Chcesz wziąć wakacje kredytowe? Nie daj się nabrać na te zabronione sztuczki banków. UOKiK ostrzega kredytobiorców

Od piątku 29 lipca 2022 r. osoby spłacające złotówkowy kredyt hipoteczny mogą składać wnioski o wakacje kredytowe. W ramach wakacji można zawiesić spłatę od jednej do ośmiu rat, z czego cztery w 2022, a kolejne cztery w 2023 r. W czasie zawieszenia kredytobiorca ponosi jedynie koszty ubezpieczenia. Więcej na ten temat piszemy w artykule o wakacjach kredytowych.

W związku z tą zmianą pod lupą UOKiK znalazło się siedemnaście banków. Chodzi o upewnienie się, czy udzielają one wakacji zgodnie z przepisami, ale urzędnicy sprawdzą też, czy banki sprawiedliwie traktują później takich klientów. Pojawiły się bowiem medialne doniesienia, że skorzystanie z wakacji kredytowych wpłynie negatywnie na zdolność kredytową i może utrudnić w przyszłości pożyczenie pieniędzy. Jak jednak zapewnił publicznie Rzecznik Finansowy, rząd dopilnuje, by tak się nie stało.

W rozmowie z Businessinsider.com.pl Prezes UOKiK ostrzega klientów zamierzających skorzystać z wakacji, by znali swoje prawa i nie zgadzali się na zakazane praktyki stosowane przez niektóre banki. W ciągu pierwszego tygodnia od uruchomienia wakacji do urzędu wpłynęło ok. 550 skarg od konsumentów.

– Każdą skargę traktujemy bardzo poważnie. Monitorujemy rynek, w tym informacje pojawiające się na stronach banków. W przypadku zauważenia nieprawidłowości natychmiast występujemy do banków o wyjaśnienia i zmianę kwestionowanych praktyk – zapewnia Chróstny.

Na co uważać? Oto dziewięć najczęściej pojawiających się problemów:

1. Żądanie, żeby klient składał osobny wniosek o wakacje w każdym kwartale albo nawet co miesiąc – zgodnie z ustawą wystarczy złożyć wniosek raz.
2. Wymóg złożenia wniosku o wakacje przed terminem zapłaty raty – bank nie ma takiego prawa. Jeśli rata już została pobrana z konta, a potem klient skorzysta z wakacji, bank musi mu zwrócić środki.
3. Wymóg złożenia wniosku w formie papierowej – klient musi mieć możliwość zrobienia tego przez Internet.
4. Odmowa udzielenia wakacji, jeśli nieruchomość jest jeszcze w budowie – wakacje przysługują w takim przypadku normalnie.
5. Jakiekolwiek dodatkowe wymogi, które bank każe spełniać, zanim udzieli wakacji – zgodnie z ustawą prawo do wakacji ma każda osoba spłacająca złotówkowy kredyt hipoteczny zaciągnięty na własne cele mieszkaniowe przed 1 lipca 2022 r. (z terminem spłaty upływającym minimum 6 miesięcy po tej dacie).
6. Udzielanie wakacji nie od dnia złożenia wniosku, tylko np. od początku następnego miesiąca – według przepisów wakacje ruszają automatycznie z dniem doręczenia wniosku.
7. Podnoszenie rat w kolejnych miesiącach po udzieleniu wakacji – banki nie mogą tego robić, gdyż wakacje są bezpłatne.
8. Utrudnianie nadpłaty kredytu w okresie wakacji – bank nie ma prawa stawiać żadnych przeszkód w tym zakresie.
9. Zniechęcanie do udzielania wakacji kredytowych – np. straszenie klienta negatywnymi skutkami takiego kroku.

– Zwrócimy (...) uwagę na to, czy banki nie utrudniają konsumentom skorzystania z wakacji kredytowych lub czy nie próbują ich do tego zniechęcać, np. bezpodstawnie strasząc utratą bądź obniżeniem zdolności kredytowej w przyszłości – podkreśla Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Jak zapewnia UOKiK, banki naruszające przepisy mogą spodziewać się szybkiej reakcji i postawienia zarzutów naruszania zbiorowych interesów konsumentów. Kara, jaka za to grozi, może sięgnąć nawet 10 proc. rocznego obrotu danego banku.

Zanim jeszcze przepisy o wakacjach kredytowych weszły w życie, pojawiły się niepokojące doniesienia o ich wpływie na zdolność kredytową. Jak ustaliła „Gazeta Wyborcza”, banki mogą traktować osoby korzystające z wakacji jako mające problemy ze spłatą, a zatem mniej godne zaufania przy pożyczaniu pieniędzy. UOKiK podkreśla, że takie podejście jest niedopuszczalne.

– Złożenie wniosku i skorzystanie z wakacji kredytowych nie powinno mieć jakiegokolwiek wpływu na późniejszą ocenę zdolności kredytowej konsumenta. Dlatego zweryfikujemy, czy w tym zakresie banki nie represjonują klientów, którzy skorzystali z ustawowego prawa do wakacji kredytowych – zaznacza Prezes UOKiK.

Do kwestii odniósł się także Rzecznik Finansowy, zapewniając, że praktyki banków w tym zakresie będą kontrolowane, a klienci nie powinni odczuć żadnych negatywnych skutków skorzystania z wakacji kredytowych.

– Klienci, którzy zdecydują się na skorzystanie z nowego uprawnienia nie powinni być narażeni na żadne negatywne skutki, na co Rzecznik Finansowy będzie zwracał szczególną uwagę – czytamy w informacji prasowej.