Polowat daje butelce PET szansę na drugie życie

- W czasie, kiedy Państwo u nas będą, czyli podczas około trzech godzin, procesowi przerobu i recyklingu poddanych zostanie około 370 tysięcy butelek - mówił podczas niedawnej konferencji prasowej Leszek Dziopak, prezes spółki Polowat .
PET, czyli od folii, poprzez polary, a na protezach skończywszy.

Zapewne większość z nas nie raz i nie dwa użyła określenia „butelka PET to, butelka PET tamto”, ale tak naprawdę mało kto wie, co ten PET oznacza. A to skrócona nazwa tworzywa sztucznego poli(tereftalanu etylenu). Zostało ono wytworzone w latach 40. XX wieku w Wielkiej Brytanii i początkowo było stosowane na dużą skalę do produkcji włókien. Polimer ten można barwić na dowolne kolory i da się go łatwo formować w dowolne kształty. W 1978 roku po raz pierwszy PET użyto do wytwarzania butelek do napojów. Wprowadzona wówczas na skalę przemysłową metoda dwustopniowego formowania butelek metodą wtrysku z rozdmuchem była dużym osiągnięciem naukowym i technicznym. Biorąc pod uwagę technikę pakowania, butelki PET stały się opakowaniem optymalnym, zwłaszcza do napojów gazowanych, a konsumenci szybko docenili ich walory użytkowe i ekonomiczne.
Najczęściej spotykamy się z tworzywem PET, gdy widzimy butelki z napojami o różnorodnych kształtach i kolorach. Gdy butelki stają się odpadem, trafiają do sortowni, skąd po przesortowaniu na kolory trafiają do recyklerów, a więc i do bielskiego Polowatu. Tam zostają poddane przetworzeniu, m.in. na płatki PET, a te są z kolei surowcem powszechnie wykorzystywanym w wielu gałęziach przemysłu, zwłaszcza w przemyśle chemicznym i opakowaniowym. Powstają z nich m.in. włókna tekstylne cechujące się wytrzymałością na rozciąganie, odpornością na ścieranie i niską chłonnością wilgoci. Wykorzystywane są one do produkcji odzieży sportowej - polarów i innych materiałów, które szybko schną i nie mną się. Ale płatki PET używane są również do produkcji folii stosowanych w przemyśle i do pakowania produktów spożywczych. Zaś taśmy poliestrowe doskonale nadają się do wiązania ładunków, które mogą zmieniać swoją objętość. Z uwagi na fakt, że są odporne na różne warunki atmosferyczne (w tym wysokie temperatury i promieniowanie UV) można nimi wiązać towary składowane na zewnątrz. Co ważne, taśmy PET nie ulegają korozji, więc nie pozostawiają rdzawych plam na towarze. Płatki PET docelowo mogą być przeznaczone nawet do produkcji... protez naczyniowych wykorzystywanych w medycynie. Gdyby komuś było mało przykładów, to warto wiedzieć, że z typowej butelki o pojemności 1,5 litra można wyprodukować kolejną butelkę na wodę mineralną, z pięciu takich butelek można zrobić #T-shirt, z 35 - śpiwór, a 36 - dywan..

Polowat już dwie dekady zamienia butelki na... płatki

Opróżnionymi przez nas, na przykład w upalne lato, butelkami po wodzie mineralnej zajmuje się właśnie bielska spółka IMP Polowat. Należy ona do grupy przedsiębiorstw Industrie Maurizio Peruzzo, europejskiego lidera w produkcji włókien i włóknin poliestrowych. Bielska firma, zatrudniająca około stu osób, specjalizuje się w przerobie odpadowych butelek PET na płatki PET.
- Powstaliśmy w 2000 roku. W kwietniu 2002 roku, jako pierwsi w Polsce, zaczynaliśmy przygodę z recyklingiem. Powiem krótko: nie było nic, żadnego systemu zbiórki, była to taka pionierska działalność - podkreślił prezes Dziopak.

Rozruch linii do przerobu butelek PET (konstrukcja szwajcarsko-włoska) w bielskim zakładzie odbył się w kwietniu 2002 r. Linia ta należy do najnowocześniejszych w swoim rodzaju na świecie. Posiada zdolność przerobową do 18 tysięcy ton butelek PET rocznie. Z kolei w marcu 2008 r. Polowat uruchomił w Łęczycy drugą linię (niemieckiej produkcji), zwiększając jednocześnie łączne zdolności przerobu do 33 tys. ton butelek PET rocznie. Pierwszy certyfikat firma uzyskała w 2005 r., w następnych latach doszły kolejne, w tym ten pozwalający na produkcję krystalicznego regranulatu rPET, spełniającego wymagania dla materiałów do kontaktu z żywnością.

Polowat kupuje zużyte plastikowe butelki w sprasowanych belach, które są podzielone na trzy podstawowe kolory występujące w handlu, czyli bezbarwny, niebieski, zielony. Następnie butelki poddawane są m.in. myciu i rozwarstwianiu na mniejsze frakcje, aż do uzyskania płatków PET. W spółce Polowat proces recyklingu jest praktycznie procesem bezodpadowym, prawie neutralnym dla środowiska. Wszystkie frakcje powstającego produktu znajdują zastosowanie w przemyśle, a odpady przez swoją wysoką wartość kaloryczną stają się komponentem w produkcji paliw alternatywnych. Z kolei płatki PET, dzięki wysokiej jakości, trafiają głównie na eksport, do odbiorców zajmujących się produkcją włókna poliestrowego.

