Ciekawostka: To w śląskim znajduje się budynek, który nosisz w portfelu. Wiesz gdzie się znajduje?

Być może nigdy wcześniej tego nie robiłeś, ale przypatrz się dokładnie banknotowi 20 zł. Może nie na pierwszy rzut oka, ale zauważysz, że jest na nim okrągła baszta. Jest to jedna z najstarszych budowli murowanych na Śląsku Cieszyńskim. A jej oryginał nadal stoi w parku na Górze Zamkowej Cieszyna.

Rotunda Romańska na Górze Zamkowej to najstarszy i najcenniejszy zabytek Ziemi Cieszyńskiej. Wybudowana została w l połowie XI wieku z miejscowego kamienia łamanego. Przez lata była kaplicą grodową pod wezwaniem św. Mikołaja. W drugiej połowie XIV wieku została poddana przebudowie, bardziej w stylu gotyckim, czego śladem są zachowane do dziś ostrołukowe otwory okienne.
Jako jeden z najstarszych zabytków budownictwa polskiego, została uwieczniona na obecnym banknocie polskim o nominale 20 zł.

W miejscu Cieszyna wznosiła się kiedyś stroma góra. Otoczona była Olzą i jej dopływem Bobrówką. Było to miejsce, które idealnie nadawało się do obrony. Już nawet 900 lat p.n.e. pierwsi osadnicy docenili jej położenie i wybrali ją jako miejsce swego zamieszkania. Osada leżała przy szlaku komunikacyjnym - świadczą o tym znalezione monety rzymskie. Jednak została opuszczona w IV w. n.e. Zasiedlono ją ponownie dopiero na przełomie IX i X wieku. Wzniesiono drewniano-ziemny gród, który stał się siedzibą kasztelana.

Pierwsze murowane zabudowania pojawiły się na Górze Zamkowej za panowania księcia Mieszka z cieszyńskiej linii Piastów. Jego następcy rozbudowywali istniejący już zamek, który dzielił się na dwie części: górną i dolną, pomiędzy którymi znajdował się most zwodzony.

Wojna trzydziestoletnia bardzo zniszczyła zamek, który nigdy nie wrócił już do dawnej świetności. Po śmierci Fryderyka Wilhelma, ostatniego męskiego przedstawiciela Piastów cieszyńskich, i jego siostry Elżbiety Lukrecji, zamek przeszedł w ręce Habsburgów, którzy wydali rozkaz rozebrania pozostałości zamku górnego, a w miejsce zamku dolnego zaś wystawiono pałacyk myśliwski, w którym obecnie mieści się Państwowa Szkoła Muzyczna imienia Ignacego Jana Paderewskiego.

Centralne miejsce wzgórza zajmuje gotycka Wieża Piastowska, wybudowana w XIV wieku, która ma prawie 30 m wysokości. Wieża dla zwiedzających otwarta jest każdego dnia, a z jej szczytu można podziwiać panoramę Cieszyna. W pobliżu Wieży Piastowskiej, pod ziemią istnieje najdłuższy w Europie 65-metrowy tunel lodowy, wydrążony w skale Wzgórza Zamkowego. By do niego wejść należy udać się do pobliskiego browaru.

W kasie znajdującej się w wieży można poprosić o klucz, którym otworzymy rotundę.