- Jak wyglądałby nasz świat, gdyby w pierwszej połowie lat 30. Polacy nie złamali Enigmy - pytał Jan Stanisław Ciechanowski, p.o. kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych podczas uroczystości pogrzebowych. Przypomniał, że nasi kryptolodzy, pracujący pod dowództwem płk. Langera, złamali klucz kodowania niemieckiej elektromechanicznej maszyny szyfrującej Enigma i znaczący sposób wpłynęli na losy II wojny. Jednak później wkład polskich kryptologów w złamanie Enigmy był pomijany. - Wielu chciało, by ten wielki polski sukces pozostał w sferze sekretów II wojny światowej - mówił.
Ewa Nicholas, wnuczka płk. Langera opowiadała, że w domu mówiło się o tym, czego dokonał jej dziadek.
- Ojciec był skromny, prawy, serdeczny. Miałam 10 lat, jak poszedł na wojnę. Zapamiętałam go jako bardzo kochanego tatę - wspominała jego córka Hanna Kublicka-Piottuch, na której wniosek ekshumowano w Szkocji ciało pułkownika.
Na jego grobie w Cieszynie położono płytę z czarnego granitu z inskrypcją: "Płk dypl. Gwido Karol Langer 1894-1948 współtwórca sukcesu złamania Enigmy".
Urodzony 2 września 1894 roku w Żylinie Langer został pochowany w Cieszynie, gdzie się wychowywał.
Swoje losy związał z wojskiem. Od 1930 r. kierował Biurem Szyfrów, które pod jego dowództwem odniosło największe sukcesy, łamiąc w 1932 r. szyfry niemieckiej Enigmy. W lipcu 1939 r. przekazał sekret łamania szyfrów Enigmy aliantom. W 1943 r. został aresztowany przez Niemców i do maja 1945 r. przebywał w niewoli. Przesłuchiwany przez Niemców nie ujawnił faktu złamania szyfrów Enigmy. Po wyzwoleniu z obozu wyjechał do Londynu, gdzie przyjęto go bardzo chłodno.
Zmarł 30 marca 1948 r. w szkockim Kinross. Pochowany został w niedalekim Perth. Tamtejszy sędzia wydał zgodę na ekshumację ciała Langera i przewiezienie go do Polski.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?