Tegoroczne wakacje z bonem turystycznym mogą być niespodzianką

W woj. śląskim wciąż nieaktywnych jest blisko 80 tys. bonów turystycznych, a to już ostatnie wakacje, kiedy są ważne. Bonem o wartości 500 zł można opłacić noclegi dziecka w hotelu czy w agroturystyce, wesprzeć nim opłaty za jego wyjazd na kolonię lub obóz, nawet na jednodniową wycieczkę bez noclegu, jeśli obejmuje najmniej dwie usługi, na przykład transport i zwiedzanie. Można pójść z nim do muzeum. Szkoda, żeby bon się zmarnował.

Bon przysługuje na każde dziecko do 18 roku życia. Ale można nim płacić jedynie na terytorium Polski, w firmach wpisanych na listę prowadzoną przez Polską Organizację Turystyczną. Na terenie woj. śląskiego takie obiekty są głównie w Beskidach, Jurze Krakowsko-Częstochowskiej i w Krainie Górnej Odry.

- Aktywować bon można w każdej chwili, nawet na dzień przed planowanym wyjazdem - mówi Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS w woj. śląskim. - Nie warto jednak zwlekać, bo jego ważność upływa 30 września. Po tym terminie nie będzie można opłacić nim wypoczynku ani pobytu w hotelu.

Bon wszedł w życie w sierpniu 2020 roku, żeby wesprzeć rodziny w zorganizowaniu wakacji, ale także zeby pomóc polskiej branży turystycznej, która bardzo ucierpiała przez pandemię. Planowano, że z programu skorzysta ponad 6,5 miliona polskich dzieci, również rodziców pracujących za granicą i z rodzin zastępczych. Woj. śląskie doceniło znaczenie bonu, zapłacono nimi już za usługi wypoczynkowe w kraju kwotę 280 mln zł, czyli na 487 tys. bonów aktywowano 83 proc. Nadal jednak część dzieci może nie mieć z bonu żadnego pożytku.

- Jestem babcią Michałka, sama go wychowuję, nie mam komputera i nie wiem, jak się takie bony dostaje - żali się starsza pani z Bytomia. - Pytałam mamy w przedszkolu, to mówiły, że przez internet, ale jak to zrobić, nie miały czasu wytłumaczyć. Poza tym ja nie mogę z wnukiem daleko jechać, jeśli już to gdzieś blisko i żeby było co robić, bo gdy dziecko się nudzi, to wciąż prosi o słodycze i niepotrzebne zabawki.

Opiekunowie, którzy nie znają się na internecie, mogą skorzystać z pomocy swojego banku lub zwrócić się do najbliższego oddziału ZUS, gdzie ich dane zostaną zweryfikowane i uzyskają informacje. Ale nie można korzystać z bonu bez dostępu do internetu. Osoba uprawniona może aktywować bon tylko na Platformie Usług elektronicznych PUE ZUS. Podmiot turystyczny, który chce przyjmować płatności bonem, musi także zarejestrować się przez PUE ZUS. Bon to nie karta ani blankiet, po prostu na podany adres mailowy lub na własnym koncie PUE ZUS przyjdzie kod, który należy podawać za każdym razem, gdy zamierza się płacić bonem.

Nie tylko babcia Michałka ma pytania na temat bonu turystycznego, który ma nowoczesną formę dokumentu elektronicznego i nie wszyscy widzą, jak się z nim obchodzić. Bon posiada unikalny 16-cyfrowy numer. Nie podlega wymianie na gotówkę ani inne środki płatnicze. Nie musi być wykorzystany od razu, można nim płacić kilkakrotnie, aż do wyczerpania całej kwoty.

Nie trzeba oczywiście jechać daleko, żeby zrealizować bon, babcia Michałka może znaleźć wiele ciekawych miejsc wypoczynku w pobliżu. Bony honorują firmy zarejestrowane na liście Polskiej Organizacji Turystycznej. w różnych, także mniej znanych i zatłoczonych miejscowościach naszego regionu.

