Smog zabija jak papierosy. Powoli, ale nieodwracalnie niszczy zdrowie!

Benzo(a)piren to tylko jedna z setek trucizn, które musimy wdychać, bo musimy oddychać od 150 do 200 dni w roku najgorszym powietrzem w Europie. „Fundujemy” wtedy organizmowi „wypalenie” dwóch, trzech paczek papierosów w ciągu doby, niezależnie od tego, czy jesteśmy palaczami, czy też nie. Nawet wolni od nikotynowego nałogu są zniewoleni smogiem. Młodsi i starsi, dzieci, kobiety w ciąży, dzieci jeszcze nienarodzone. Benzo(a)piren jest nie tylko rakotwórczy, ale również mutagenny, powoduje wady wrodzone, wpływa negatywnie na rozrodczość, powoduje niepłodność. A to dopiero początek długiej listy trucizn wywołujących równie długą listę chorób. Chroniczny kaszel i płytki oddech to dopiero początek. Bo smog, podobnie jak dym papierosowy, działa podstępnie, niszczy zdrowie powoli, jednak w wielu przypadkach nieodwracalnie. Lekarze są zgodni: to dzisiaj drugi, po nadciśnieniu tętniczym, „zabójca” na świecie.

Cichy „zabójca”, bo przecież nikt nie pada na ulicy jak rażony piorunem po kilku haustach powietrza, w którym normy PM10, PM2,5, dwutlenku węgla i wielu innych trucizn bywają przekroczone np. 500-krotnie. - Podobnie jak w przypadku palenia papierosów - mówi prof. Wojciech Rokicki, torakochirurg Katedry i Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej w Zabrzu. - Gdyby człowiek ważący np. 70 kg wypalił naraz, jeden po drugim, kilkadziesiąt papierosów, to by zmarł. Palacze nie umierają natychmiast tylko dlatego, że wprowadzają do organizmu trucizny stopniowo. Oddychając smogiem, trujemy się też stopniowo, co nie zmienia faktu, że zarówno w skład dymu tytoniowego, jak i zanieczyszczonego powietrza wchodzi prawie tyle samo, bo około 5 tys. związków chemicznych, w tym ponad 40 czynników rakotwórczych oraz szereg związków toksycznych - wyjaśnia profesor.

Jak reaguje nasz organizm?
Pył zawieszony PM10 ma w składzie cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc. Pył zawieszony PM2,5 zawiera cząstki o średnicy nie mniejszej niż 2,5 mikrometra, a te mogą przenikać również do krwi. Negatywne skutki długotrwałego wdychania toksycznego powietrza ponosi cały organizm, w tym układ krążenia oraz układ nerwowy. Oczywiście stopień, w jakim smog wpłynie zdrowie, zależy też od wieku, już występujących chorób, czasu ekspozycji na zanieczyszczenia i ich stężenia. Nie zmienia to faktu, że wdychając zanieczyszczone powietrze, narażeni jesteśmy na: problemy z oddychaniem, podrażnienie oczu, nosa i gardła, ból głowy, dysfunkcje układu nerwowego, astmę oraz inne choroby płuc, w tym raka, choroby układu krążenia, choroby wątroby, śledziony, układu krwionośnego. Najbardziej inwazyjne dla naszego zdrowia są: tlenek węgla, siarki, azotu, metale ciężkie, pył i ozon zawieszone w atmosferze, które nie tylko prowadzą do różnych chorób, ale też obniżają długość życia. Niebezpieczne dla zdrowia jest stężenie tlenku węgla w powietrzu. Wiąże się on z hemoglobiną, uniemożliwiając normalny transport tlenu we krwi, co może wywołać choroby serca, układu krążenia czy problemy z układem nerwowym. Szkodliwy jest też tlenek azotu, który obniża odporność, wywołuje uszkodzenia płuc, podrażnia oczy oraz drogi oddechowe. W skrajnych przypadkach, duże stężenie tlenku węgla może być nawet przyczyną chorób nowotworowych.

Jak to się dzieje, że smog ,,pożera” nasze serca?
Z badań opublikowanych w medycznym magazynie „Lancet” wynika, że z powodu zatrutego powietrza umiera w Polsce około 45 tys. osób rocznie - większość na choroby układu krążenia. - Tak, ale do tego trzeba jeszcze ,,dorzucić” 30 tys. amputacji kończyn rocznie, 100 tys. udarów i 100 tys. zawałów serca, które nie kończą się tragicznie, bo polska kardiologia jest na wysokim poziomie i jeśli chodzi o leczenie zawałów, mamy bardzo dobre wyniki - mówi prof. Paweł Buszman, kardiolog i prezes Polsko-Amerykańskich Klinik Serca. Prof. Buszman uważa, że oddychanie smogiem to rujnowanie zdrowia, o czym nie zawsze pamiętają decydenci. - W ostatnich latach wiele badań opartych na obserwacji dużych populacji udowodniło bezpośrednią zależność między stopniem zapylenia powietrza a rozwojem miażdżycy - zapewnia prof. Paweł Buszman, dodając: - Tutaj cała etiopatogeneza jest dokładnie wytłumaczona - polega na tym, że gromadzące się cząsteczki pyłów drażnią oskrzela, powodują przewlekły stan zapalny oskrzeli, to z kolei wpływa na zwiększenie aktywności krążących leukocytów, które z kolei uszkadzają ściany naczyń oraz przyspieszają miażdżycę. A potem jest już prosta droga do udarów, zawału, niedokrwienia kończyn.

