Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Tłusty czwartek – skąd pochodzi tradycja? Kim był Comber? Jak inaczej nazywamy ten dzień? Czy pączki jadło się wyłącznie na słodko?

Paweł Kurczonek
Paweł Kurczonek
Wideo
od 12 lat
Tłusty czwartek to ostatni czwartek przed wielkim postem w kalendarzu chrześcijańskim. Jego termin jest uzależniony od daty Wielkanocy, przypada 52 dni przed świętami. Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzień karnawału. W tym roku przypada 8 lutego. Skąd pochodzi ta tradycja? Kim był Comber i jaki ma związek ze zwyczajem? Jakie inne nazwy ma tłusty czwartek?

Tłusty czwartek – nazwa zobowiązuje

Początków tłustego czwartku należy szukać jeszcze w czasach rzymskich. W ten dzień świętowano odejście zimy i początek wiosny. Dawne uczty oparte były na dużej ilości tłustych potraw, w szczególności mięsnych i równie dużej ilości wina. Na stołach pojawiały się w ten dzień nadziewane słoniną pączki szykowane z ciasta chlebowego. Był to tzw. tłusty dzień w Rzymie.

Zwyczaj jedzenia pączków na słodko pojawił się wiele stuleci później. W Polsce tłusty, słodki przysmak jemy mniej więcej od XVI wieku. Ówczesne pączki były czymś w rodzaju ciastka z wróżbą – w środku miały ukryty orzeszek lub migdał. Osoba, która znalazła dodatek w pączku, miała cieszyć się szczęściem, powodzeniem i dostatkiem.

Z kolei w Małopolsce z tłustym czwartkiem związana była wyjątkowa legenda. W tym rejonie Polski tłusty czwartek nazywany był combrowym. Nazwa pochodzi od, prawdopodobnie fikcyjnej, postaci krakowskiego burmistrza o nazwisku Comber. Miał to być człowiek zły i szczególnie surowy dla kobiet handlujących na krakowskim rynku.

- Pan Bóg wysoko a król daleko, któż nas zasłoni przed Combrem – głosiło małopolskie powiedzenie.

Burmistrz Comber miał umrzeć właśnie w tłusty czwartek. Z tego powodu, w każdą rocznicę jego śmierci na targu urządzano huczną zabawę i tańce. W trakcie zabawy krakowskie przekupki zaczepiały mężczyzn zmuszając ich do tańca bądź do oddania wierzchniej odzieży. Miało to być zadośćuczynienie za krzywdy wyrządzone przez Combra.

Tłusty czwartek to dzień ruchomy

Data tłustego czwartku jest uzależniona od terminu Wielkanocy. W zależności od daty świąt, ten dzień może wypaść między 29 stycznia a 4 marca. W tym roku przypada dość wcześnie – 8 lutego. Tłusty czwartek znany jest również, jako zapusty lub mięsopust, zaś na Śląsku – jako kozelek.

Ten dzień rozpoczyna ostatni tydzień karnawału. W Polsce, a także w katolickiej części Niemiec w tym dniu, zgodnie z tradycją, dozwolone jest objadanie się. To jedna z ostatnich okazji na porządną wyżerkę, ponieważ tydzień później rozpoczyna się okres wielkiego postu.

O tym, jak długa i jak mocno zakorzeniona jest tradycja tłustoczwartkowej wyżerki najlepiej świadczy dawne przysłowie.

- Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła – mówi staropolskie przysłowie.

W tej sytuacji pozostaje już tylko sięgnąć po kolejnego pączka. My mamy swoje ulubione, a z jakim nadzieniem Wy lubicie najbardziej?

Zobacz także

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera