Włosi kochają Zagłębie. Żenią się i zostają tu

Włosi uchodzą za naród bez kompleksów, wesoły i energiczny. Gdy myślimy „Włochy”, od razu przed oczami pojawia się obraz dobrej zabawy, słońca, gór i morza. W zasadzie moglibyśmy je opisać w trzech słowach: kobiety, wino i śpiew. Jakże to prawdziwe, jednak niewystarczające, bo przecież ziemia włoska dała nam Antonia Vivaldiego, Leonarda da Vinci, Giacomo Casanovę, Niccolo Paganiniego, Federico Felliniego, ale i wielu innych. Włochy to także piłka nożna, Ferrari i świetne jedzenie. O tym, że Polacy kochają pizzę, włoskie wino i Włochów, nie trzeba nikogo przekonywać. Jednak to, że Włosi mogą kochać Zagłębie, już tak oczywiste nie jest. A jednak!

XVI wiek to wzmożony okres aktywności Włochów w Polsce. Przybyli tu w ślad za żoną Zygmunta Starego, królową Boną. Dla ambitnych, wykształconych i bywałych ludzi renesansu Rzeczpospolita złotego wieku stanowiła doskonały teren ekspansji - również gospodarczej. W Będzinie jako pierwszy zakochał się pochodzący z Piemontu Prospero Prowana. Nim do nas przybył, zdążył zrobić karierę w Krakowie. Zygmunt August polecił mu w 1558 roku organizację pierwszej królewskiej poczty w Polsce, kursującej pomiędzy Krakowem a Wenecją. Prowana otrzymał także niezwykle lukratywny urząd żupnika krakowskiego. Niedługo potem został starostą będzińskim i pełnił ten urząd do śmierci. Doświadczenie żupnika ułatwiło mu prowadzenie przedsięwzięć warzelniczych w Będzinie. Wraz z Żydem Joachimem wybudował tu warzelnię soli. Interes, wsparty przez Stefana Batorego zakazem eksportu wielickiej soli na Śląsk, przynosił zyski jeszcze kolejnym starostom, pozytywnie wpływając na kondycję gospodarczą miasta.

- W Zagłębiu Włosi zaznaczyli swoją obecność w końcu XVI wieku. W Grodźcu około 1800 roku Michał Bontani założył browar parowy - opowiada Stefania Lazar, historyk Muzeum Saturn w Czeladzi. Z kolei Franciszek Maria Lanci w 1834 roku zaprojektował odbudowę zamku będzińskiego w duchu romantycznym, a rok później był odpowiedzialny za budowę pałacyku w Grodźcu dla rodziny Bontanich. Dwa lata później zbudował osiedle robotnicze i szpital w Dąbrowie Górniczej.

Pochodzący z Rzymu Henryk Marconi zaprojektował Dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Sosnowcu, piętrowy budynek w stylu neoklasycystycznym, zbudowany w 1859 roku, a także budynek stacji granicznej w Sosnowcu-Maczkach, zbudowany w latach 1839-1848. Szczególną postacią dla historii Zagłębia, ale i niepodległościowej historii Polski, był Francesco Nullo, pułkownik włoski, walczący w powstaniu styczniowym w 1863 roku. Był przyjacielem i powiernikiem Giuseppe Garibaldiego, dowódcą ochotników włoskich, tzw. garibaldczy-ków, którzy wzięli udział w powstaniu styczniowym 1863.

- Warto także wspomnieć, że w Dąbrowie Górniczej w 1876 roku założono Towarzystwo Francusko-Włoskie Dąbrowskich Kopalń Węgla Sp. Akc. Włosi stanowili część kadry spółki. Towarzystwo posiadało kopalnię węgla kamiennego „Paryż”, elektrownię, wodociągi. Prowadziło własnym kosztem dwa przedszkola dla dzieci swoich pracowników; wybudowało tzw. Dom Górnika, gdzie mieściły się różne organizacje społeczne, stworzone wśród pracowników towarzystwa, oraz czytelnia, świetlica - opowiada pani historyk. Na tym nie koniec, bo Włosi kochają Zagłębie po dziś dzień.

Mówi się, że Włosi to gorący kochankowie, świadczyć może o tym pamiętnik spisany przez Giacomo Casanovę, opisujący jego miłosne podboje w osiemnastowiecznych stolicach Europy. Włosi, którzy mieszkają obecnie w Zagłębiu, są równie temperamentni i pełni pasji, szczególnie do kobiet. To właśnie dla nich zostali w Polsce, a mieli tu przyjechać tylko na chwilę...

Fabricio do Zagłębia przyjechał 23 lata temu, miał zostać sześć miesięcy. W tej chwili kieruje włoską firmą w Czeladzi, która dostarcza części dla przemysłu samochodowego.

