Smolorz: Śląski na polskim języku

Wystarczy cofnąć się do piątej dekady ubiegłego wieku, by zrozumieć, że celem samym w sobie nie jest uznawanie „jakiegoś tam języka” za język, ale kontynuacja polityki wykolejania śląskiej tożsamości.
W maju 1945 roku, z ust generała Aleksandra Z. – naczelnego kopidoła śląskiej autonomii, rodem z Zagłębia – padły słowa, które opasały wieńcem przedwojenną samorządność Ślązaków: „na zawsze skończył się sławetnej pamięci okres (…) traktowania Ślązaków jako narodowość odrębną, pośrednią między Polakami a Niemcami”.

W tym miejscu właściwie można już zakończyć.

Generała dawno już nie ma, nie ma już jego Polski, niewielu pozostało Niemców na Górnym Śląsku. Na ziemiach dawnej autonomii Ślązacy to „indianery” pochowane w kątach, które wychodzą jedynie do rachmistrzów spisu powszechnego.

Ale w „Pendolinolandzie”, w cesarstwie top-model cesarzowej, i w jej dworze szlacheckim, który za chłopski trybut w celach służebnych po świecie podróżuje - motto generała Z. jest jak paciorek powtarzany rytmiczne, w celu zbawienia południowo-zachodniej Polski przed śląskim grzechem pierworodnym.

Język śląski - lub jak kto woli „godka” - uznany za odrębny(!) język, święte słowa generała Z. zamieniłby w herezję; ale – zdaje się – nikt tego nie chce.
Nad tematem od dawna pracuje kilku polskich lingwistycznych mędrców, którzy gimnastykują swoje rozumy, by udowodnić „prawdy pożądane”. W ten oto sposób wiemy już, że – po pierwsze - język śląski to... język polski – po drugie – że ma kilka odmian, więc nie da się go skodyfikować.

Mądrości te mają swoje konsekwencje.

Język polski - w formie regionalnej na Górnym Śląsku - rozwijał się sześć stuleci poza Polską, w ustach mieszkańców, którzy mieli prawo nie wiedzieć czym w ogóle jest Polska. Jak to możliwe, że przy wielowiekowej separacji od źródła, przy wpływach odmiennej państwowości, język ten nadal jest tym samym językiem (jedynie gwarą) ?

Skoro poprzez zróżnicowanie język śląski nie może być skodyfikowany, to rozumiem, że język polski, zróżnicowany np. poprzez gwarę śląską, został unormowany pozornie?

Więcej polityki niż „ślonskiej godki” w tym wszystkim.

Paweł Smolorz

Teksty Pawła Smolorza również na blogu smolorz.com
agfilm.pl

ZGADZASZ SIĘ Z AUTOREM? MASZ INNE ZDANIE? NAPISZ KOMENTARZ

*Najpiękniej oświetlone miasto na święta. Które? ZOBACZ TUTAJ
*Niesamowite zdjęcia nocne Katowic. Tomasz Kozioł pokazał Katowice, jakich nie widzieliście [ZDJĘCIA]
*Morderstwo w Katowicach na Tysiąclecia: Marta wołała o pomoc. Przed kim uciekał Dawid?
* Szalony kierowca toyoty yaris z Będzina zajeżdża drogę i strzela! [FILM Z KAMERKI, ZDJĘCIA]
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku