Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szołtysek na Wielki Piątek: Ciernie ze śląskich Głożyn

Marek Szołtysek
Marek Szołtysek
Marek Szołtysek arc.
Pierwszy Wielki Piątek w dziejach świata był wówczas, gdy w okupowanej Jerozolimie rzymscy żołnierze biczowali, a potem krzyżowali Jezusa z Nazaretu. Była to banda pozbawionych litości zabijaków i zawodowych sadystów, co potwierdza między innymi fragment Ewangelii według św. Jana: "A żołnierze uplótłszy koronę z cierni, włożyli Mu ją na głowę /…/". Ciernie te pochodziły z popularnej w Ziemi Świętej rośliny o nazwie - Ziziphus spina Christi. Ale skąd o tym wiemy?

Do dnia dzisiejszego zachowało się około 60 fragmentów owej korony cierniowej. Największy z nich w 1239 roku dostał się w ręce króla Francji Ludwika IX i jest przechowywany w paryskiej katedrze Notre Dame.

Natomiast mniejszy, ale za to bardzo dobrze przebadany fragment korony, jest od około 1300 roku we włoskiej Pizie. Znajduje się trzysta metrów od słynnej krzywej wieży w niepozornym kościółku św. Klary. To właśnie ta pizańska gałązka z korony cierniowej o długości 8 centymetrów ma trzy dobrze zachowane kolce i czwarty nadłamany. Naukowcy potwierdzili - to Ziziphus spina Christi.

Mało kto jednak wie, że odmiana owego jerozolimskiego cierniowego krzewu czy drzewa rośnie również na Śląsku. Zacznijmy jednak od tego, że w naszym regionie jest dużo nazw miejscowości związanych z roślinami, jak Dąbrówka i Dębieńsko (dęby), Lyski (leszczyna) albo Brzezie (brzezina - lasek brzozowy). Dzisiaj jednak zajmiemy się dawną wsią Głożyny, która aktualnie jest częścią miasta Radlin. Głożyny te powstały najpóźniej 700 lat temu, jako część parafii wodzisławskiej albo pszowskiej.

Miały pewnie tylko częściowo wykarczowaną ziemię pod pola uprawne, jednak większość stanowiły lasy i zarośnięte krzewami nieużytki. I tak jak podrybnicką osadę nazwano Brzezinami (dzisiaj Brzeziny Miejskie), bo była porośnięta brzozowym laskiem, tak Głożyny były porośnięte głożyną. Niestety jednak niewielu dzisiaj ma świadomość, że nazwa "Głożyny" pochodzi od rośliny - głożyny. Mnie kiedyś o tym opowiadały stare Ślązoki, podczas jednej z wielu wędrówek po Śląsku. "Tam na tych Głożynach to downij boło yno pora chałpow, trocha pola i głożynowe chaszcze!" - usłyszałem. Ktoś inny zaś mówił, że dawniej kwaśne owoce z tych głożyn zbierano jesienią i robiono jakieś konfitury, nalewki czy herbaty. Miałem jednak wrażenie, że ludzie opowiadający mi o głożynach rosnących na Głożynach, to sami za bardzo nie wiedzą, o czym mówią, a tylko powtarzają zasłyszane w młodości opowiadania swych przodków. (Z powodu tego zapomnienia twierdzi się błędnie czasami, że nazwa "Głożyny" pochodzi od głogu, a nie głożyny).

Ta głożyna z Głożyn przypomniała mi się, gdy w Jerozolimie oglądałem drzewo, z którego pochodziły kolczaste gałęzie wzięte przez rzymskich żołnierzy podczas robienia Chrystusowi korony cierniowej. A ta jerozolimska roślina o botanicznej nazwie Ziziphus spina Christi, ma w naszej części Europy swoją odmianę, takiego jakby kuzyna. Chodzi tu o ową głożynę, nazwaną przez botaników - Ziziphus jujuba.

Tak, to ta sama głożyna, która dała nazwę śląskim Głożynom. Żeby ten fakt potwierdzić, to kilka dni temu kolejny raz pojechałem do Głożyn i wypytywałem ludzi, czy te krzewy głożyny jeszcze tam rosną. Na próżno. Nie dałem jednak za wygraną i zacząłem szukać u okolicznych ogrodników w promieniu dziesięciu kilometrów od Głożyn.

I znalazłem! W gospodarstwie ogrodniczo-szkółkarskim w Pszowie-Krzyżkowicach mieli trzy krzewy głożyny. Kupiłem jeden z nich do mojego ogrodu. Jest mały, ma około trzydzieści centymetrów wysokości, ale już ma bardzo dużo kolców. Ponoć szybko rośnie. Będę go w moim ogrodzie hodował i obserwował, by zrozumieć, co to takiego te głożyny z Głożyn i jak smakują ich owoce.


*Eurowybory 2014: Sprawdź, kogo naprawdę popierasz [TEST WYBORCZY]
*Egzamin gimnazjalny 2014 ARKUSZE + KLUCZ ODPOWIEDZI
*Wielkanoc 2014: Tradycje i zwyczaje wielkanocne, które musisz znać
*Gala 50 wpływowych kobiet woj. śląskiego [ZOBACZ ZDJĘCIA Z GALI]

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!