- To cudowne miejsce, jestem tu już tyle lat. To jest moja druga ojczyzna, ale nie zapominam o tym, że jestem przede wszystkim Włochem. Żartobliwie czasami mówię, bo mam 45 lat, że za chwilę okaże się, że więcej czasu spędziłem w Polsce niż we Włoszech - śmieje się i od razu zaznacza, że nigdy nie miał żadnego problemu z nastawieniem Polaków do siebie. Mimo to początki nie były wcale łatwe.

Do Zagłębia przyjechał w kwietniu, na początku lat 90. - Od samego początku bardzo dobrze się tu czułem, ale wiadomo, dużo rzeczy mi brakowało. Polska była już po tym swoim trudnym okresie, mimo tego wielu rzeczy nie było - wspomina.

Najpierw mieszkał w Tychach, potem przeprowadził się do Kóz, a obecnie mieszka w Będzinie. Zakochał się w Polce, a właściwie w dwóch Polkach, ponieważ jego pierwsze małżeństwo się rozpadło.

- Znalazłem tutaj odpowiednią pracę, która mnie satysfakcjonuje, ludzie mi tutaj bardzo odpowiadają. O Włoszech się mówi, że to bardzo szczęśliwy kraj, ale my też jesteśmy różni. Na północy i na południu mamy inną kulturę, sposób funkcjonowania. W Polsce na pewno jest inaczej, ale dla Włocha przyjazd tutaj nie jest aż tak szokujący. My też się martwimy, ale nie pokazujemy na zewnątrz tego tak bardzo jak Polacy - opowiada.

Po polsku mówi bardzo dobrze, choć początki nie były łatwe. Jak sam przyznaje, jeśli udało się Włochowi nauczyć polskiego, to wszystko jest możliwe.

Olga Lubecka jest żoną Włocha Antonia Palermo, i jak twierdzi, od męża przejęła wszystkie włoskie cechy - od gestykulacji po sposób bycia. - Zwłoszczyłam się strasznie - śmieje się.

Antonio przyjechał do Polski z synem kolegi, który prowadzi tutaj firmę. Zadaniem Olgi była opieka nad nowo przybyłymi Włochami. Ponieważ jest tłumaczką, pomagała im znaleźć mieszkanie. Antonio przyjechał do Zagłębia na trzy miesiące, a mieszka tu już 15 lat.

Jak to jest być żoną temperamentnego Włocha? - Masakrycznie - śmieje się pani Olga. - Bo on wszystko zrobi jutro i niczym się nie martwi? - dopytuję.

- Oczywiście, że tak. Pierwszy przykład? Powinniśmy już zmienić opony, ale chyba poczekamy do 23 grudnia (śmiech). Tak naprawdę to jest tak, że oni wychowali się na innych bajkach, pochodzą z innej kultury i siłą rzeczy różnimy się. Cały problem polega na tym, żeby te różnice wykorzystać i przekuć na plusy - tłumaczy. Ich dom jest zdecydowanie włoski.

- Telewizję mamy absolutnie włoską, włączoną od rana do wieczora, dzieci mówią bardziej po włosku niż po polsku. Kuchnia też jest absolutnie włoska. Mąż zawsze twierdzi, że nie umiem gotować i bardzo dobrze, bo on gotuje po włosku i wszyscy są z tego bardzo zadowoleni, a ja mam święto- śmieje się. Ich dom jest zawsze pełen gości, którzy z przyjemnością oddają się rozkoszy podniebienia, oczywiście kosztując kuchni włoskiej, bo w roli kucharza zawsze jest Antonio Palermo.

Włoski wieczór w Towarzystwie Przyjaciół Będzina. O tym, jak wielu Włochów żyje w Zagłębiu Dąbrowskim, mogliśmy się przekonać podczas wieczoru w Towarzystwie Przyjaciół Będzina, 22 października. Był to wieczór w całości zorganizowany przez Włochów, dlatego nie mogło zabraknąć przepysznych włoskich serów, szynki i oczywiście włoskiego wina.

NOWI POSŁOWIE I SENATOROWIE Z WOJ. ŚLĄSKIEGO. OFICJALNE WYNIKI WYBORÓW

*Loteria paragonowa: Jak się zarejestrować? Kiedy losowanie nagród?
*Jesteś Ślązakiem, Zagłębiakiem, czy czystym gorolem? ROZWIĄŻ QUIZ
*Nowe restauracje w Katowicach zapraszają SPRAWDŹ ADRES I MENU
*Tajemnice różańca. Jak odmawiać różaniec? Tłumaczy ks. Mirosław Tosza
*Rolnik szuka żony ODCINEK 7 STRESZCZENIE Paulina odchodzi