Sklep socjalny w Dąbrowie Górniczej zostanie otwarty w sierpniu. Będzie największy w Polsce. Kolejne powstaną m.in. w Tychach i Sosnowcu

Ważna także rozmowa, wsparcie, nie tylko zakupy

Idea sklepów socjalnych staje się coraz bardziej popularna w naszym kraju. Pierwszy taki sklep powstał w grudniu 2020 roku w Katowicach, a drugi w czerwcu tego roku w Warszawie. Klienci, posiadający np. zaświadczenia o możliwości zrobienia tutaj zakupów, wszystko kupią tutaj za połowę ceny, a często nawet taniej. W ofercie znajdą się zarówno podstawowe produkty spożywcze, jak np. chleb, mleko, masło, wędliny, ale także chemia gospodarcza, pieluchy, ubrania, a nawet zdarza się także, że do sklepów socjalnych trafiają nawet całkiem inne oferty. Jak podkreśla Mikołaj Rykowski, prezes fundacji Wolne Miejsce, która odpowiada za całe przedsięwzięcie, współpracując z lokalnymi samorządami, do działającego już sklepu socjalnego trafiły bowiem nawet…. raki.

- I każdy mógł sobie je kupić w przystępnej cenie. A przy okazji przy kasie wywiązała się wśród kupujących długa dyskusja, jak je odpowiednio przyrządzić. To wspaniałe widzieć, jak wiele osób może sobie kupić w naszych sklepach coś, na co normalnie nie byłoby ich stać. Tak naprawdę wszystko polega na okazjach, jakie nam się trafiają. Nie wiemy dokładnie, kto zaoferuje nam produkt w dobrej cenie lub też jest to darowizna. W standardzie zawsze jest pieczywo, owoce, warzywa, wędliny, ubrania. Seniorzy twierdzą, że nie boją u nas kupować, bo tu naprawdę nic nie jest drogie. A ja mam nadzieję, że ten asortyment towarów będzie jeszcze większy – mówi Mikołaj Rykowski.

Jak się okazuje, takie sklepy sprawdzają się doskonale.

- W trakcie realizacji mamy dwa kolejne w Katowicach, w centrum oraz na Ligocie. Osoby, które do nas przychodzą, są bardzo zadowolone. Wizyty w Spichlerzach pozwalają im łatwiej przeżyć cały miesiąc, zaoszczędzić trochę gotówki, kupić sobie coś miłego lub coś komu sprezentować. Dzięki temu, że tu nie ma mowy o rozdawnictwie, przywracamy godność drugiemu człowiekowi, bo choć nie za wiele, ale jednak trzeba za te wszystkie towary zapłacić. Taka osoba jest traktowana jak klient, a nie jak ktoś, kto dostał reklamówkę czegoś, czego ona może nie lubić. Każda osoba świadomie u nas dokonuje wyboru – podkreśla Mikołaj Rykowski.

Jak dodaje to nie są sklepy szybkiej obsługi. Tu się rozmawia z klientami. Budują się prawdziwe relacje. - Nasze dziewczyny w Katowicach regularnie dostają od klientów ciasta, a ostatnio pani z wyjazdu nad morze przywiozła każdemu muszelki.

Na początek zaświadczenia, potem karta

Dąbrowski sklep będzie największym jak na razie w Polsce. Pierwszym w Zagłębiu. Zakupy będą mogły zrobić tutaj wszystkie osoby i rodziny, w których dochód nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego. W przypadku osoby samotnej jest to 300 procent kwoty 701 zł, a więc jej dochód nie może przekraczać 2 tys 103 zł. W rodzinie dochód nie może być większy niż 528 zł na osobę, a więc w przypadku rodziny trzyosobowej są to 1584 zł.

- Chcemy, by dzięki działalności tego sklepu na pomoc mogli liczyć seniorzy, osoby niepełnosprawne, samotne, które prowadzą jednosobowe gospodarstwa domowe. To ważne, zwłaszcza w obecnej rzeczywistości, kiedy sami, idąc na zakupy, widzimy, że żywność jest coraz droższa – mówi Bożena Borowiec, wiceprezydent Dąbrowy Górniczej. - Chcielibyśmy, by nasi mieszkańcy mieli tę pomoc udzielaną w sposób godny. A więc nie w postaci paczek z zawartością tego, czego mamy więcej, a niekoniecznie jest to tym osobom potrzebne. Taka osoba, mając nawet ograniczony budżet domowy, może sobie w tym sklepie wybrać te produkty, które są jej najbardziej potrzebne. A co najważniejsze, zapłaci za nie nie więcej niż połowę ich realnej wartości – dodaje.

Jak tłumaczy Bożena Borowiec osoby, które będą chciały skorzystać z dąbrowskiego sklepu będą musiały posiadać zaświadczenia. - Przewidziana jest aplikacja oraz karta takiego formatu jak bankomatowa. Zanim to nastąpi będzie jednak funkcjonowało zaświadczenie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Taki sklep w naszym mieście jest bardzo potrzebny. Nie mówimy tutaj tylko systemowo o osobach, które już korzystają z rożnych form wsparcia, ale mówimy o osobach i rodzinach, które radzą sobie same, ale borykają się na co dzień właśnie cenami, brakiem funduszy, np. na leki. Chcemy, by w Dąbrowie Górniczej nikt nie był głodny, by nie okazało się, że nagle brakuje płynu do mycia naczyń. I dlatego tak poważnie podeszliśmy do tego projektu. Znaleźliśmy lokal w odpowiednim miejscu, by nikt nie poczuł się źle, gorzej, że wysyłamy go do jakiejś dzielnicy na obrzeżach. Plan na miasto i naszych mieszkańców jest bowiem taki, że nie tworzymy dzielnic biedy. Nie budujemy już budynków, w których kumulujemy osoby w trudnej sytuacji. Tam, gdzie jest problem staramy się pomagać, pokazywać normy życia społecznego – mówi wiceprezydent Dąbrowy Górniczej.

