Kultowe domy towarowe na Śląsku w PRL. Gdy otwierano Zenita, Skarbka, Merkurego, Klimczoka, dochodziło do zamieszek! Pamiętacie? Zobaczcie

Wśród kilkuset domów towarowych, które powstały za czasów PRL, zaczynamy od słynnego Zenita w Katowicach (róg z ul. Warszawską) . Pierwszego tak nowoczesnego, z obsługą samoobsługową (zastosowano ją po raz pierwszy w Polsce) z ruchomymi schodami – znanymi w roku otwarcia 1962 – jedynie na zachodzie.

Na otwarciu 4 września 1962 roku (budowany był od 1958) tłumy zniszczyły szklane drzwi wejściowe! Zapoczątkował śmiałą przebudowę Rynku w Katowicach. Ale nie wystarczał – 13 lat później otwarto słynnego Skarbka – z niezwykłymi jak na owe czasy płytami elewacyjnymi (łuski), wykonanymi z blachy aluminiowej.

Trzy lata później Częstochowa zyskała pierwszy luksusowy dom towarowy – otwarto go w październiku 1965 roku. W dniu otwarcia Spółdzielczego Domu Handlowego “Centrum” trzeba było zamknąć aleję Wolności, a mimo asysty milicjantów, napierający tłum zniszczył przy otwarciu szyby w witrynach wejściowych.

Jak grzyby po deszczu powstawały sklepy, a nazwy zapożyczano z imion bogów rzymskich. Tak więc Merkury rzymski bóg handlu, zysku i kupiectwa), stanął w górniczym Jastrzębiu-Zdroju, Częstochowie, Kłobucku, czy Dąbrowie Górniczej. W tym pierwszym mieście na otwarcie Merkurego (funkcjonuje do dzisia), do budującego się nowego miasta w 1974 roku, przyjechał na otwarcie sam Edward Gierek. Władza dbała o górnika, więc często znajdowały się tam towary luksusowe, nieznane z innych częściach Śląska – nic dziwnego, że tam zakupy robili tam mieszkańcy całego Rybnickiego Okręgu Węglowego.

Do Domusa po meble przyjeżdżał cały Śląsk (otwarty jesienią 1977 roku). W 1984 roku otwarto tam z kolei DH...Hermes (w mitologii grecki odpowiednik Merkurego) przy ulicy Chrobrego. Nie zawsze budowano od nowa, czasem udawało się zagospodarować już istniejące budynki. Przykładem jest hala targowa w Chorzowie, gdzie handlowano już przed wojną. Z kolei kultowy gliwicki Powszechny Dom Towarowy Ikar po wojnie umiejscowiono w pięknym, modernistycznym, poniemieckim budynku dawnej DeFaKa (Deutsches Familien-Kaufhaus GmbH). Pięknie wpisał się w główną ulicę handlową Gliwic, gdzie działały też Delikatesy.

Jednym z ostatnim, otwartym w czasach największego kryzysu, w 1989 roku (po kilkunastu latach budowy), był Klimczok w Bielsku-Białej. To czasy, gdy w sklepach już praktycznie niczego nie było, nic dziwnego, że na otwarciu dochodziło niemal do zamieszek. Ewenementem był parking na trzeciej kondygnacji.