Żeby było czyste powietrze: konferencja „Miasto 2017 - Zarządzanie Miastem” WIDEO+ZDJĘCIA

- Zmiana świadomości ludzi kosztuje, bo i normy ekologiczne wydają się kosztowne - mówił Piotr Kuczera, prezydent Rybnika. - Ale traktujmy je jak inwestycję: bo co jest cenniejsze od naszego zdrowia i życia?

Prezydent Rybnika, podobnie jak inni samorządowcy podkreślał, że miasta same nie są w stanie poradzić sobie z takimi zmorami naszych czasów, jak choćby smog. Działania takie jak rozbudowa miejskich sieci ciepłowniczych, czy dopłaty do wymiany pieców to tylko półśrodki, choć niektóre, jak choćby montaż oświetlenia ulicznego zasilanego energią słoneczną w Czerwionce-Leszczynach wyglądają ciekawie. Ale wciąż brakuje systemowych rozwiązań z poziomu krajowego.

- Kwestia niskiej emisji poprawia świadomość mieszkańców, ale sytuacji nie uzdrowimy bez pieniędzy i instrumentów prawnych - mówił Krzysztof Mejer, wiceprezydent Rudy Śląskiej. - Na Słowacji mają np. specjalną taryfę do ogrzewania domów prądem i gazem. Czystsze powietrze może się opłacać.

- Gdybyśmy mieli w mieście zanieczyszczoną wodę i na ulicach pojawiłyby się beczkowozy, od razu byłaby afera. A powietrze? Mierzymy, wychodzi, że jest fatalne, ale niewiele możemy zrobić - dodawał Kuczera.

Wyzwanie jest o tyle trudne, że świat zmienia się szybciej niż jakiekolwiek prawo jest w stanie na te zmiany reagować.

- Nieważne jak szybko o tym myślimy. Zawsze jest za wolno i za późno - zaznaczała prof. Laura Verdelli z katedry Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Uniwersytetu w Tours we Francji.

Mówiła o tym przed dyskusją Elżbieta Bieńkowska, unijna komisarz ds. rynku wewnętrznego: - Dziś możemy mówić o kresie rynku samochodowego w obecnym kształcie. To kres tradycyjnych paliw i zmiana modelu z posiadania auta na wypożyczanie go - podkreślała Bieńkowska.

Konferencję Miasto 2017 od 11 lat organizuje europoseł Jan Olbrycht. Jutro, 21 listopada, w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach dwie dyskusje. O godz. 9:30 „Europejska Agenda Miejska”, o godz. 11:45 „Debata metropolitalna” z udziałem m.in. prezydentów Łodzi, Sopotu i Chorzowa oraz Kazimierza Karolczaka, szefa śląsko-zagłębiowskiej metropolii.

Rozmowa z Janem Olbrychtem

Wielu samorządowców nauczyło się nowoczesnego zarządzania dzięki swoim talentom i doświadczeniu. Ale to nie musi być regułą - mówi Jan Olbrycht, śląski europoseł, organizator konferencji Miasto 2017 - Zarządzanie Miastem.

Zarządzanie miastem? Jak to zarządzanie? Wielu samorządowców uważa, że miastami po prostu się rządzi.
My ciągle zastanawiamy się nad tym, jak traktować zarządzanie miastem. W wielu krajach już sobie z tym poradzono. Stwierdzono, że zarządzanie sprawami publicznymi to jest nowa dziedzina wiedzy, która wymaga wielospecjalistycznego przygotowania. Tak zwany „public management” to jest co innego niż zarządzanie firmą. Bo wymaga połączenia realizacji potrzeb ludzi z kwestią finansów publicznych, ale również z funkcjonowaniem biznesu na terenie miasta. Do tego planowanie przestrzenne, gospodarka nieruchomościami...etc.

W jaki sposób poradzono sobie z tymi wymaganiami?
Są na przykład studia z zarządzania publicznego. U nas tego nie ma. Dlaczego? Ponieważ jak budowaliśmy samorządy w roku 1990, stawialiśmy na innego typu działania - głównie na odtworzenie mechanizmów demokratycznych. Ale wyłaniani prezydenci, burmistrzowie czy wójtowie, stwierdzali, że nie potrzebują specjalistów, bo od kwestii fachowych mają urzędników. Do samorządów trafiali często ludzie, którzy nie mieścili się np. w biznesie. Ci z wyobraźnią i szerokim podejściem nauczyli się sztuki zarządzania sami. Rzecz w tym, że na dłuższą metę to tak nie może funkcjonować. W amerykańskich miastach jest funkcja, która nazywa się „city manager” - to specjalista od zarządzania miastem. On nie jest politykiem, on rozmawia z politykiem i proponuje. Odpowiedzialność finalnie należy oczywiście do burmistrza.

W śląskich miastach mamy chyba całkiem rozgarniętych ludzi, bo wielu z nich, jak sam pan mówi, nauczyło się po swojemu, na czym polega zarządzanie publiczne.
Są tacy i robią to od lat. Ale powtarzam: oni doszli do tego nie z mocy prawa, tylko swoich doświadczeń. To nie musi być regułą, tym bardziej, że wyzwania samorządów są coraz poważniejsze. Czekam na dzień, w którym prezydent będzie musiał zatrudnić w urzędzie głównego specjalistę od zarządzania miastem. Ktoś taki byłby od tego, by wymyślać, ale i żeby korygować polityków To wszystko przed nami i to nieuniknione. Nawet jeśli dziś taki pomysł mógłby być odebrany w samorządach jak brak zaufania.

Dyskusja pod tytułem „Think Greener” na konferencji Miasto 2017 była poświęcona zarządzaniu z uwzględnieniem kwestii ekologicznych technologii. Czy, biorąc pod uwagę skalę zaniedbań w tej dziedzinie na Śląsku, samorządy są w stanie samodzielnie uporać się z tym problemem?
Ta dyskusja wyraźnie pokazała, że samorządy już nie dają sobie z tym rady. Polityka miejska rządu musi tu wychodzić naprzeciw z dobrym prawem i czytelnymi przepisami. Fakt, że takie przepisy nie odpowiadają często rzeczywistości, dowodzi braku docenienia wagi problemu. Nagle okazuje się, że borykamy się ze smogiem i coś, o czym wiedzieliśmy nieoficjalnie, staje się wiadomością publiczną. W kwestii środowiska potrzebne jest lepsze współdziałanie praktyków z legislatorami.
ROZMAWIAŁ MARCIN ZASADA

POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:

Zobaczcie niezwykłe stylizacje uczestników MAYDAY 2017 - ZDJĘCIA

Disco Attack 2017. Spodek szalał na Zenku Martyniuku, zespołach Boys i Weekend - ZDJĘCIA

Zapraszamy do fotoreportażu multimedialnego, który jest zwieńczeniem naszej podróży.

Czy dostałbyś się do policji? PRAWDZIWE PYTANIA TESTU MULTISELECT

Znasz język śląski? Przetłumacz te zdania QUIZ JĘZYKOWY II