Katowice. Wręczenie nagrody honorowej "Świadek Historii" w Centrum Edukacyjnym IPN. Poznajmy śląskich laureatów

Wręczenia nagrody honorowej "Świadek Historii" w Katowicach

W Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika wręczono nagrody honorowe "Świadek Historii". Nagrody wręczył prezes IPN dr Jarosław Szarek. W 2020 r. wyróżnienie po raz pierwszy przyznane zostało przez katowicki oddział IPN.

Do konkursu zgłoszono 18 kandydatów. Spośród nich kapituła pod przewodnictwem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Jarosława Szarka wybrała 6 laureatów. Z powodu pandemii IPN nie mógł rok temu zorganizować oficjalnego wręczenia nagród, dlatego uroczystość ta odbyła się rok później - 5 lipca 2021 roku.

Nagroda przyznawana jest osobom oraz organizacjom i instytucjom z województwa śląskiego, terenu działalności Oddziału IPN w Katowicach. To forma podziękowania katowickiego IPNza szczególne zasługi dla upamiętniania historii narodu polskiego w regionie oraz wsparcie dla pionu edukacyjnego IPN w dziele edukacji historycznej

- Pragnę wszystkim laureatom podziękować i wyrazić swoja wdzięczność. Wspierają państwo działalność IPN i bez państwa zaangażowania nasza działalność pozostałaby bez efektów. Są państwa ambasadorami naszych działań. Jeszcze raz dziękuję i gratuluję - mówi Andrzej Sznajder, dyrektor oddziału IPN w Katowicach.

- Państwa indywidualna aktywność wypełnia niemal działalności niejednej instytucji. To są lata pracy, pasji i zaangażowania. To pierwsza edycja nagród „Świadek Historii” w katowickim oddziale IPN. Tak wspaniali laureaci rokują dobre na kolejne lata. Dziękuję i składam państwu hołd - dodał Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Odznaczeni w ramach I edycji „Świadka Historii” (2020):

• Grzegorz Grześkowiak – Ogólnopolskie Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r.
• śp. Jan Jurkiewicz – historyk, w latach 80. jeden z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (nagroda przyznana pośmiertnie. Nagrodę odebrała żona śp. Jana Jurkiewicza).
• Ewelina Kosałka-Passia – dziennikarka Radia Katowice.
• Stanisław Płatek – Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981.
• Andrzej Sikora – pierwszy dyrektor Oddziału IPN w Katowicach.
• ks. dr Andrzej Suchoń – proboszcz parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach.

W imieniu wszystkich laureatów za odznaczenie podziękował Grzegorz Grześkowiak. Andrzej Sikora dodał, ze jest wzruszony uzyskaniem tytułu honorowego "Świadek Historii".

To wyróżnienie honorowe przyznawane jest raz w roku instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w regionie (w tym przypadku w woj. śląskim) oraz wspierającym pion edukacyjny IPN.
Nagroda przyznawana jest corocznie w oddziałach IPN w Białymstoku, Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Wrocławiu. W 2020 r. wyróżnienie po raz pierwszy przyznane zostało przez katowicki oddział IPN.

Nagroda jest przyznawana obywatelom polskim oraz osobom niebędącym obywatelami polskimi. Może być także przyznana pośmiertnie. Nagrodę przyznaje kapituła, której przewodniczącym jest prezes Instytutu Pamięci Narodowej. "Świadek Historii" uzupełnia ogólnopolską nagrodę IPN "Kustosz Pamięci Narodowej".

Poznajmy śląskich laureatów nagrody "Świadek Historii"

Grzegorz Grześkowiak - członek zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r., współorganizator licznych akcji społecznych, marszów i upamiętnień bohaterów – funkcjonariuszy Policji Województwa Śląskiego. Przez ponad 10 lat realizował projekt edukacyjny pt. „Odkrywamy historię: Ostaszków – Twer – Miednoje”, w którym dzięki jego zaangażowaniu uczestniczyło 18 500 osób. W 2015 r. jako wolontariusz prowadził warsztaty dla nauczycieli o losach polskich policjantów – ofiar Zbrodni Katyńskiej. Aktualnie jest prelegentem w projekcie edukacyjnym IPN i Komendy Głównej Policji „Policjanci w służbie historii”.

śp. Jan Jurkiewicz - w latach 80. jeden z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, działacz struktur podziemnych. Wieloletni pracownik, a następnie dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego. Przez wiele lat redaktor naczelny rocznika naukowego „Górnik Polski”, autor fundamentalnych prac naukowych dotyczących śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”. Wielki przyjaciel i współpracownik Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach.

Ewelina Kosałka-Passia - dziennikarka Radia Katowice od 2004 r. Jest autorką kilku wybitnych reportaży o tematyce historycznej nagrodzonych na najważniejszych konkursach dziennikarskich w Polsce i za granicą, m.in. „Między schodami” – o pamiętniku Rutki Laskier, „Schowane w pamięci – o więźniach tzw. „polenlagrów”. Od 2018 r. – we współpracy z IPN – realizuje cykl audycji emitowanych raz w miesiącu poświęconych bohaterom i wydarzeniom z kart kalendarzy wydawanych przez IPN Oddział Katowice.

Stanisław Płatek - Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981. Działacz „Solidarności”, przewodniczący Komitetu Strajkowego w KWK Wujek w grudniu 1981 r., ranny podczas pacyfikacji kopalni i następnie aresztowany. Po wyjściu z więzienia włączył się w działalność podziemną. Całą swoją aktywność społeczną poświęcił upamiętnianiu tragicznych wydarzeń w KWK Wujek z grudnia 1981 r. Oskarżyciel posiłkowy podczas procesu funkcjonariuszy plutonu specjalnego ZOMO. Przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Do dzisiaj oprowadza zwiedzających po wystawie w Śląskim Centrum Wolności i Solidarności. Jest od lat organizatorem Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka.

Andrzej Sikora - w latach 2000-2007 pierwszy dyrektor Oddziału IPN w Katowicach. W 2008 r. współzałożyciel Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej, sekretarz stowarzyszenia oraz członek Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Katowicach. Inicjator upamiętniania w formie tablicy na górze Błatnia poległych tam żołnierzy NSZ. Pełni społecznie funkcję zarządcy przymusowego Fundacji Budowy Kompleksów Mieszkalnych „Wiarus” w Bielsku-Białej. Od 2016 r. jest członkiem Śląskiej Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej jako przedstawiciel działaczy podziemia z Podbeskidzia.

ks. dr Andrzej Suchoń - proboszcz parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach. Od dziesięciu lat współorganizuje – we współpracy z IPN – wojewódzkie obchody Narodowego dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Wsparł i zrealizował inicjatywę katowickich środowisk kombatanckich utworzenia w kaplicy obok kościoła „Golgoty Ojczyzny” upamiętniającej 20 miejsc kaźni bohaterów walczących o wolność Polski. W 2009 r. ustanowił Nagrodę im. Ks. Emila Szramka przyznawaną katowiczanom zasłużonym w działalności charytatywnej, oświatowej i naukowej.