Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Stalking: Policja w woj. śląskim otrzymała ponad 600 zgłoszeń. Już są wyroki

Michał Wroński
Fatalne doświadczenia ze stalkerami mają m.in. Katarzyna Tusk i Edyta Górniak
Fatalne doświadczenia ze stalkerami mają m.in. Katarzyna Tusk i Edyta Górniak ARC
Kilka dni temu do aresztu trafił 52-letni zabrzanin. Śledczy zarzucają mu "uporczywe nękanie" byłej żony. Kilka tygodni wcześniej w Chorzowie za stalking zatrzymano 31-letniego mężczyznę, który nachodził swą byłą konkubinę, grożąc śmiercią jej oraz jej synowi. Takich zgłoszeń policja otrzymuje coraz więcej

Tylko w styczniu w całym województwie śląskim na różnego rodzaju przejawy nękania poskarżyło się 58 osób. W ubiegłym roku takich sygnałów było ponad 600! Mniej więcej w połowie przypadków policyjne dochodzenie potwierdziło, że zgłaszające osoby faktycznie miały prawo czuć się zagrożone.

TO CIA UŻYWAŁA STALKINGU. POTEM POZWOLIŁA MU WYCIEC NA ZEWNĄTRZ. CZYTAJ O SZCZEGÓŁACH

Jako stalking określa się próby natrętnego komunikowania się z jakąś osobą wbrew jej woli, nachodzenie jej, bądź jej bliskich, czy też składanie jej niechcianych propozycji, wywołujących u tej osoby poczucie zagrożenia lub naruszających jej prywatność. Formy takiego nękania mogą być różne - od notorycznego wydzwaniania, wysyłania SMS-ów i listów począwszy, poprzez wręczanie niechcianych prezentów i uporczywe zapraszanie na spotkania, a na śledzeniu, zaczepianiu na ulicy, zakładaniu podsłuchu telefonicznego, groźbach czy niszczeniu mienia skończywszy. W Kodeksie karnym stalking pojawił się dopiero w czerwcu 2011 roku. Była to konieczna reakcja na łatwość, z jaką w dobie internetu i portali społeczności0wych, potencjal-ni natręci mogli namierzać i zaczepiać swoje ofiary. Te zaś z początku dość nieufnie traktowały możliwość prawnej obrony swej prywatności przed stalkerami.

- W roku 2011 nie odnotowaliśmy takich zgłoszeń - mówi mł. asp. Barbara Kołodziejczyk z zespołu prasowego śląskiej policji.

Lawina skarg ruszyła dopiero w ubiegłym roku. Trudno rozstrzygnąć, jaki wpływ na to miało "spopularyzowanie" pojęcia stalkingu przez sprawę Kasi Tusk. Córka premiera stała się bodaj najsłynniejszą w Polsce ofiarą niechcianego wielbiciela (wedle spekulacji tabloidów był to syn znanego kompozytora) i choć sprawa została ostatecznie umorzona przez prokuraturę z powodu niepoczytalności sprawcy, to informacja o zjawisku poszła w świat. Podobny kłopot miało też kilka znanych celebrytek, o czym nie omieszkały poinformować tabloidy i plotkarskie portale.

Za stalking grozi do trzech lat więzienia (jeśli ofiara targnie się na swoje życie, to kara może wzrosnąć nawet do dziesięciu lat). Sędziowie zaś bynajmniej nie są zbyt pobłażliwi dla stalkerów. Jak informuje Tomasz Pawlik, rzecznik Sądu Okręgowego w Gliwicach, na 36 spraw rozpatrywanych w ubiegłym roku przez sądy rejonowe w okręgu gliwickim aż 29 zakończyło się wyrokami skazującymi.

