów komunalnych. Obowiązująca stawka to 40 zł na dobę za jedną osobę. Jeśli u kogoś mieszkają np. trzy osoby, to miesięcznie otrzyma na ich pobyt 3,6 tys. zł, więc jeśli z tej kwoty odejmie się 87 zł - bo tyle w tym przypadku płaci się miesięcznie za śmieci za trzy osoby - to wciąż pozostaje 3513 zł na pozostałe koszty. W innym przypadku za odbiór i zagospodarowanie dodatkowych odpadów zapłacą z budżetu miasta wszyscy mieszkańcy Dąbrowy Górniczej – podkreśla Bartosz Matylewicz, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.

W Jaworznie i Mysłowicach także urzędnicy podchodzą do całego zamieszania w ten sam sposób.

- Generalna zasada, jeżeli przybywa lub ubywa osób w gospodarstwie domowym należy skorygować deklarację, wskazując aktualną liczbę osób, co przekłada się na zmianę ilości kontenerów na odpady i oczywiście na zmianę wysokości opłaty. Zasada wynika z przepisów. Narodowość nie ma tu znaczenia. Opłata jest wymierzana miesięcznie, zatem przebywanie dodatkowych osób poniżej miesiąca, nie skutkuje obowiązkiem korygowania deklaracji. Wobec powyższego w sytuacji, kiedy przebywanie dodatkowych osób trwa powyżej miesiąca właściciele przedmiotowych nieruchomości zobligowani są do ujmowania obywateli Ukrainy w swoich deklaracjach o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – tłumaczy Filip Szatanik, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Jaworznie.

Jak przyznaje, analizując zagadnienie należy pamiętać iż, co do zasady to, właściciele nieruchomości, którzy przyjmują obywateli Ukrainy do swoich domów, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 15 marca 2022 roku otrzymują świadczenie pieniężne z tego tytułu.

- Specustawa dotycząca uchodźców nie przewiduje żadnych rozwiązań umożliwiających całkowite z zwolnienie ich z ponoszonych opłat – podkreśla Filip Szatanik.

Tak więc, jak podkreśla Anna Górny, rzecznik prasowa Urzędu Miasta w Mysłowicach, kwestie uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi regulują przepisy ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 888 z późn. zm.). Zgodnie z art. 6m ust. 2 powyższej ustawy "W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości, właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć nową deklarację w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zmienionej wysokości uiszcza się za miesiąc, w którym nastąpiła zmiana."

- Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobierana jest zgodnie z przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, na podstawie złożonych przez właścicieli nieruchomości deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – tłumaczy Anna Górny.