MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Szołtysek: Na śląski rozum: Biydaszyby, rocznik 1930

Marek Szołtysek
Spójrzmy dzisiaj na niezwykłe śląskie zdjęcie. Zostało zrobione w 1930 roku w Jaśkowicach koło Orzesza i doskonale pokazuje sytuację wielkiego kryzysu na Śląsku i w całej Polsce w latach 1929-1933.

Autor tej śląskiej fotografki jest nam znany. Był to Paweł Walter, który większość życia mieszkał w Rybniku-Chwałowicach, ale pochodził z Jaśkowic, gdzie już od młodości interesował się fotografią.

Kiedy zaś zaczął pracować zawodowo, to z pierwszych pensji uzbierał pieniądze na niemiecki aparat Leica. Był to wówczas absolutny lider aparatów fotografii małoobrazkowej na świecie. Jeszcze dzisiaj większość aparatów sprzedawanych w naszych sklepach nie dorównuje możliwościom optycznym tego cuda techniki.

Niestety, nie znamy osób uchwyconych na tym zdjęciu. Wiemy jednak bez wątpienia, że są to "biydaszybnicy" koło swojego "biydaszybu". Takie coś nazywano też "notszachtą" od niemieckiego rzeczownika "Notschacht" - szyb biedy czy szyby niedoli. Tak określano nielegalnie wykopywane dziury-szyby w celu wydobywania węgla w okresach kryzysów gospodarczych i masowego bezrobocia.
Następnie biydaszybnicy sprzedawali swój węgiel taniej niż kopalnie, tak utrzymując swoje rodziny. Była to jednak działalność nielegalna. Z tego powodu zdjęć biedaszybów jest niezwykle mało, a jak są, to tylko pokazują coś z daleka, niewyraźnie. A tu mamy tę dziurę w ziemi, ten biydaszyb na pierwszym planie i wyraźne twarze biydaszybników. Oglądając to zdjęcie, uzmysłowiłem sobie, że śląskie tradycje górnicze to nie tylko mundury z pióropuszami i opowieści o skarbnikach, ale też cała litania problemów z tym związanych, jak choroby zawodowe, tragiczne wypadki, szkody górnicze, kryzysy…

I tutaj też trzeba mieć świadomość, że aktualny kryzys śląskiego górnictwa wydaje się nie być tylko chwilowy. Bowiem to, co się dzieje wokół trzech wielkich górniczych firm na Śląsku, jak Katowicki Holding Węglowy, Jastrzębska Spółka Węglowa czy Kompania Węglowa - to sytuacja spowodowana nie tylko problemami globalnymi, ale też ogromnymi zaniedbaniami po stronie zarządzających kopalniami i czasami kuriozalną rolą związków zawodowych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Gadżety i ceny oficjalnego sklepu Euro 2024

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikzachodni.pl Dziennik Zachodni