Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dzieciątko przybyło do nas z Pragi

Marek Szołtysek
Figurka Jezulatka z kościoła karmelitów w czeskiej Pradze. Jest drewniana, wysoka na 47 centymetrów i przybyła tam z Hiszpanii w 1556 roku
Figurka Jezulatka z kościoła karmelitów w czeskiej Pradze. Jest drewniana, wysoka na 47 centymetrów i przybyła tam z Hiszpanii w 1556 roku Marek Szołtysek
Kiedy cała Polska i połowa świata niecierpliwie czeka na grubego, brodatego faceta w czerwonym kostiumie i czapce z pomponem, do Ślązaków w wigilijny wieczór przybywa z nieba Dzieciątko. Marek Szołtysek wyjaśnia, czemu tak ważny i wciąż żywy jest u nas kult Jezulatka, skąd się u nas pojawił i dlaczego miał "przesiadkę" w stolicy Czech

Wcale mnie nie dziwi, że Europej-czycy w średniowieczu zwariowali na punkcie Ziemi Świętej.
Dziesiątki tysięcy rycerzy krzyżowych i pielgrzymów ciągnęło do Jerozolimy, by stanąć na Golgocie. Wędrowali do Betlejem, by dotknąć miejsca narodzenia Chrystusa. Ponieważ jednak nie wszyscy mogli pójść do Ziemi Świętej, to ona jakby przyszła do Europy.

We Włoszech święci się figurki Dzieciątka

Rycerze, pielgrzymi czy zwykli handlarze zwozili wytęsknione świętości. Do dzisiaj w niemieckim Aachen jest pielucha Jezusa, w Rzymie - drewniany żłóbek z Betlejem, a we francuskim Chartres - lniana koszula, którą miała na sobie Matka Boska rodząc Jezuska.

CO BY BYŁO, GDYBY SZOŁTYSEK MIAŁ AŻ 13 WIGILIJNYCH ŻOŁĄDKÓW?
SZOŁTYSEK ZACHĘCA: RÓBCIE DOMOWE, BOŻONARODZENIOWE SZOPKI

I tego dawnym Europejczykom było za mało, więc tak chętnie przyjęto pomysł św. Franciszka z Asyżu, aby na święta Bożego Narodzenia robić w kościołach, w domach czy na placach - stajenki ze żłóbkiem i Dzieciątkiem Jezus.

Nastała wielka moda na kult Dzieciątka. Przykładowo w rzymskim kościele Santa Maria in Aracoeli czczono Gesu Bambino, czyli cudowną figurkę małego Jezuska wyrzeźbioną w XV wieku z jerozolimskiego drzewa oliwnego. Dlatego nie dziwmy się, że do dzisiaj w połowie grudnia we włoskich kościołach święci się figurki Dzieciątka Jezus, które w święta są centralną dekoracją domów. Podobnie jest w Hiszpanii, zaś we francuskiej Prowansji przedświątecznym obowiązkiem ojców jest robienie z dziećmi figurek do domowej stajenki.

To Dzieciątko jest prawdziwym europejskim symbolem świąt Bożego Narodzenia. I jeszcze trzeba sobie uświadomić, że dawniej południowa i środkowa Europa nie znała tego naszego germańsko-pogańskiego symbolu wystrojonej choinki.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

*ZOBACZ CZEGO NIE KUPOWAĆ KOBIECIE POD CHOINKĘ. LISTA NAJGORSZYCH PREZENTÓW
*LISTA NAJGORSZYCH PREZENTÓW POD CHOINKĘ DLA MĘŻCZYZNY. ZOBACZ
*GYSZYNKI DO KOŻDEGO ŚLONZOKA - TO KUP HANYSOWI
*NAJLEPSZE PREZENTY POD CHOINKĘ - PORADNIK DZ [ZDJĘCIA I CENY] - ZOBACZ KONIECZNIE
*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera


WIELKI KONKURS. Pokaż zimę na Śląsku i wygraj narciarski WEEKEND!
Mikołaj bardziej globalny niż Jezusek

Czy dzisiaj świat zwariował na punkcie błyszczących choinek? Niektórzy nazywają to nawet neopogaństwem.

Coś jest na rzeczy, wszak specjaliści od reklamy już dawno zrezygnowali z Dzieciątka Jezus jako symbolu świąt, bo nie jest globalne. Łatwiej jest zatrudnić do promocji towarów grubasa w przebraniu krasnoludka w czapce z bąblem. W Polsce ta globalna moda nazwała go Mikołaj, w Niemczech - Weihnachtsmann, we Włoszech - Babbo Natale, we Francji - Pere Noël, w Hiszpanii - Papá Noel, zaś w krajach anglojęzycznych - Santa Claus albo Father Christmas.

CO BY BYŁO, GDYBY SZOŁTYSEK MIAŁ AŻ 13 WIGILIJNYCH ŻOŁĄDKÓW?
SZOŁTYSEK ZACHĘCA: RÓBCIE DOMOWE, BOŻONARODZENIOWE SZOPKI

I żeby było śmieszniej, to już nawet średnio inteligentni ludzie mają świadomość, że to twór sztuczny, importowany, mający się nijak do europejskiej tradycji. Wszyscy to wiemy, ale w konfrontacji ze zorganizowanym globalnym marketingiem zaczynamy przegrywać naszą starą tradycję.

Czy jesteśmy skazani na klęskę? Ocalą się tylko regiony wyraziste kulturowo, takie jak Śląsk. Bo w Polsce jedynie śląska kultura dzięki swej tradycji Dzieciątka ma szansę nie stać się ofiarą globalnego walca w czerwonym kubraczku.