Jak wynika ze statystyk, rodzice i opiekunowie często jednak chcą zaszaleć na wakacjach i wydają bony w miejscach popularnych, gdzie wydatków na lody, gofry i zabawki nie brakuje. Niektóre dzieci pewnie w ogóle by nie pojechały w tak atrakcyjne rejony, gdyby nie bon. Podczas minionych wakacji największym powodzeniem wsród posiadaczy bonów turystycznych cieszył się park rozrywki Energylandia, nadmorskie obiekty rekreacyjno-wypoczynkowe sieci Holiday Park & Resort i hotele sieci Gołębiewski.

Do firm turystycznych i hotelarskich z woj. śląskiego trafiło około 120 mln zł z transakcji bonami. Ale rekord należy do woj. małopolskiego; opiekunowie dzieci zostawili tutaj w formie bonu około pół miliarda złotych, gdy w całej Polsce kwota z bonów przekroczyła 2,2 mld złotych. Ważna jest widocznie różnorodność oferty, a taką właśnie może pochwalić się Małopolska; są tam liczne ośrodki stawiające tak na aktywność, jak i na agroturystykę o kameralnym klimacie. W kraju blisko 30 tys. obiektów uznaje płatność bonem turstycznym, w woj. śląskim takich firm i organizacji jest około 2 tys.

W naszym regionie urozmaicony wypoczynek dla dzieci oferują Beskidy; bony honorują tutaj hotele, pensjonaty i właściciele kwater o różnych standardach. Na przykład w Szczyrku mozna płacić bonem w komfortowych ośrodkach ze SPA, a w Rycerce Górnej i na Magurce w schroniskach górskich. W Wisle jest Ośrodek Przygotowań Paraolimpijskich, gdzie mogą uprawiać sport dzieci niepełnosprawne.

W Jurze Krakowsko-Częstochowskiej można płacić bonami w ośrodku nad Zalewem Porajskim, noclegi sa w pokojach hotelowych albo w domkach campingowych nad wodą, ciekawie zapowiadają się tutaj oferty gospodarstw agroturystycznych, tańszych hosteli. Bony turystyczne chętnie przyjmują hotele w dużych śląskich miastach jak Katowice, Gliwice, Chorzów. To też pomysł, żeby zwiedzić z dzieckiem metropolię, muzea i wystawy, obejrzeć zabytki. Za obiad w restauracji nie można jednak zapłacić bonem, chyba że posiłki należą do większej usługi turystycznej, ale za przewodnika, wizyty w muzeach, np. galeriach i skansenach, za rejsy statkiem czy zajęcia rekreacyjne już tak, przynajmniej w teorii. Na razie w Katowicach tylko Muzeum Hutnictwa Cynku ogłasza, że honoruje bon turystyczny. Trzeba więc zasięgać informacji indywidualnie.

Dzieciom z orzeczoną niepełnosprawnością przysługują dwa bony w wysokości 500 zł, ale żeby otrzymać 1000 zł, należy złożyć odpowiednie oświadczenie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS i dołączyć do niego skan lub zdjęcie odpowiedniego orzeczenia.

Chociaż bon turystyczny uruchomiono prawie dwa lata temu, rodzice dzieci urodzonych w ostatnich miesiącach ubiegłego roku, czyli od października do grudnia również mogą wykorzystać bon turystyczny, mimo że wniosek o 500+ złożyli po 31 grudnia 2021 roku. Istotny jest fakt, żeby zrobili to w ciągu trzech miesięcy od narodzin. Opiekunowie, którzy złożyli wniosek na początku 2022 roku na dziecko urodzone w 2021 roku, też otrzymają na nie bon.

Rodzice najczęściej pytają ZUS, czy na przykład bon przypada na jedno dziecko, czy na rodzinę. Odpowiedź brzmi, że bon o wartości 500 zł przysługuje na każde dziecko, na które ma się prawo do świadczenia wychowawczego lub dodatku wychowawczego. Czy bonem można płacić kilka razy?

