Zabrze od niedawna ma rondo im. prof. Bożeny Hager-Małeckiej. Kim była patronka biskupickiego ronda?

Patronka biskupickiego ronda w 1949 roku ukończyła medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a następnie podjęła pracę w Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej w Krakowie, a potem pracowała jako asystent w Szpitalu dla Dzieci w Zabrzu. Jej dzieje opisał m.in. Michał Jędryka, autor książki „Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia”. Z kolei z kart powieści dla młodzieży autorstwa Marty Fox „Moja Ołowianko, klęknij na kolanko” poznamy losy Jolanty Wadowskiej-Król, zwanej „Matką Boską Szopienicką”, która w latach 70. i 80. XX wieku leczyła dzieci zatrute ołowiem emitowanym z huty w Szopienicach, a przypadki konsultowała z prof. Hager-Małecką.

Decyzją Rady Miasta Zabrze patronką ronda znajdującego się Biskupicach, tuż przy Lidlu, u zbiegu ulic Bytomskiej, Jana Kasprowicza i Młyńskiej, została prof. Hager-Malecka. To właśnie w Biskupicach mieszkała znana lekarka.

- Cieszę się, że zrobiliśmy ten krok, mam nadzieję, że będą następne. Warto jeszcze bardziej uhonorować tą wybitną postać. Byłem u niej w mieszkaniu w biskupickim ratuszu wielokrotnie – pisał w mediach społecznościowych w grudniu ubiegłego roku Krzysztof Lewandowski, pierwszy zastępca prezydent miasta Zabrze.

Po II wojnie światowej kobiece patronki ulic wyrugowano z mapy miasta. Miało to związek z akcją odniemczania, a patronki te były przedstawicielkami monarchii pruskiej lub niemieckich elit przemysłowych. Kolejne zmiany wprowadzono w 1951 roku. Wtedy usunięto m.in. Zofię Kossak-Szczucką, a później, w 1991 roku, w wyniku dekomunizacji usunięto nazwę ulicy Hanki Sawickiej oraz Róży Luksemburg.

Do ronda prof. Hager-Małeckiej z centrum Zabrza prowadzi ulica Hagera, łącząca ul. Tarnopolską z ul. Bytomską, której patronuje ojciec lekarki, Bronisław Hager. Był lekarzem, działaczem niepodległościowym, a w czasie plebiscytu na Górnym Śląsku sprawował funkcję polskiego komisarza. Kiedy doszło do morderstwa polskiego komisarza w Gliwicach, Hagerowie zdecydowali się na ucieczkę. Przenieśli się do polskiej części Górnego Śląska, a w nowym domu odwiedził ich m.in. Wojciech Korfanty. Po wojnie Hager aż do 1967 roku pracował jako lekarz w Chorzowie. Zmarł w 1969 roku Tarnowskich Górach, gdzie osiedlił się po ucieczce z Zabrza. Co więcej, jego imię nosi Wielospecjalistyczny Szpital Powiatowy w Tarnowskich Górach.

- W trakcie okupacji pani Hagerowa z dziećmi uciekła do Krakowa, do tzw. Rydlówki, czyli miejsca akcji „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Umożliwił im to ich kuzyn, w przeszłości właściciel kina Roma w Zabrzu, pan Porała (Poralla), który robił dość duże interesy przed wojną. Tam Bożena na tajnych kompletach studiowała medycynę. Po wojnie młodych lekarzy nakazami pracy skierowano na ziemie odzyskane. Cała grupa złożyła odwołania, tylko Bożena Hager-Małecka udała się do Zabrza, w którym się urodziła i z którego musiał uciekać jej ojciec – wyjaśnił Krzysztof Lewandowski.

Prof. Hager-Małecka w 1950 roku poślubiła Stanisława Franciszka Małeckiego, lekarza chorób płuc. W swoim zawodowym życiu uczestniczyła w organizacji opieki zdrowotnej na trenie Zabrza, ale miała też wkład w powstawanie Śląskiej Akademii Medycznej.

Zasłynęła tym, że po raz pierwszy w Polsce zastosowała immunoelektroforezę do licznych i wielokrotnych badań nad białkami płynu mózgowo-rdzeniowego. W 1974 roku wykryła masowe zachorowania na przewlekłą ołowicę. Razem z przywołaną już i lekarką Jolantą Wadowską-Król zajmowała się leczeniem i walką z ołowicą. Co więcej, przeprowadziła pierwsze w Polsce badania dotyczące wpływu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego na zdrowie. Wyniki swoich badań publikowała w licznych artykułach naukowych.

Została honorową obywatelką Tarnowskich Gór. Otrzymała też doktorat honoris causa ŚlAM. Zmarła w wieku 94 lat 9 lutego 2016 roku. Jej pogrzeb odbył się 12 lutego 2016 w kościele św. Jana Chrzciciela w Zabrzu-Biskupicach, a pochowana została na cmentarzu parafialnym w kościele św. Anny w Zabrzu.

Warto dodać, że prof. Hager-Małecka jest 23 kobietą, której imię otrzymała droga w Zabrzu. Jednakże w tym przypadku po raz pierwszy imię kobiety otrzymało rondo. Co warte podkreślenia, profesor Bożena Hager-Małecka jest pierwszą kobietą - patronką, która swe życie związała z Zabrzem.