Z Hiszpanii do Czech

Zapytajmy jednak: skąd się wzięła tradycja śląskiego Dzieciątka, czyli nowo narodzonego Jezuska, który do śląskich domów przynosi świąteczne prezenty podczas wigilijnej wieczerzy?
Otóż tradycja ta przyszła z Czech. Pewne jej echa dotarły na Morawy, Bawarię, Austrię, Słowację, ale najsilniej zadomowiły się na Śląsku.

Opowiedzmy to jednak po kolei: na przełomie XV i XVI wieku w hiszpańskim klasztorze karmelitańskim zrobiono figurkę Dzieciątka Jezus w oparciu o widzenie jednego z zakonników. I taką właśnie drewnianą figurkę, wysoką na 47 centymetrów, w 1556 roku przywiozła do Czech księżna hiszpańska Maria Manrique de Lara, która wyszła za mąż za czeskiego arystokratę. Następnie jej córka Poliksena podarowała tę figurkę kościołowi Matki Boskiej Zwycięskiej na Malej Stranie w Pradze. Tam rozpoczyna się kult owej figurki Dzieciątka Jezus, nazywanej przez Czechów - Pražské Jezulátko, przez Ślązoków - Praskie Dzieciątko, przez Słowaków - Pražské Jezuliatko, przez Niemców - Prager Jesulein albo Prager Jesuskind, zaś po łacinie pisano - Gratiosus Jesulus Pragensis.

Jednak największy kult Jezu-latka zaczął się pod koniec krwawej wojny 30-letniej (1618-1648), kiedy podczas plądrowania kościoła figurce zniszczono ręce. Wówczas Jezulatko miało powiedzieć jednemu z zakonników: "Zmiłuj się nade mną, a ja zmiłuję się nad wami (…), oddaj mi ręce, a ja oddam wam pokój". Wtedy zakonnik zreperował figurkę, a niedługo potem zakończyła się ta niezwykle krwawa wojna, która toczyła się nie tylko w Czechach, ale też na Śląsku.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

*ZOBACZ CZEGO NIE KUPOWAĆ KOBIECIE POD CHOINKĘ. LISTA NAJGORSZYCH PREZENTÓW
*LISTA NAJGORSZYCH PREZENTÓW POD CHOINKĘ DLA MĘŻCZYZNY. ZOBACZ
*GYSZYNKI DO KOŻDEGO ŚLONZOKA - TO KUP HANYSOWI
*NAJLEPSZE PREZENTY POD CHOINKĘ - PORADNIK DZ [ZDJĘCIA I CENY] - ZOBACZ KONIECZNIE
*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera


WIELKI KONKURS. Pokaż zimę na Śląsku i wygraj narciarski WEEKEND!
Pod rządami Austrii

Może ktoś jednak wątpić, by w XVII wieku kult Jezulatka z małego kościoła z Pragi dotarł aż ponad 400 kilometrów na Śląsk.

To jednak nie był problem, bo przecież Czechy i cały Śląsk były wtedy razem pod rządami Austrii. Bliskie kontakty Czechów i Ślązoków potwierdza jeszcze jedno zdarzenie z XVII wieku.
Otóż w 1676 roku w Tarnowskich Górach wybuchła śmiertelna epidemia, której ustanie zawdzięczano obrazowi Matki Boskiej Piekarskiej.

Wówczas sława piekarskiej Madonny błyskawicznie dotarła do świadomości Czechów i już w 1680 roku piekarski obraz pielgrzymował po parafiach Pragi i Hradec Kralove. W odwrotną stronę pielgrzymowało Praskie Dzieciątko w postaci licznych kopii rzeźbionych, malowanych czy drukowanych.

CO BY BYŁO, GDYBY SZOŁTYSEK MIAŁ AŻ 13 WIGILIJNYCH ŻOŁĄDKÓW?
SZOŁTYSEK ZACHĘCA: RÓBCIE DOMOWE, BOŻONARODZENIOWE SZOPKI

Przede wszystkim takie rzeźbione Dzieciątka, w typie praskim, z rozpostartymi rękami, były kiedyś w każdym śląskim kościele. W grudniu schodziły po adwentowych schodach, a w Wigilię kładziono je do żłóbka.

Najważniejsze i najcenniejsze jest jednak to, że Dzieciątko jest obecne w powszechnej świadomości ogromnej większości współczesnych Ślązoków.

Ślązoki życzą sobie z okazji świąt "Bogatego Dzieciątka!".

Zaś dzieci spotykając się po świętach i Nowym Roku w szkole zaczynają rozmowę od zapytania: Coś dostoł na Dzieciątko?

Każdy też Ślązok wie, że do jego domu w wigilijny wieczór Dzieciątko przybywa z nieba, choć podczas swej kulturowej podróży miało czeską przesiadkę w Pradze.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

*ZOBACZ CZEGO NIE KUPOWAĆ KOBIECIE POD CHOINKĘ. LISTA NAJGORSZYCH PREZENTÓW
*LISTA NAJGORSZYCH PREZENTÓW POD CHOINKĘ DLA MĘŻCZYZNY. ZOBACZ
*GYSZYNKI DO KOŻDEGO ŚLONZOKA - TO KUP HANYSOWI
*NAJLEPSZE PREZENTY POD CHOINKĘ - PORADNIK DZ [ZDJĘCIA I CENY] - ZOBACZ KONIECZNIE
*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera


WIELKI KONKURS. Pokaż zimę na Śląsku i wygraj narciarski WEEKEND!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!