Marek Twaróg w DZ: Przyszli prezydenci mają w nosie czyste powietrze. Prawie nic nie mówią o smogu, wyjątkiem Biedroń

Po pierwsze - idzie wiosna, po drugie - na tapecie mamy koronawirusa, nie smog, po trzecie - po miesiącach trucia przyzwyczajamy się do smrodu, po czwarte - jesteśmy wszyscy trochę zmęczeni tym tematem. Czy to znaczy, że smog zniknął, że możemy spokojnie wychodzić na spacer, że nie chorujemy?

Ostatnie informacje z rybnickiego szpitala specjalistycznego mrożą krew w żyłach: „Mamy tu jak na wojnie” - mówią pediatrzy. Małe dzieci z niewydolnością płucną leżą na OIOM-ie, związany ze smogiem wirus RSV szaleje. Rzadko zimą i wiosną emocjonujemy się wyborczo - na ogół kampanie trwają latem i jesienią, kiedy o smogu nikt nie myśli. Tylko przy okazji wyborów prezydenckich - jak w tym roku - możemy spojrzeć na kandydatów, czując (nomen omen) ciężar tych trucizn, pyłów, zawałów, nowotworów płuc. Zrobiłem to i państwa do tego zachęcam.

Zacznijmy od Andrzeja Dudy. Jak być może Państwo pamiętają, doktoryzowałem się kiedyś w tym miejscu z jego przemówień. Tam o smogu nic nie było. Sięgam w internecie po program. Nie ma go - można o programie wnioskować tylko na podstawie płomiennych apeli. Mamy więc u prezydenta „Narodową Strategię Onkologiczną” (choć w tym samym czasie 2 mld zamiast na onkologię, idą na media publiczne), ale nigdzie nie podkreślono walki o czyste powietrze.

Małgorzata Kidawa-Błońska - ma przynajmniej kampanijną stronę internetową. Czy jest tam program? Nie. Naprawdę - nie. Kidawę-Błońską tłumaczy szef jej kampanii: że kandydatka będzie dotykała „spraw ważnych”, drożyny, chaosu w sądach, bezpieczeństwa Polaków. Sprawa czystego powietrza nie wybrzmiewa.

Szymon Hołownia jawi nam się jako admirator matki Ziemi. Może on. Strona internetowa - jest. Czy jest program - nie. Jest tylko „wizja prezydentury”. W wizji tej marzenia o polityce bez hejtu, arogancji, partyjnych gierek i tego typu dyrdymałki. Parę zdań, koniec. Ponoć coś jest w książce „Wizje i konkrety prezydentury” - że do 2050 roku Polska ma odejść od węgla.

Władysław Kosiniak-Kamysz - ludowiec, zielony. Na pewno on pochyli się nad smogiem. Strona internetowa - kuriozum. Jest tylko zdjęcie kandydata. W przemówieniach opowiada o ZUS-ie, kwotach wolnych od podatku i tak dalej, ale konkretnie o smogu - niespecjalnie. Być może uznał, że PSL-owski program antysmogowy z roku 2017 wystarczy. Efekty programu nie są mi znane.

Robert Biedroń. Trudno w to uwierzyć, ale tylko u niego jest wyraźna zakładka „program”. A tam niespodzianka - wśród siedmiu zagadnień podstawowych jest „klimat”. Czytamy: „Dziś Polska stoi węglem, który się kończy - wbrew marzeniom obecnego prezydenta. Palimy więc węglem z Rosji. A przecież te rekordowe pieniądze, które za niego płacimy, idą na antypolską propagandę Putina. Polska potrzebuje planu na niezależność energetyczną. Dlatego moim celem będzie, byśmy stali się liderem zielonej transformacji w naszej części Europy”.

Jeszcze Krzysztof Bosak. Uważa, że rząd powinien przedstawić raport o tym, jaki poziom zanieczyszczeń jest nadmierny i skąd te zanieczyszczenia się biorą. Twierdzi, że kwestia czystego powietrza nie może być „traktowana jako ideologiczna obsesja lewicy”. To ociera się o negocjonistów klimatycznych - więc może już tutaj podziękujemy.

Mówi się, że prezydent to tylko symbol, niewiele może, ma się prezentować i nie przynosić wstydu. Otóż nie - prezydent ma inicjatywę ustawodawczą, może tworzyć politykę klimatyczną, ma ogromną siłę przebicia, nieograniczony dostęp do mediów publicznych i może (gdyby chciał) zmienić sposób myślenia Polaków szybciej niż ktokolwiek inny.

Ale łatwiej jest sączyć propagandę, że wszystko jest dobrze i będzie lepiej, niż mówić Polakom niewygodne prawdy o zanieczyszczeniach, węglu i zaniechaniach w kwestii klimatu. Smog zabija, a my dajemy się wszystkim wodzić za nos.