- W 14 przypadkach były to kary pozbawienia wolności, w 13 zapadły wyroki w zawieszeniu, a w dwóch orzeczono dozór policyjny - mówi sędzia Pawlik.
Z psychologiem społecznym, dr Różą Bazińską, rozmawia Szymon Zięba
Stalking to stosunkowo nowe przestępstwo. Dzięki zmianom w Kodeksie karnym powstała prawna definicja tego zjawiska. Jak sprawa wygląda z punktu widzenia psychologa?
Wydaje mi się, że stalking należy traktować jako swoisty przejaw agresji w życiu społecznym. Zadając pytanie o to, skąd się bierze tendencja do tego typu zachowań, należałoby pójść krok dalej i zastanowić się, skąd się bierze chęć człowieka do bezcelowych, agresywnych zachowań. Wydaje mi się, że w przypadku stalkingu należałoby raczej skupić się na nowej formie nękania, formie, którą przybiera w tym wypadku wspomniana przeze mnie agresja.

Zatem: skąd ta forma?
Warto pamiętać o tym, że wystarczy pewien kontekst sytuacyjny do tego, żebyśmy mogli stać się oprawcami. Słynny eksperyment Zimbardo wykazał przecież, że wystarczy stworzyć warunki, żebyśmy ujawniali zachowania, o które w ogóle siebie nie podejrzewamy. Stalking, moim zdaniem, to skutek ogólnej dostępności "narzędzi" takich jak internet, telefon komórkowy. One pozornie gwarantują anonimowość i sugerują bezkarność, która jak wiemy - jest tak naprawdę złudna. Badania psychologiczne pokazują, że w warunkach anonimowości człowiek skłonny jest do łamania wszelkich reguł życia społecznego, w tym do zachowań agresywnych.

To, o czym pani mówi, wpisuje się w teorię, według której stalking to przestępstwo "nowej technologii". Rozwój techniki doprowadził do ewolucji agresji?
Nie, nie sądzę. Na pewno nie jest tak, że zjawisko stalkingu, czyli tej formy agresji, da się wyjaśnić istnieniem telefonii komórkowej czy internetu. One stały się po prostu, jak wspomniałam, narzędziem do wyrażania pewnych zachowań. W żadnym wypadku natomiast nie można stwierdzić, że technologia aktywizowała czy skłoniła do ewolucji agresywne zachowania. Moim zdaniem, te cechy tkwiły w tych ludziach już wcześniej. Dostępne środki pozwoliły im tylko "wyrazić" agresję.

Jak zatem powinna się zachowywać potencjalna ofiara stalkera?
Najsensowniejszą reakcją w tym wypadku jest brak reakcji. To właśnie na nią stalker czeka. Ona potwierdza, że osiągnął swój cel. To go napędza, kiedy czuje, że ofiara coraz bardziej wplątuje się w dyskusję: kiedy pojawiają się wyjaśnienia, prośby, groźby. Jeżeli już ktoś rozpoczął dyskusję z takim prześladowcą, najlepiej skończyć ją jak najszybciej. Sprawa nękania nie powinna też być utrzymywana w tajemnicy. Jak najszybciej trzeba się zgłosić do odpowiednich instytucji, powiadomić osoby najbliższe. Ofiara stalkera nie może być sama.
Rozmawiał: Szymon Zięba

Jak się zachować, gdy dręczy nas niechciany wielbiciel
Jeśli dręczona osoba odczuwa jakiekolwiek zagrożenie ze strony stalkera, powinna natychmiast zawiadomić policję. Czasami wystarczy stanowcze powiedzenie, że nie życzymy sobie kontaktów, aby stalker ich zaprzestał. Jeśli kontakt zostanie zerwany z naszej strony, możemy liczyć na to, że dręczyciel po pewnym czasie uświadomi sobie, że jego starania są bezskuteczne. Sprawy, w których doszło do wykorzystania wizerunku bądź podszywania się, powinny być kierowane do organów ścigania. Warto również zabezpieczyć swój komputer odpowiednim programem antywirusowym, aby się ustrzec przed włamaniem do systemu. Nie podawajmy ludziom, co do których nie mamy pełnego zaufania, numeru telefonu, adresu zamieszkania czy innych danych osobowych.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!