Jak wyglądało 20 lat polskiego lotnictwa na europejskim niebie? "Dziś Polska stawiana jest za przykład"

20 lat polskiego lotnictwa na europejskim niebie – jak skutecznie zarządzać biznesem. To temat wtorkowej debaty, która z okazji 20-lecia Polski w strukturach Unii Europejskiej odbyła się na terenie lotniska w Katowicach-Pyrzowicach. Rozmowy na temat przyszłości awiacji w Polsce, ale i tego, co udało się osiągnąć przez ostatnie dwie dekady, rozpoczął Artur Tomasik, prezes zarządu Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA. Jak podkreślał, 20 lat w Unii Europejskiej, to 20 lat sukcesu polskiej awiacji.

- W 2004 roku, polskie porty lotnicze obsłużyły niecałe 9 mln pasażerów. W 2023 roku, obsłużyły już ponad 52 mln pasażerów. Te dane pokazują, że porty regionalne powinny być ciągle rozwijane. Warto w tą infrastrukturę inwestować i dalej ją rozwijać - mówił prezes Tomasik.

Jak podkreślał, jednym z przykładów sukcesu może być lotnisko w Katowicach-Pyrzowicach, na które w latach 2004-2024 wydano na inwestycje około 1,18 mld zł, z czego 199 mln zł wynosiło wsparcie unijne.

- Dzisiaj mamy port wielofunkcyjny, który rozwija się nie tylko w kierunku obsługi pasażerów, ale i cargo, obsługi technicznej. Za chwilę zbudujemy też bazę paliw z bocznicą kolejową - podkreślał Artur Tomasik.

W tym czasie, Katowice Airport obsłużyło 57,3 mln pasażerów. To 591 tys. startów i lądowań. Biznesowo, przychody ze sprzedaży wyniosły 2,26 mld zł, zaś zysk netto 222 mln zł. Dla porównania, w latach 2004-2024, na wszystkich polskich lotniskach obsłużono ponad 550 mln pasażerów, z tego ponad 326 mln na lotniskach regionalnych, do których zalicza się również katowickie lotnisko.

- Gdyby nie te środki unijne, nie byłoby możliwości tak dynamicznego rozwoju infrastruktury lotniczej w Polsce. Trzy tygodnie po wejściu Polski do UE, pierwszy komercyjny rejs w historii Wizz Air odbył się właśnie z Katowic do Luton. Do dzisiaj jest to topowa trasa tego przewoźnika. W latach 2004-2024, Wizz Air na trasach z i do Katowice Airport przewiózł ponad 25,5 mln pasażerów. To 45 proc. z całości liczby podróżnych obsłużonych w tym czasie w Pyrzowicach - słyszeliśmy w trakcie debaty.

Rok po wejściu Polski do Unii Europejskiej, na polskich lotniskach zaczęły się pojawiać samoloty obsługiwane przez Ryanair. Dziś flota irlandzkiego przewoźnika w Polsce liczy 42 "zbazowane" samoloty. To 18,5 mln pasażerów i 300 tras z Polski w ofercie.

- Wejście Polski do UE był dla nas ogromnym impulsem. Dziś Polska stawiana jest za przykład, która z małego kraju pod względem lotniczym, eskalowała do milionów pasażerów. Obecnie Polska jest dla nas czwartym rynkiem w Europie, po Włoszech, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii - mówił Michał Kaczmarzyk, prezes zarządu Ryanair Sun SA.

Zdaniem Honoraty Hencel z Boeing Polska, dzięki wejściu Polski do UE, pasażerowie poczuli wolność przemieszczania się.

- UE mentalnie zmieniła nasz sposób myślenia, bo przestaliśmy skupiać się na przeszłości, zaczęliśmy myśleć o przyszłości. Pozbyliśmy się tego bagażu doświadczeń, zaczęliśmy myśleć co możemy zrobić lepiej, porównujemy się z innymi członkami UE i wiemy, że są inwestycje, które będziemy w stanie zrealizować, bo mamy takie wsparcie systemowe - mówiła Honorata Hencel, dyrektor zarządzający Boeing Polska.

O znacznym impulsie, który nastąpił po wejściu Polski do UE, mówił również Andrzej Ilków, prezes Polskich Portów Lotniczych SA.

- Nie sądzę, że bylibyśmy w tym miejscu gdzie jesteśmy obecnie, gdyby nie dofinansowania z Unii Europejskiej - podkreślał.

W debacie skupiono się również na wyzwaniach, które w najbliższych latach stoją przed polskim lotnictwem. Magdalena Jaworska-Maćkowiak, prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej wskazywała, że w ciągu najbliższych lat musi powstać nowe centrum zarządzania ruchem lotniczym w Polsce.

- Dziś mamy super system - dla nas tylko zaprojektowany - ale pracujemy w centrum operacyjnym, które lata świetności ma mocno za sobą. Ta skokowa zmiana będzie tam widoczna - mówiła.

Joanna Wolf, Country Manager International Air Transport Association podkreślała z kolei, że konieczne jest znoszenie regulacji, które obecnie utrudniają funkcjonowanie polskiego lotnictwa, wskazując przy tym między innymi na regulacje środowiskowe.

- To jest wyzwanie przede wszystkim przed politykami, by rząd pomógł nam znosić te bariery. Regulacje środowiskowe są obecnie jednym z największych wyzwań. Taką barierą może być również zdobycie praw sprzedaży - podkreślała.

Dla polskiej awiacji, wyzwaniem jest również ochrona praw pasażerów. Jak podkreślano w trakcie debaty, obecne regulacje bardzo mocno uderzają w przewoźników lotniczych, zaś wielokrotnie były podejmowane próby, aby dokonać rewizji w tym zakresie.

- Mogę zdradzić, że podczas prezydencji Polski w radzie UE, nasz kraj chciałby zająć się tym ważnym, aczkolwiek trudnym tematem - mówił Julian Rotter, p.o. prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Jak wskazywano, wyzwania stoją również przed rozbudową infrastruktury lotniczej w Polsce. Choć lotniska regionalne posiadają dobrą infrastrukturę - czego przykładem może być lotnisko w Katowicach-Pyrzowicach - nieco gorzej wygląda sytuacja z większymi obiektami, jak chociażby lotnisko Chopina w Warszawie czy lotnisko w Modlinie. W trakcie debaty podkreślano, że ostatnie lata nie przyniosły rozwoju pod tym względem, co wkrótce może zacząć sprawiać spore problemy.

- Za chwilę nasza przepustowość się wyczerpie. W niektórych godzinach już się wyczerpuje. Lato 2025 będzie bardzo problemowe, jeżeli chodzi o nowe sloty - mówiono w trakcie debaty o warszawskim lotnisku Chopina.

Jednym z przewoźników, który w ciągu najbliższych lat zamierza rozwijać swoją ofertę w Polsce jest Ryanair. Jak mówił Michał Kaczmarzyk, w ciągu następnych 8-9 lat, irlandzka linia lotnicza chce w Polsce dwukrotnie powiększyć swoją działalność, którą skupia wokół lotnisk regionalnych.

- Polska jest do tego przygotowana dobrze lub bardzo dobrze, gdyż większość lotnisk regionalnych jest w bardzo dobrej kondycji i ma dobre plany, jeżeli chodzi o to, jak dobrze tą bazę rozbudować - podkreślał.

W debacie wskazywano, że choć polskie lotniska regionalne posiadają jedną z najlepszych infrastruktur w Europie, to może jednak stać się to problemem. - Wystarczy przespać w tej branży 2-3 lata i będziemy w tyle - mówiono.