- Jeśli przyjąć, że w postaci takich bel trafia do nas surowiec, który jest opakowany drutem, zawiera różnego typu zanieczyszczenia, to finalnie w wyniku procesu uzyskujemy około 74 procent płatka PET - wyjaśniał prezes Dziopak.

Co z resztą? Około 13 procent stanowią paliwa alternatywne (powstałe głównie z odzyskanych etykiet), jakieś 6 proc. to ścieki, czyli resztki wody lub soków, 4 proc. to drobne frakcje powstałe w wyniku cięcia butelek i nakrętek, a na wysypisko trafia ledwie 1 proc. pozostałości po butelce. Można więc powiedzieć, że nic lub naprawdę niewiele się marnuje.

W całym tym biznesie chodzi więc o to, żeby jak najwięcej zużytych butelek przekazać do recyklingu, by po odpowiedniej obróbce można było je ponownie wykorzystać. W Polsce jest jeszcze na tym polu wiele do zrobienia. Daleko nam do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii czy krajów skandynawskich, gdzie odzyskuje się od 80 do 90 procent butelek. Tymczasem w Polsce na 10 butelek cztery są przetwarzane, a co dzieje się z pozostałymi sześcioma? Po prostu są palone w piecach, wyrzucane na dzikie wysypiska i znajdujemy je później na brzegach rzek i w lasach, lądują na wysypiskach komunalnych.

- W Niemczech w 2016 roku na sto butelek odzyskiwało się prawie 92 butelki, a w Polsce 35 - podkreślił Leszek Dziopak.
Żeby coraz więcej butelek PET trafiało do recyklingu, to po pierwsze - trzeba edukować ludzi. Po drugie, dobrym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie systemu kaucyjnego, który obowiązuje m.in. w Niemczech, i prace nad takim systemem trwają. Po trzecie, ważne jest, żeby sami producenci, np. napojów, chcieli robić butelki z materiału pochodzącego z odzysku. Pionierem w tym temacie jest firma Żywiec Zdrój, która mocno współpracuje z bielskim Polowatem, a niedawno wprowadziła na rynek pierwszą butelkę wyprodukowaną w 100 procentach z odzyskanego tworzywa PET.

- Żywiec Zdrój chce swoimi działaniami dać przykład do odpowiedzialnego podejścia do zagospodarowania i wykorzystania opakowań z tworzyw sztucznych. Wprowadzenie na rynek butelek wykonanych z tworzywa pochodzącego w 100 procentach z recyklingu to dowód na to, że PET jest wartościowym surowcem: z jednej butelki po napoju można tworzyć kolejną, znacząco ograniczając przy tym wprowadzanie na rynek pierwotnego plastiku. Zastosowanie w 100 procentach przetworzonego surowca PET w naszej nowej butelce pozwoliło na zredukowanie #zużycia ropy naftowej do zera oraz na ograniczenie emisji dwutlenku węgla aż o 45 procent - stwierdziła Edyta Krysiuk-Kowalczyk, dyrektor ds. jakości i zrównoważonego rozwoju Żywiec Zdrój.
Co ważne, wszystkie butelki wprowadzane na rynek przez Żywiec Zdrój w 100 procentach nadają się do recyklingu, a ich kwadratowy kształt i zmniejszona masa pozwalają na optymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej w procesach dystrybucji, a co za tym idzie - na znaczące zmniejszenie ich wpływu na środowisko. Wprowadzenie na rynek butelki 100 procent rPET to kolejne działanie firmy, będące kontynuacją od lat realizowanej strategii, a zarazem jedno z działań wpisujących się w jej zobowiązanie środowiskowe.

Segregując odpady, dbasz o środowisko

Żywiec Zdrój razem z partnerami intensywnie działa na rzecz zwiększenia poziomu zbiórki i recyklingu plastikowych opakowań, żeby w 2025 roku osiągnąć poziom powyżej 90 proc. recyklingu butelek PET w Polsce. Konieczność działań na rzecz usprawnienia systemu zbiórki i segregacji odpadów w Polsce potwierdzają sami przedsiębiorcy.

- Każdego dnia przetwarzamy trzy miliony sztuk butelek PET. Dzięki procesowi recyklingu tworzywo PET zyskuje kolejne życie i znajduje szerokie zastosowanie, służąc m.in. do produkcji włóknin, taśm opakowaniowych, folii oraz preform, z których powstają butelki. Aby jednak cały proces działał efektywnie, niezbędne jest właściwe segregowanie odpadów - mówi Leszek Dziopak.

- Dbałość o środowisko naturalne to obowiązek i odpowiedzialność każdego z nas. Jedną z najbardziej skutecznych form tej dbałości jest odpowiednia zbiórka i segregacja odpadów, a następnie recykling - zwraca uwagę prof. Hanna Żakowska, dyrektor COBRO - Instytutu Badawczego Opakowań.