Ściana Pamięci przypomni o ofiarach obozu na Zgodzie [ZDJĘCIA]

Przypomnijmy. W 1945 roku po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski wielu Górnoślązaków trafiło do obozów, które kontynuowały swoją ludobójczą działalność po okresie hitlerowskim. NKWD, milicja i Urząd Bezpieczeństwa zamknęli tam przedstawicieli 13 narodowości: najwięcej Niemców i Ślązaków za podpisanie volkslisty, nieumiejętność mówienia po polsku, podejrzewanie o kolaborację. Mówi się, że z powodu chorób, głodu i przez rozstrzelanie zginęło na Zgodzie, który był tylko jednym z kilku takich obozów około 2,5 tysiąca osób.

Ich zwłoki chowano we wspólnych mogiłach. W jednej z nich, na ewangelickiej nekropolii spoczywa około czterystu osób. - Świadomość o tym, że mamy tutaj taką mogiłę była od zawsze. Dlatego powojenny duszpasterz ksiądz Leopold Raabe podjął decyzję, aby tego miejsca nie naruszać i nie tworzyć nowych pochówków - tłumaczy ksiądz Marcin Brzóska, proboszcz parafii ewangelicko - augsburskiej w Świętochłowicach. I przyznaje, że zbiorowy grób przez wiele lat był miejscem, o którym trzeba było zapomnieć. - Trudno było nawet o nim mówić. Stał tylko krzyż z enigmatyczną datą 1945 rok. Tylko tyle - dodaje.

Wojenna mogiła będzie pod opieką państwa polskiego. Zobowiązały się do niej Rada Pamięci Walk i Męczeństwa, a także Śląski Urząd Wojewódzki. Te instytucje wraz z mniejszością niemiecką, luterańską parafią i świętochłowickim magistratem doprowadziły do jej powstania. W centralne miejsce został przeniesiony pomnik, który powstał przed 11 laty. Za nim stanął mur memoratywny, na którym rodziny ofiar - po przedstawieniu odpowiednich dokumentów - mogą wystarać się o tablicę z nazwiskami. Na razie jest ich dziewięć.

- To miejsce, gdzie anonimowe dotąd ofiary zyskują imię i nazwisko, zyskują kontekst życia. Za każdą z tych ofiar kryje się konkretny życiorys. Ci ludzie byli ojcami, matkami, siostrami, lekarzami, piekarzami, Mieszkali m.in. w Świętochłowicach, Bielsku i Rybniku - podkreśla ksiądz Brzóska. - Pamięć zbiorowa o Zgodzie została obudzona. Chcę jednak zachęcać młodych historyków do odkrywania poszczególnych życiorysów i postaci.

- To jet rzeczywisty obiekt grobownictwa wojennego. Pochowane tu osoby zasługują na pamięć, szacunek i opiekę, a my mamy obowiązek je zapewnić - podkreśla Joanna Janecka z oddziału współpracy z instytucjami i mniejszościami narodowymi w wydziału spraw obywatelskich i cudzoziemców urzędu wojewódzkiego.

Zgromadzenie materiałów w celu uznania mogiły za grób wojenny nie było łatwe. Ale w urzędzie wojewódzkim pracują nad utworzeniem kolejnego takiego miejsca na ewangelickim cmentarzu w Mysłowicach. - Najtrudniejsze jest zdobycie wiedzy na ten temat. Liczę na to, że jest ona w dokumentach, ale i w rodzinnych opowieściach. Proszę o zgłaszanie się do naszego urzędu - mówi Janecka. - Każdy zostanie wysłuchany i będzie spisane jego wspomnienie. Być może ktoś jest w posiadaniu wystawianej przez komendanturę obozu karty zgonu. To ważny dokument.

Dzisiejsze uroczystości przygotowano w kilku miejscach. Poza cmentarzem w Świętochłowicach zorganizowano je w kościele św. Pawła w Rudzie Śląskiej, przy bramie obozu w Zgodzie i cmentarzu komunalnym w Rudzie Śląskiej Nowym Bytomiu.- Nasze obchody organizujemy już od 18 lat. O kilkanaście lat wyprzedzają one Marsz na Zgodę - wyjaśnia Eugeniusz Nagel,
przewodniczący Towarzystwa Społeczno Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego. I dodaje, że członkowie organizacji w ten sposób chcą naświetlać prawdę historyczną o Śląsku.- Zdajemy sobie sprawę, że jest bolesna i trudna. A Ściana Pamięci? Staraliśmy się pomóc w ustaleniu ofiar pochowanych w zbiorowej mogile. I dzięki temu tych tabliczek tutaj przybywa - zaznacza.

*Euro 2012 w DZ: eksperci typują wyniki meczów, wywiady z gwiazdami, strefa kibica
*Nowy podział Śląska: koniec woj. opolskiego i śląskiego, wspólne górnośląskie