Mumie nie tylko w Egipcie, ale i... w Raciborzu! Niecodzienny prezent dla ukochanej stał się symbolem miasta

Racibórz, malownicze miasto na południu Polski, kryje w swoich murach tajemniczą pamiątkę ze starożytnego Egiptu – mumię młodej kobiety imieniem Dżed-Amonet-ius-anch. Jak to się stało, że skarb sprzed tysięcy lat trafił właśnie tutaj i stał się jednym z symboli miasta? Oto niezwykła opowieść, która przenosi przez wieki i kontynenty.

Dżed-Amonet-ius-anch urodziła się około 800 r. p.n.e. w starożytnym Memfis. Była córką Anch-Chonsu, który pełnił bliżej nieokreśloną funkcję w Tebach. Imię dziewczyny nadano jeszcze przed jej narodzinami, w odpowiedzi na proroctwo wyroczni bogini Amonet. Przepowiednia, że „ona będzie żyć”, ukształtowała jej imię, oznaczające dosłownie „mówi Amonet, ona będzie żyć”.

Chociaż niewiele wiadomo o życiu Dżed-Amonet-ius-anch, pewne jest, że wyszła za mąż i uzyskała tytuł „pani majątku”, co wskazuje na jej wysoki status społeczny. Przynajmniej dwukrotnie została matką, a jej życie zakończyło się tragicznie, prawdopodobnie z powodu komplikacji przy porodzie.

Mumifikacja Dżed-Amonet-ius-anch trwała 70 dni i była zgodna z egipskimi rytuałami. Ciało zostało opróżnione z wnętrzności, osuszone natronem, a następnie wypełnione płótnem nasączonym żywicą. Zwłoki owinięto bandażami i zalano bitumem, tworząc pierwszą warstwę ochronną. Kolejne warstwy bandaży wzbogacono amuletami, które miały chronić zmarłą w zaświatach.

Mumię umieszczono w kartonażu wykonanym z płótna i gipsu, bogato ozdobionym ikonografią bóstw. Na głowie Dżed-Amonet-ius-anch znajdował się dekoracyjny naszyjnik, a na kartonażu przedstawiono bóstwa takie jak Amon-Re, Izyda, Neftyda, Horus i Anubis. Zabandażowane ciało spoczęło w dwóch drewnianych sarkofagach. Pochowano je w komorze grobowej wraz z przedmiotami codziennego użytku.

W połowie XIX wieku mumia została wyjęta z grobu i sprzedana przez podróżującego po Egipcie barona Anzelma von Rothschilda. W 1861 roku baron podarował mumię Królewskiemu Gimnazjum Ewangelickiemu w Raciborzu. Według niektórych przekazów mumia miała być prezentem ślubnym dla przyszłej żony barona, która jednak odrzuciła ten niecodzienny podarunek. W ten sposób mumia stała się częścią raciborskiej kolekcji.

W 1909 roku mumia została przewieziona do Muzeum Górnośląskiego w Gliwicach, gdzie przeprowadzono jej konserwację. Od 1983 roku eksponowana jest w Muzeum w Raciborzu, w stałej wystawie „W domu Ozyrysa”. Ekspozycja ta odtwarza egipską komorę grobową, prezentując proces mumifikacji oraz bogatą ikonografię związaną z pochówkiem.

Pomieszczenie, w którym znajduje się mumia, zostało zaprojektowane tak, aby przypominać komorę grobową. Mumia jest częściowo owinięta oryginalnymi bandażami i prezentowana w szklanej gablocie. Kartonaż i sarkofagi są wystawione oddzielnie, ukazując ostatnie fazy procesu mumifikacji. Wystawa ta stanowi jedną z największych atrakcji muzeum, a raciborska mumia jest jedną z zaledwie kilkunastu egipskich mumii znajdujących się w Polsce.