Jan Paweł II 38 lat temu odwiedził Katowice. Z wiernymi spotkał się na lotnisku w Muchowcu. W homilii podkreślał znaczenie godności pracy

Jan Paweł II 38 lat temu spotkał się z wiernymi na lotnisku w Muchowcu

Czerwiec 1983 r. to też jeszcze był stan wojenny, ale już złagodzony. Ostatecznie stan wojenny został zniesiony 22 lipca 1983 r.

Jan Paweł II przybył do Katowic 20 czerwca. Była to pielgrzymka papieża do Piekar Śląskich. Do sanktuarium piekarskiego zaprosił Ojca Świętego, jeszcze w 1979 r., podczas pierwszej jego pielgrzymki do Ojczyzny, ówczesny metropolita katowicki bp. Herbert Bednorz. Ale w Piekarach nie było miejsce na takie rzesze wiernych, którzy chcieli spotkać się z Janem Pawłem II.

Papież przyleciał do Katowic 20 czerwca ok. 17.40. Przyleciał z Poznania. Ojca Świętego przywitali bp Herbert Bednorz i jego biskupi pomocniczy oraz gen. Roman Paszkowski, wojewoda katowicki, Zbigniew Messner, przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej, i Edward Mecha, prezydent Katowic.

Na początku homilii Jan Paweł II powiedział: „Z całego serca dziękuję wam za zaproszenie do Piekar. Moje pielgrzymowanie do Piekar Śląskich, do sanktuarium Matki Bożej w diecezji katowickiej, ma swoją wieloletnią historię. Jako metropolita krakowski byłem zapraszany ze słowem Bożym na ostatnią niedzielę maja, kiedy to odbywa się doroczna pielgrzymka mężczyzn i młodzieży męskiej. Pielgrzymka ta jest szczególnym wydarzeniem w życiu Kościoła nie tylko na Śląsku, ale w całej Polsce. Przybywają wówczas do Piekar mężczyźni i młodzieńcy z rozległego rejonu przemysłowego, który przekracza granice Śląska katowickiego zarówno w kierunku na zachód, w stronę Opola, jak i na wschód, w stronę Krakowa. Dzisiaj, podobnie, z tym, że ramy pielgrzymki rozrosły się. Nie jest to już tylko spotkanie stanowe, ale ogólne: witam przeto i pozdrawiam z całego serca wszystkich obecnych: braci i siostry, mężczyzn i kobiety, młodzież męską i żeńską. Wszystkie rodziny. Na to spotkanie w Piekarach czekałem od roku 1978. Czekałem wytrwale i z ufnością. I wy również czekaliście wytrwale i z ufnością. Kiedy zaś stało się ono możliwe w tym roku, okazało się, że na Wzgórzu Piekarskim wszyscy się nie pomieścimy. I dlatego trzeba było przenieść Piekary na lotnisko w pobliżu Katowic, na którym się znajdujemy. Aby odbyć dzisiejszą papieską pielgrzymkę do Piekar trzeba było, aby Piekary same tym razem wyruszyły na pielgrzymkę.”

W homilii papież podkreślał znaczenie pracy, godność pracy. Homilię tę określono nawet jako „ewangelię pracy”.

Mówił m.in. „ Tym pozdrowieniem: „Szczęść Boże!”, zwracamy się do człowieka, który pracuje, a równocześnie odnosimy jego pracę do Boga. Odnosimy pracę ludzką naprzód do Boga Stwórcy. Przede wszystkim bowiem samo dzieło stworzenia (czyli wyprowadzenia bytu wszechświata z nicości) przedstawione jest w Księdze Rodzaju jako „praca” Boga rozłożona na sześć „dni stworzenia”. Po tych dniach Bóg odpoczął dnia siódmego, przez co Pismo Święte nakłada również na człowieka powinność odpoczynku, oddawania Bogu dnia świętego. Praca ludzka odniesiona jest do Boga Stwórcy. Bóg bowiem, stwarzając człowieka na swój obraz i podobieństwo, polecił mu czynić sobie ziemię poddaną. To biblijne wyrażenie jest szczególnie głębokim i bogatym w treść określeniem pracy. Encyklikę Laborem exercens, którą przed dwoma laty poświęciłem pracy ludzkiej, wypadło mi oprzeć w znacznej mierze na analizie owych biblijnych słów, które zawierają się już w Księdze Rodzaju. (...) Cały świat śledził i nadal śledzi z przejęciem wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce od sierpnia 1980 roku. Co w szczególności dawało do myślenia szerokiej opinii publicznej to fakt, że w wydarzeniach tych chodziło przede wszystkim o sam moralny ład związany z pracą ludzką, a nie tylko o podwyższenie zapłaty za nią. Uderzała również i ta okoliczność, że wydarzenia te były wolne od gwałtu, że nikt nie poniósł przez nie śmierci ani ran. Wreszcie i to, że wydarzenia polskiego świata pracy z lat osiemdziesiątych nosiły na sobie wyraźne znamię religijne. Nikogo nie może więc dziwić, że tu na Śląsku — w tym wielkim „zagłębiu pracy” — czci się Matkę Chrystusa jako Matkę sprawiedliwości i miłości społecznej.”

Pielgrzymka była pod szczególnym (zresztą jak i pierwsza) nadzorem służb. Jak stwierdził katowicki oddział IPN na podstawie archiwów katowickiej Służby Bezpieczeństwa, w nabożeństwie na lotnisku w Katowicach – Muchowcu uczestniczyło, wg szacunków SB, około 900 tys. osób, natomiast strona kościelna liczbę pielgrzymów szacowała na 1,5 mln. Na miejscu było ponad 15 tys. funkcjonariuszy MO, SB i żołnierzy oraz 10 tys. członków służby porządkowej kościelnej, a także ponad 1,2 tys. osób ze służby medycznej. Przed wizytą Jana Pawła II SB przeprowadziła ponad 900 rozmów ostrzegawczych z osobami znanymi z działalności opozycyjnej lub w inny sposób manifestującymi niechęć do władz. Zarekwirowano ponad 2,5 tys. ulotek i wydawnictw.

Jan Paweł II poświęcił kamienie węgielne dla budowanych kościołów . Na zakończenie wspomniał zmarłych ludzi pracy, tych, którzy stracili życie w wypadkach w kopalniach, oraz „tych, którzy niedawno zginęli w tragicznych wydarzeniach”.

Po nabożeństwie papież udał się do katedry na spotkanie z chorymi. Na cześć Ojca Świętego muzycy Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji wraz z chórem Filharmonii Śląskiej wykonali utwór Wojciecha Kilara Victoria, napisany specjalnie na tę pielgrzymkę. Z katedry papież wrócił na Muchowiec, podziękował za gorące przyjęcie i około 21.00 – żegnany tradycyjnym „Sto lat” – odleciał do Częstochowy.

Druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski trwała 7 dni. 16 czerwca papież przyleciał p do Warszawy. Potem były Niepokalanów (18 czerwca), Częstochowa, Jasna Góra (18–19 czerwca), Poznań, Katowice, Jasna Góra (20 czerwca), Wrocław, Góra św. Anny (21 czerwca) i Kraków (22–23 czerwca).