Niespotykane zjawisko w Polsce, wrzesień cieplejszy od czerwca. Czegoś takiego jeszcze nie było

Wrzesień tego roku został odnotowany jako najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów temperatury. Średnia temperatura tego miesiąca przekroczyła średnią dla września w latach 1991-2020 o aż 0,93 stopnia Celsjusza. To wyjątkowe odchylenie temperatury, które nie miało precedensu w Polsce od ponad 100 lat według Instytutu Meteorologii i gospodarki wodnej. Ogółem średnia temperatura była niemal o 4 stopnie wyższa od normy. To zjawisko nie jest lokalne - podobne anomalie odnotowuje się na skalę globalną. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że cały rok może być najcieplejszym w historii pomiarów na Ziemi.

- W tym roku wrzesień z punktu widzenia termicznego możemy zaliczyć do miesięcy letnich. Takich ekstremalnie ciepłych wrześni było w ostatnich siedemdziesięciu latach zaledwie trzy czy cztery. Nie mniej ten drugi z najcieplejszych wrześni był chłodniejszy o ponad stopień - mówił klimatolog prof. dr hab. Mirosław Miętus, zastępca dyrektora IMGW-PIB.

Naukowcy uważają, że nietypowo wysoka temperatura września to efekt połączenia skutków globalnego ocieplenia i zjawiska pogodowego zwanego jako „El Nino". Dotychczas zjawisko to wpływało na zmniejszenie aktywności huraganów, ponieważ w tym czasie występuje mniejsza różnica temperatur między powierzchnią wody oceanu a wyższymi warstwami atmosfery. Jednakże, w przypadku wyjątkowo wysokich temperatur wód, tworzą się warunki sprzyjające powstaniu burz.

- Ciekawe jest to, że 13 września na stacji w Opolu zanotowano temperaturę przekraczającą 30 stopni, natomiast najniższa temperatura jaka wystąpiła we wrześniu na stacjach synoptycznych to 3,7 stopnia w Jeleniej Górze. Na stacjach meteorologicznych nie odnotowano przymrozków, co jest nietypowym zjawiskiem dla września - dodał prof. Mirosław Miętus.

Trzeba też spojrzeć szerzej, nie tylko na kraj, a na cały kontynent, najlepiej na całą półkulę północną. Mieliśmy do czynienie z tzw. blokadami wyżowymi - wyż znajdował się w centrum układu, stacjonując bardzo długi czas dokładnie w tym samym miejscu. Taki wyż sprowadzał nam bardzo rozgrzane powietrze z południa - z północnej Afryki.

- Jeśli spojrzymy pod kątem zmienności wieloletniej, to oczywiście temperatura powietrza we wrześniu rośnie i to tempo zmian określone jest przez statystycznie istotne współczynniki trendu. Natomiast trzeba mieć na uwadze, że to, że temperatura trendu wzrasta, nie oznacza, że z roku na rok będzie cieplej. To oznacza, że wartości w poszczególnych latach będą się układały powyżej lub poniżej wartości trendu, ale nie spowodują jego odwrócenia ani zatrzymania - wspomniał klimatolog prof. dr hab. Mirosław Miętus zastępca dyrektora IMGW-PIB.

Czy ciepły wrzesień ma przełożenie na okres grzewczy?

Nie ma określonego terminu rozpoczęcia sezonu grzewczego. Zazwyczaj w Polsce jest to przełom września i października. Ważną rolę odgrywa tu temperatura na zewnątrz. Każdy sezon grzewczy jest więc inny. Z uwagi na bardzo ciepły wrzesień w tym roku sezon grzewczy rozpoczął się później.

- Dopiero w październiku odbiorcy z Bytomia rozpoczęli sezon grzewczy. Sezon w tym roku będzie krótszy, bo mieszkańcy zużyją mniej ciepła. Zazwyczaj sezon grzewczy rozpoczynaliśmy w połowie września. W tym roku z uwagi na ciepły wrzesień pierwsze zgłoszenia zaczęły spływać dopiero w październiku - powiedział pracownik bytomskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej.

O rozpoczęciu się sezon grzewczego decyduje odbiorca a nie dostawca.

- Zazwyczaj sezon grzewczy rozpoczynaliśmy we wrześniu. Natomiast w tym roku, z uwagi na ciepły początek jesieni, sezon grzewczy rozpoczęliśmy w październiku. Początek sezonu grzewczego można uznać za taki dzień gdzie większość odbiorców zgłasza chęć poboru ciepła i w tym roku był to dopiero dzień w październiku - dodała Elżbieta Nemś, zastępca dyrektora ds. technicznych w zabrzańskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej.

Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki z 15 stycznia 2007 r. sezon grzewczy to „okres, w którym warunki atmosferyczne powodują konieczność ciągłego dostarczania ciepła w celu ogrzewania obiektów”.

- Trudno powiedzieć, czy tegoroczny okres grzewczy odbiega od normy. Kilka lat temu odbiorcy zamawiali dopiero w połowie października, ale były też sytuacje, że sezon grzewczy rozpoczynał się w pierwszych dniach września. To, co stało się na przełomie tego września i października spowodowało, że na ten moment mamy w pełni rozpoczęty sezon grzewczy - podsumował pracownik techniczny Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Gliwicach.