Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

1 Maja: czy dziś Święto Pracy ma sens? WIDEO

Tomasz Szymczyk
Sosnowiec: 1 Maja 2016 r.
Sosnowiec: 1 Maja 2016 r. Lucyna Nenow
1 Maja: Święto Pracy, Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. To dziś. Międzynarodowe święto klasy robotniczej jest obchodzone od 1890 r. W Polsce Święto Pracy jest świętem państwowym od 1950 r. Zapytaliśmy dwóch sosnowieckich radnych: Zygmunta Witkowskiego i Tomasza Niedzielę, czy to święto ma jeszcze sens i z czym im się dzień 1 maja kojarzy. Prezentują różne generacje pokoleniowe. Posłuchajcie ich Państwo, bo warto.

Warto pamiętać, że święto 1 Maja wprowadziła w 1889 r. II Międzynarodówka. Ma upamiętniać wielki strajk w 1886 r. w Chicago. W Stanach Zjednoczonych ten protest robotników był częścią kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.

CZYTAJCIE TEŻ:
1 Maja. Pochód w Myszkowie
Kiedyś to były pochody... Pamiętacie?

Przez dziesięciolecia dzień 1 maja był świętem państwowym. Udział w pochodach organizowanych tego dnia dla jednych był obywatelską (albo partyjną) manifestacją patriotyzmu, dla innych obrzydłym przymusem. Władze stosowały różne formy „zachęty" do udziału w pochodach: od groźby zwolnienia z pracy czy pozbawienia premii, do wabienia luksusowymi towarami (wędliny, słodycze). Ludzie więc szli i szli... W ostatnich latach to już żaden przymus, bo też 1 maja przestał się kojarzyć ze świętem komunistycznym. Zobaczcie. Najstarsze zdjęcia pochodzą z 1945 roku, ostatnie z 2016. Pokazują marsze na Dolnym i Górnym Śląsku, ale też w Sosnowcu i Częstochowie. Większość zrobili fotoreporterzy „Dziennika Zachodniego", Józef Makal i Jacek Tomeczek, a ubiegłoroczne Lucyna Nenow i Piotr Ciastek. Wykorzystaliśmy też zdjęcia udostępnione przez Wratislaviae Amici oraz przez Henryka Jachyma z Zabrza. Przyjrzyjcie się im. Może odnajdziecie tam siebie, swoich rodziców, dziadków, albo znajomych...

Dziś Święto Pracy. Kiedyś to były pochody... Pamiętacie? ZDJĘCIA

W Polsce pierwsze obchody odbyły się w 1890 r. Historia obchodów jest paradoksalna. O ile przez dekady w drugiej połowie XX wieku 1 Maja był dla wielu synonimem komunistycznej hipokryzji i przymusowych przemarszów, to na początku były aktem odwagi, bo zaborcy uznawali je za demonstracje patriotyczne (współorganizowali je m.in. działacze II Proletariatu czy potem PPS). Dochodziło do zbrojnych starć.

CZYTAJCIE TEŻ:
Święto Pracy w Częstochowie
Marsz Wykluczonych w Katowicach. W pochodzie wzięło udział około 100 osób

Marsz Wykluczonych w Katowicach

Marsz Wykluczonych w Katowicach. W pochodzie wzięło udział o...

W II RP też obchodzono święto 1 Maja. Swoje obchody pierwszomajowe organizowali i socjaliści spod znaku PPS-u, i komuniści. Czasami pochody się ze sobą zderzały. W czasach PRL pochody stanowiły tzw. dobrowolny obowiązek. Stosowano różne metody, by udział w nich stał się masowy. Były naciski w zakładach pracy (nie idziesz na pochód, to nie dostanie premii, awansu, podwyżki), były też zachęty, by tak rzec, konsumpcyjne. W tym pojawiały się atrakcyjne towary na popochodowych piknikach (wędliny, owoce, słodycze). Najpierw jednak trzeba było zaliczyć marsz przed trybuną, pełną oficjeli oraz politycznych tuzów i wykrzyczeć stosownie hurraoptymistyczne hasła. Bo też takie marsze były z uwagą monitorowane przez Służbę Bezpieczeństwa.

PRL zrobił wszystko, żeby obrzydzić nam 1 Maja. Ale polskie pochody nigdy nie miały takiej dynamiki, jak w ZSRR. Tam sztandarowe święto klasy robotniczej trwało zwykle aż do 9 maja, do Dnia Zwycięstwa organizowanego z bojowym rozmachem w Moskwie. Defilujący zresztą z ciekawością obserwowali, kto i gdzie obok kogo stoi na trybunie na placu Czerwonym, bo właśnie ta lokalizacja świadczyła o sile posiadanej władzy.

W latach 80. nielegalne demonstracje pierwszomajowe organizowała w opozycji do oficjalnych obchodów podziemna Solidarność. Święto Pracy było jednym z najważniejszych świąt w PRL-u. Nazwę „1 Maja” miało wiele ulic, placów i zakładów pracy, np. KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim (od 1960 roku, w 1995 r. połączona z KWK „Marcel” w Rybnicką Spółkę Węglową, a w 2001 r. oficjalnie zamknięta).

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!