Tak, można nim płacić wielokrotnie, aż do wyczerpania wysokości tego świadczenia. Czy można wymienić bon na gotówkę? Nie można ani na gotówkę, ani na inne środki płatnicze czy środki wymiany. Co zrobić w sytuacji, gdy kwota za nocleg w hotelu będzie przewyższać wartość bonu? Jeśli tak się stanie, to brakującą część trzeba będzie dopłacić gotówką lub przelewem. Czy bon turystyczny mogą otrzymać osoby samotnie wychowujące dzieci, rodzice zastępczy albo rodzice sprawujący opiekę naprzemiennie?

Tak. Uprawnioną do Polskiego Bonu Turystycznego jest osoba, której przysługuje prawo do świadczenia wychowawczego albo dodatku wychowawczego na dziecko. Jeśli rodzice sprawują opiekę nad
dzieckiem naprzemiennie, każdemu z nich przysługuje bon w wysokości 250 zł oraz ewentualnie dodatkowe 250 zł, jeśli dziecko jest niepełnosprawne i ma orzeczenie, które to potwierdza.

Rodzice też chcą być pewni, że bonem nie można płacić za wypoczynek za granicą. Odpowiedź jest zdecydowana,za pomocą bonu można zapłacić za usługi hotelarskie i imprezy turystyczne świadczone tylko na terenie Polski, przez takie przedsiębiorstwa turystyczne i organizacje pożytku publicznego, które przystąpiły do projektu Polski Bon Turystyczny. Lista tych podmiotów znajdują się na stronie internetowej www.bonturystyczny.gov.pl.

A co z tymi, którzy na PUE ZUS nie znaleźli zakładki ,,Polski Bon Turystyczny"? Jeśli jej nie ma, to oznacza, że ta osoba nie ma ustalonego prawa do świadczenia w formie bonu. Jeśli jednak zdarzyła się pomyłka i ktoś jednak spełnia wymagane warunki, musi złożyć wniosek o to świadczenie do Polskiej Organizacji Turystycznej (POT). Wzór wniosku znajduje się na stronie internetowej bonturystyczny.polska.travel. POT wyda w tej sprawie decyzję.

Jak można sprawdzić, jaka suma została jeszcze do wydania? Aktualny stan środków, które można jeszcze wykorzystać, sprawdza się swoim profilu na Platformie Usług Elektronicznych PUE ZUS. Wybiera się z górnego menu zakładkę ,,Ogólny" i przechodzi do zakładki ,,Polski Bon Turystyczny" i na ,,Mój bon". A jeśli ktoś nie ma swojego profilu na PUE ZUS, czy może go reprezentować pełnomocnik i w jego imieniu aktywować mój bon? Nie, może się mieć swój profil na PUE ZUS, aby aktywować bon.

Czy w obiekcie, który jest na liście POT, mogę zapłacić bonem tylko za nocleg, czy także za posiłki i atrakcje?

Za pomocą bonu można płacić za usługi hotelarskie. A usługa hotelarska to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. Usługa hotelarska musi więc składać się co najmniej z noclegu. Jeśli w danym obiekcie można uzyskać dodatkowe świadczenia i stanowią one integralną część usługi, to nadal jest to usługa hotelarska. Słowem, jeśli zamówi się w ośrodku wyżywienie i zajęcia sportowe dla dziecka, to można płacić bonem.

Jeśli można zapłacić bonem za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne realizowane na rzecz dziecka, to gdy dziecko ma kilka miesięcy i jego pobyt w ośrodku jest darmowy, można jednak zapłacić bonem?
Tak. Usługa hotelarska lub impreza turystyczna są świadczone na rzecz dziecka, gdy dziecko korzysta z usługi hotelarskiej lub uczestniczy w imprezie turystycznej, nawet gdy ze względu na jego wiek nie trzeba za nie zapłacić.

