Mała gmina Jejkowice liderem programu Czyste Powietrze w przeliczeniu na ilość domów. Ale najwięcej wniosków znów złożono w Rybniku

- Bardzo nas to cieszy. Już dawno uruchomiliśmy w gminie punkt informacyjny "Czyste powietrze", który jest czynny codziennie w godzinach pracy urzędu oraz w dwa dni także poza godzinami pracy urzędu tak, by osoby pracujące też mogły to miejsce odwiedzić. Osoby, które się zgłaszają do programu "Czyste powietrze", mogą liczyć u nas na dwie dotacje na wymianę pieca. Jedną z programu, drugą gminną. Dotacje można łączyć, przez co mamy konkretny zastrzyk gotówki dla osoby, która musi wymienić piec - mówi Marek Bąk, wójt Jejkowic.

Śląskie, z 25 gminami w pierwszej trzydziestce badania, przewodzi jako województwo, w którym składana jest największa liczba wniosków na likwidację tzw. „kopciuchów” oraz docieplenie domu. To kolejny kwartał, w którym to właśnie to województwo przoduje. Na uwagę zasługuje również fakt, iż w czołówce rankingu biorącego pod uwagę wszystkie polskie gminy już po raz drugi znalazło się śląskie uzdrowisko: Goczałkowice-Zdrój (miejsce 18). Najwięcej wniosków do programu złożono natomiast w Rybniku (806 w IV kwartale 2021 oraz ponad 4600 od początku funkcjonowania programu). Widać tu wyraźny wpływ aktywnych działań włodarzy miasta i mieszkańców oraz lokalnych aktywistów antysmogowych.

- To kolejny ranking zdominowany przez gminy z województwa śląskiego. Nie byłoby tego przyspieszenia bez antysmogowych przepisów, które zakończyły erę najstarszych kotłów. Z każdym wymienionym "kopciuchem" poprawia się jakość powietrza. Problem w tym, że w województwie śląskim kotłów na paliwa stałe jest do wymiany jeszcze ponad 300 tysięcy. Najszybciej poprawę odczują mieszkańcy tych gmin, których samorządy są najbardziej zdeterminowane, by rozwiązać problem - nie tylko wspierają mieszkańców w pozyskiwaniu dotacji, ale też egzekwują przepisy uchwały antysmogowej - mówi Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim.

- Cieszy mnie taka aktywność gmin z woj. śląskiego – mówi Andrzej Guła, lider PAS. – W tym województwie od 1 stycznia tego roku uchwała antysmogowa zakazała użytkowania „kopciuchów” wyprodukowanych przed 1 września 2007 roku. Widać, że zapisy uchwały są dobrym motywatorem do likwidacji pozaklasowych kotłów. Mamy nadzieję, że podobną mobilizację zobaczymy w tym roku w województwie małopolskim i mazowieckim - w tych regionach użytkowanie „kopciuchów” stanie się nielegalne od 1 stycznia 2023 r.

Wśród gmin, w których w IV kwartale zeszłego roku złożono najmniej wniosków, znajdują się m.in znane miejscowości wypoczynkowe, na przykład Krynica Morska (0 wniosków), Świeradów-Zdrój (0) czy Międzyzdroje (1). Niewiele lepiej jest w niektórych miastach wojewódzkich: Olsztyn (32 wnioski), Szczecin (41) czy Gdańsk (54), choć często większe miasta oferują własne programy dotacyjne. Ranking za ostatni kwartał zeszłego roku pokazuje dużo większą popularność programu w małych gminach.

W pierwszej setce najaktywniejszych widzimy głównie gminy poniżej 20 000 mieszkańców. Nabór wniosków w programie „Czyste Powietrze” został uruchomiony we wrześniu 2018 r. i do końca 2018 roku złożono w sumie 25 519 wniosków. W kolejnych latach było to odpowiednio 85 368 (2019) i 83 801 wniosków (2020). Rekordowy okazał się rok 2021, kiedy złożono ich aż 184 267, tj. 48,6% wszystkich złożonych wniosków w programie. W ciągu dziesięciu lat trwania programu przewidziana jest wymiana 3 milionów „kopciuchów” w całym kraju.

Opublikowany ranking za IV kwartał 2021 r. (zestawienie obejmie okres od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r.), będzie brany pod uwagę przy pierwszym rocznym podsumowaniu, dzięki któremu poznamy najaktywniejsze gminy w programie „Czyste Powietrze”, dla których NFOŚiGW przewidział bonusy finansowe o łącznej wartości 16 milionów złotych.

Zestawienie oparte jest na liczbie wniosków złożonych w gminie i liczbę budynków jednorodzinnych. Obejmuje ono aktywność gmin w czwartym kwartale poprzedniego roku (od 1 października do 31 grudnia 2021 r.) i powstało przy współpracy NFOŚiGW, PAS i Banku Światowego. Aktywność gmin począwszy od I kwartału 2021 roku można sprawdzić poprzez specjalną wyszukiwarkę dostępną na stronie polskialarmsmogowy.pl/ranking oraz czystepowietrze.gov.pl.