Zakupy w Spichlerzu nie będą na razie limitowane. A jeśli coś się zmieni, to mieszkańcy zostaną o tym odpowiednio wcześniej poinformowani. - To będzie kwestia tego, na ile duże będą potrzeby dąbrowian, czy wprowadzenie takich rozwiązań będzie wchodziło w grę czy też nie będzie to konieczne – tłumaczy Bożena Borowiec.

Kawiarnia ma jednoczyć wszystkich mieszkańców

Oprócz sklepu pojawi się tutaj również kawiarnia oraz kącik dziecięcy. - Kawiarnię Spichlerz Cafe będzie prowadziła fundacja Wolne Miejsce. To będzie takie miejsce, w którym inne fundacje, stowarzyszenia, grupy społeczne będą organizowały sobie tutaj spotkania edukacyjne, czy coś związanego z profilaktyką. Chcemy, by to miejsce żyło. To kiedyś były trzy odrębne lokale, a my zrobiliśmy po ich połączeniu miejsce w większym potencjałem. Jeśli zajdzie taka potrzeba, to będzie osobne wejście do kawiarni, by mogła ona dłużej być otwarta, służyć właśnie jako miejsce spotkań, dyskusji do godzin wieczornych. Myślę, że będzie to trochę takie magiczne miejsce, gdzie będzie można skutecznie pomagać mieszkańcom. Warto podkreślić, że IKEA włączyła się szerokim torem w organizację tego przedsięwzięcia, zapewniając wyposażenie sklepu. Jesteśmy co prawda trzecim sklepem w Polsce, ale u nas jest pierwszy kącik dziecięcy. Rozmawialiśmy także o przewijaku. Zależy nam, by to miejsce było dla wszystkich, dla maluchów, rodziców, seniorów – podkreśla Bożena Borowiec. - Chodzi o to, by wspólnie wypić kawę, porozmawiać. Być może komuś pokazać swój problem, a my chcemy takim osobom pomagać – dodaje Mikołaj Rykowski.

Meble przyjazne środowisku i klientom

We wtorek trwał w sklepie montaż wspomnianego wyposażenia, o które zadbała IKEA. Meble, półki montowali profesjonaliści, a pomagali im przedstawiciele Młodzieżowej Rady Miasta w Dąbrowie Górniczej. Szwedzka sieć meblowa zaprojektowała przestrzeń we wnętrzu oraz sfinansowała całość wyposażenia. Wykorzystane meble oraz akcesoria są przyjazne środowisku.

- Produkty tutaj wykorzystane powstały z materiałów odnawialnych. Ta idea zero waste, która przyświeca idei powstania sklepów socjalnych, pojawia się również we wszystkich meblach, które się tutaj znajdują. Dla przykładu kawiarenka i zielona kuchnia, która za chwilę tutaj stanie, wytworzona została w 90 procentach z materiałów pochodzących z recyklingu. Poszewki i ich wypłenienie wewnętrzne to już 100 procent recyklingu. Do tego dochodzi naturalne, lite drewno. Jest w wszystko zgodzie z naszą długoterminową strategią wspierania lokalnych społeczności – przekazała Monika Kosakiewicz-Komasara, kierownik ds. lokalnego marketingu w katowickiej IKEA.

Sklepy to nie wszystko. W drogę wyruszą…. specjalne autobusy

Po sklepach w Katowicach, Warszawie i teraz w Dąbrowie Górniczej przyjdzie czas na kolejne lokalizacje. Pojawią się też nowości. To kioski socjalne oraz specjalne autobusy, które mają docierać do małych miejscowości.

- W planach mamy trzy lokalizacje w Katowicach, Sosnowiec, Wojkowice, Tychy, Bielsko-Białą. W Polsce to Toruń, Włocławek, Bydgoszcz, Kraków, Przemyśl, Łódź, Gorzów Wielkopolski, Wołomin, Piaseczno, a także chcemy taki sklep otworzyć w każdej z 18 dzielnic Warszawy – mówi Mikołaj Rykowski.

Ciekawostką jest to, że wkrótce otwierane będą również kioski socjalne. Będą to małe sklepiki w centrach miast. Znajdą się wewnątrz budynków. W Katowicach taki kiosk zaplanowany został w nowej siedzibie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

- Po to, by osoby przychodzące tu po pomoc mogły zrobić od razu szybkie zakupy, takie jak pieczywo, nabiał, wędliny. Tam będzie też informacja o tych naszych dużych sklepach, gdzie towarów jest więcej. A taką zupełną nowością są mobilne sklepy socjalne. Będą to przegubowe autobusy, które będą dojeżdżać do tych małych miejscowości a nawet wiosek. Na zasadzie dyżurów, w konkretnych dniach, godzinach, by wiedzieć, jak zaplanować sobie zakupy. Co najważniejsze, dodatkowo będzie przy zakupach pyszna kawa, będzie można sobie wypożyczyć książkę, porozmawiać. Spotkać z takim światem, którego na co dzień w tych mniejszych miejscowościach nie ma – podkreśla Mikołaj Rykowski.