Jeśli ktoś chce skorzystać ze swoim niepełnosprawnym dzieckiem z usługi hotelarskiej i zapłacić za pomocą bonu, czy może za wspólny pobyt zapłacić bonem? Może, ale żeby zapłacić za pomocą bonu, dziecko musi skorzystać z usługi hotelarskiej. Czy jeśli rodzic dziecka niepełnosprawnego aktywuje bon, to od razu może sprawdzić, że jego bon ma wartość 1000 zł? Nie, wartość bonu będzie zwiększona dopiero, gdy osoba uprawniona do bonu wyśle „Oświadczenie osoby uprawnionej w celu ustalenia prawa do dodatkowego świadczenia w formie Polskiego Bonu turystycznego” (DBT) i dołączy do niego orzeczenie o niepełnosprawności w formie skanu lub zdjęcia.

Czy jeśli wycieczka jest po Polsce, ale obejmuje jedno zagraniczne miasto, można płacić bonem turystycznym? Nie można zapłacić bonem za wycieczkę, która odbywa się również poza granicami Polski. Czy jest wzór bonu, aby sprawdzić, czy bon jest prawdziwy? Nie ma takiego wzoru. Osoba uprawniona ma wygenerowany automatycznie unikatowy bon na swoim profilu na Platformie Usług Elektronicznych PUE ZUS. Otrzyma też kod obsługi płatności, gdy aktywuje bon. Kodem tym będzie posługiwała się przy płatności za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne.

Czy rodzina może wykorzystać bon na wakacyjne zajęcia terapeutyczne dla dzieci? Tak, jeśli będą one stanowić element jednej imprezy turystycznej. Nie można wykorzystać bonu tylko na same zajęcia. Czy rodzina, w której jest więcej niż jedno dziecko, musi realizować każdy bon osobno, czy może wszystkie razem? Jeżeli w rodzinie jest na przykład troje dzieci, to osoba uprawniona otrzyma jeden bon o wartości 1500 zł, jesli dzieci nie są niepełnosprawne. Gdy aktywuje bon, otrzyma e-mailem jeden kod obsługi płatności. Może zapłacić za usługę hotelarską lub imprezę turystyczną jednym bonem o wartości 1500 zł.

Czy podmiot turystyczny zamieszczony na liście POT musi przyjąć płatność bonem? Z ustawy wynika, że dokonanie rejestracji w systemie teleinformatycznym oznacza zobowiązanie do zamieszczenia informacji o możliwości dokonywania płatności za pomocą bonu za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne, w szczególności w miejscu ich realizacji lub oferowania (art. 8 ust. 5 ustawy o Polskim Bonie Turystycznym). Jeśli więc obok informacji handlowej zawierającej istotne postanowienia umowy o świadczenie usługi hotelarskiej lub imprezy turystycznej jest informacja o możliwości płatności za pomocą bonu (zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 8 ust. 5 ustawy), to przedsiębiorca jest zobowiązany przyjąć płatność bonem, jeśli klient tego zażąda. W razie odmowy przyjęcia świadczenia, przedsiębiorca dopuści się zwłoki, o której mowa w art. 486 par. 2 kodeksu cywilnego.

Czy emigranci mają prawo do bonu? Bon przysługuje, jeśli dziecko ma obywatelstwo polskie, nawet jeśli rodzic pracuje w państwie UE, EOG lub Szwajcarii i tam pobiera świadczenie rodzinne. Na każde dziecko przysługuje jeden bon w wysokości 500,00 zł. Niektóre obiekty mają szeroką ofertę dla dzieci w czasie wakacji. Proponują na przykład pobyt dzienny z wyżywieniem oraz animacjami. Czy można za taki pobyt zapłacić bonem? Bon można wykorzystać na imprezę turystyczną, która nie obejmuje noclegu, jeśli będzie ona zorganizowana przez organizację pożytku publicznego lub organizatora turystyki, o którym mowa w art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.

Dla wszystkich, którzy mają pytania związane z funkcjonowaniem bonu Zakład Ubezpieczeń Społecznych uruchomił specjalną infolinię pod numerem 22 11 22 111 (codziennie w godz. od 7.00 do 20.00), a pytania można też zadawać pisząc na adres: [email protected]. Natomiast z POT można skontaktować się telefonicznie pod numerem infolinii 12 323 00 90 lub 800 808 500 (od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-16.00).