Mleko świeże cały rok?

Czy żyje gdzieś na świecie krowa, która daje mleko zdatne do spożycia przez cały rok? Chyba nikt o takiej nie słyszał. A jednak w sklepach można nabyć takie mleko! Skąd się bierze? Pewnie z jakiegoś laboratorium chemicznego, bo chyba nie z obory.

Niby wszyscy o tym wiemy - nie mając złudzeń, że to mleko może być zdrowe i odżywcze - a jednak je kupujemy. Podobnie jak żółte seropodobne plasterki, "maślane" miksy, które - co najwyżej stały obok masła, twarożki w takiej cenie, że wątpimy, by mogły powstać z pełnowartościowego z mleka. Wszak można porównać ich cenę z ceną litra mleka na regale obok.

Polacy wychowani na wyrobach czekoladopodobnych, kakaowych łuskach normalnie wykorzystywanych jako pasza dla zwierząt, bo to są odpady, czy na Polo Cockcie, która miała udawać Coca-Colę - powinni na kilometr wyczuwać podróbki. A jednak dajemy się nabierać. Podpowiadamy więc, na co trzeba zwracać uwagę, by kupić prawdziwy i zdrowy nabiał.

Pamiętaj, gdy kupujesz nabiał

Nazwy masło, ser, jogurt, kefir czy śmietana mogą być używane do produktów pochodzących wyłącznie z mleka krowiego.
Masło to produkt zawierający od 80 do 90 proc. tłuszczu mlecznego i ani grama roślinnego. Ponadto, zgodnie z prawem, kostka masła może zawierać do 16 proc. wody i do 2 procent tzw. masy beztłuszczowej mleka (np. białko).

W sklepach znajdziemy też produkty o nazwach:
- "masło o zawartości 3/4 tłuszczu" - zawiera od 60-62 proc. tłuszczu mlecznego i ani grama roślinnego,
- "masło półtłuste" - zawiera od 39-41 proc. tłuszczu mlecznego i ani grama roślinnego,
- miksy tłuszczowe - w zależności od producenta zawierają od 10 do 80 proc. tłuszczu mlecznego i tłuszcz roślinny,
- "masło roślinne" - wbrew nazwie, jest to margaryna, która zawiera tłuszcz roślinny. Nazwa handlowa tego produktu obowiązuje w Polsce od lat 70.,
- margaryna - jej podstawowym składnikiem jest tłuszcz roślinny, a zgodnie z prawem może zawierać tylko do 3 procent tłuszczu mlecznego.

Sprawdź skład, gdy kupujesz "Ekstra do smarowania", "Miksełko", "Osełkę" lub inne produkty, których nazwa nie sugeruje, że masz do czynienia z masłem czy miksem tłuszczowym.

Gdy kupujesz nabiał, zwróć uwagę na to, że w części produktów znajdują się dozwolone substancje dodatkowe, a inne nie zawierają ich wcale. Dodatki znajdują się przede wszystkim w śmietanach termizowanych (poddanych w toku produkcji obróbce cieplnej); do innych śmietan nie powinno się ich dodawać, chyba że producent przedstawi solidne uzasadnienie technologiczne dla ich użycia.

Mleko poddane pasteryzacji ma krótki termin przydatności do spożycia i wymaga przechowywania w chłodni. Natomiast mleko utrwalone poprzez obróbkę termiczną, czyli UHT, ma kilkumiesięczny termin przydatności do spożycia. Proces obróbki nie tylko zmienia jego smak i zapach, lecz również powoduje utratę niektórych składników.

Ekspert podpowiada: Co wpływa na jakość produktu

Iwona Zapart, prezes Federacji Konsumentów, oddział Katowice:

Jogurt powstaje z surowego mleka, które w kolejnych etapach produkcji jest podgrzane, pasteryzowane i zaszczepione szczepami bakterii termofilnych. Do tak przygotowanego jogurtu dodaje się odtłuszczone mleko w proszku oraz mleko zagęszczone, zakwas jogurtowy oraz stabilizatory (roślinne lub zwierzęce), a także różnego rodzaju dodatki - jeśli ma powstać jogurt smakowy, np. truskawkowy.

Ze względów zdrowotnych zaleca się spożywanie jogurtów naturalnych, które - w przeciwieństwie do jogurtów owocowych - nie mają dodatku sztucznych barwników, aromatów i polepszaczy.

Najpopularniejszym mlekiem polskim na rynku - ze względu na długi okres trwałości wynoszący do 6 miesięcy - jest wciąż sterylizowane w bardzo wysokiej temperaturze, a przez to zubożone w bioaktywne składniki, mleko UHT. Świadomi konsumenci coraz chętniej sięgają jednak po mleko świeże, mikrofiltrowane i pasteryzowane w niższej temperaturze, przydatne do spożycia w ciągu kilkunastu dni.

Aby mleko miało jak najdłuższy czas przydatności do spożycia, poddawane jest krótkiej obróbce termicznej. Lecz nawet minimalna obróbka termiczna nie pozostaje bez wpływu na niektóre składniki mleka. Zmniejsza się, i to znacznie, zawartość witamin (A, C, B1, B6, B12, kwasu foliowego, biotyny), a w mleku sterylizowanym - kwasów pantotenowe-go, nikotynowego i ß-karotenu.

Z drugiej strony - ze względu na składniki - mleko jest dobrym środowiskiem do rozwoju wielu mikroorganizmów, w tym szkodliwej - nie tylko ze względu na trwałość produktu, lecz także chorobotwórczej - mikroflory. Dlatego najlepiej kupować mleko z krótkim terminem przydatności do spożycia.

Wiele produktów potocznie określanym mianem masła, tak naprawdę nim nie jest. Dobre, prawdziwe masło bywa droższe (od 5 zł za kostkę wzwyż). Jak - poza ceną - można je rozpoznać? Warto zerknąć na etykietkę. Prawdziwe masło zawiera 40-90 proc. tłuszczu mlecznego i nie zawiera dodatku tłuszczów roślinnych. Te masła, które w składzie mają tłuszcze roślinne, a zawartość tłuszczu mlecznego wynosi 39 proc. i mniej, masłem nie są (najczęściej nazywane są tłuszczem do smarowania, miksem itp.).

*Tragedia na drodze. Kierowca busa wjechał w rowerzystów. Matka i dziecko nie żyją
*Tak wygląda certyfikowany dom pasywny w Bielsku-Białej. Ogrzewanie to tylko 400 zł rocznie
*Przepisy drogowe od 18 maja 2015: 50 km/h + odebranie prawa jazdy
*Ostatnia tona węgla w Sosnowcu. Górnicy żegnają kopalnię Kazimierz-Juliusz ZDJĘCIA + WIDEO
*Śląsk Plus. Górny Śląsk jest piękny ZDJĘCIA INTERAKTYWNE