Człowiek się jeszcze nie urodzi, a już się truje!
Wysoki poziom zanieczyszczeń w powietrzu wpływa również na organizmy nienarodzonych jeszcze dzieci. Badania kliniczne wykazały, że kobiety w ciąży mające częsty kontakt z pyłem zawieszonym rodziły dzieci o niższej masie urodzeniowej, w późniejszym wieku dzieci te częściej zapadały na astmę i choroby górnych dróg oddechowych, gorzej też wypadały w testach ilorazu inteligencji. Jak to możliwe?

- Zanieczyszczone powietrze ma wpływ na zmiany, które dokonują się w łożysku. Pod wpływem trucizn łożysko jest znacznie mniejsze niż prawidłowe. Dzieje się tak głównie z powodu zanieczyszczeń metalami ciężkimi. Dochodzi do zmian wstępnych oraz zatorów w obrębie łożyska, co powoduje, że dziecko jest mniejsze, hipotroficzne, ma niższą wagę urodzeniową. Mamy na Śląsku najwięcej dzieci z niską wagą urodzeniową w stosunku do innych regionów, gdzie nie ma tak dużego zanieczyszczenia powietrza - wyjaśnia prof. Krzysztof Sodowski, ginekolog, położnik oraz śląski konsultant do spraw perinatologii.

Jak możemy się chronić?
Nie możemy, ale musimy! Bo dopóki Dzień Czystego Powietrza, ustanowiony 10 lat temu przez Fundację Ekologiczną ,,Arka” z Bielska-Białej i obchodzony dziś w całej Polsce 14 listopada, będzie tylko kartką z kalendarza, musimy sami zadbać o zdrowie, gdy instytucje odpowiedzialne za monitoring ogłaszają alarm smogowy. Jak? Dr hab. n. med. Małgorzata Kowalska z Katedry i Zakładu Epidemiologii SUM w Katowicach, radzi, aby ograniczyć aktywność na wolnym powietrzu. Dobrze jest też, żeby wtedy, gdy rośnie poziom zanieczyszczeń, w domu pozostały dzieci, kobiety w ciąży, seniorzy oraz osoby chore na serce i cierpiące na przypadłości związane z układem oddechowym. Nie należy także wykonywać głębokich wdechów, aby pył nie dostawał się do płuc w znacznych ilościach. Można założyć maskę przeciwsmogową. Ale to ochrona „na teraz”. Dlatego coraz więcej ludzi chce, aby tak jak na każdej paczce papierosów, gdzie znajduje się hasło: ,,Palenie zabija”, w miastach pojawiły się ostrzegawcze tablice : „Smog zabija”. - Chcę wiedzieć, kiedy jest groźnie - mówi Renata Olszowa z Zabrzańskiego Alarmu Smogowego i dodaje: - Oddychania nie da się rzucić jak palenia. To nie nałóg , to życie.

Co warto wiedzieć, kupując maskę przeciwsmogową?
Maskę, która w miarę skutecznie będzie nas chronić przed wdychaniem szkodliwych substancji, można kupić za nieco ponad 100 zł. Decydując się na używanie maski, trzeba pamiętać, że oddychanie w masce będzie mniej lub bardziej utrudnione. Aby maska działała, powietrze musi przejść przez filtr hepa oraz w niektórych przypadkach przez warstwę z aktywnym węglem. Wcześniej czy później (to zależy od intensywności wysiłku) pojawi się zawilgocenie maski. Maska musi być dobrze dopasowana do twarzy, inaczej część powietrza nie będzie filtrowana. O maskę trzeba dbać, a filtry wymieniać. Osoby, które noszą okulary, muszą liczyć się z tym, że będą zaparowane przy wysiłku fizycznym.

*Dramatyczny apel: Złodzieju, oddaj komputer ze zdjęciami mojej zmarłej żony
*Morderca kotów z Zabrza skazany! A to taki miły student stomatologii
*Jak zdobyć becikowe i 1000 zł na dziecko? ZOBACZ KROK PO KROKU
*Seksowne zabawy na Śląsku: Mistrzostwa Chippendales ZDJĘCIA
*Jesteś Ślązakiem, Zagłębiakiem, czy czystym gorolem? ROZWIĄŻ QUIZ