Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego badają lodowce na Spitsbergenie

W wyprawie udział biorą pracownicy Instytutu Nauk o Ziemi UŚ - dr Michał Ciepły i dr inż. Małgorzata Błaszczyk, doktorantki Międzynarodowej Środowiskowej Szkoły Doktoranckiej przy CSP - mgr Aleksandra Osika i mgr inż. Joanna Tuszyńska, a także magistrant inż. Łukasz Kowalski.

Wszyscy przeszli testy na obecność wirusa SARS-CoV-2, aby zarówno oni, jak i pracownicy Polskiej Stacji Polarnej Hornsund mogli czuć się bezpiecznie. Wyprawa Uniwersytetu Śląskiego jest jedną z nielicznych, które dotarły w tym roku na Svalbard i prowadzą tam badania terenowe.

- Program badawczy wyprawy jest niezwykle istotny dla obserwacji reakcji lodowców oraz ich otoczenia na przyśpieszający proces ocieplenia klimatu, którego skutki widoczne są również w Arktyce. Jednoroczna przerwa w monitorowaniu stanu lodowców skutkująca brakiem ciągłości gromadzonych danych przyniosłaby niepowetowane straty w prowadzonych od ponad 50 lat badaniach - podkreśla Jacek Szymik-Kozaczko, rzecznik prasowy Uniwersytetu Śląskiego.

Głównym obiektem zainteresowania naukowców jest Lodowiec Hansa (norw. Hansbreen), który znów znacznie zmniejszył swój zasięg i przyśpieszył spływanie do morza, o czym świadczą liczne i szerokie szczeliny na jego powierzchni. Oznacza to dalszą utratę masy lodowej w wyniku obłamywania gór lodowych, które trafiają do morza.

Proces ten, nazywany cieleniem się lodowców, badany jest przy użyciu najnowocześniejszych metod fotogrametrycznych (z wykorzystaniem: skaningu laserowego, poklatkowych zdjęć cyfrowych czy aerofotogrametrii z drona) oraz geodezji satelitarnej. Badania prowadzone w terenie są niezbędne przede wszystkim ze względu na konieczność skalibrowania danych satelitarnych.

Uczestnicy wyprawy podejmą ponadto próbę odtworzenia wyglądu badanych obecnie lodowców w stosunkowo niedawnej przeszłości, tj. w holocenie, który rozpoczął się ok. 11 tys. lat temu. Podaje się, że w tym czasie klimat tego regionu był cieplejszy od współczesnego o co najmniej 2oC.

Odnalezienie próbek materii organicznej na przedpolach lodowców i na nich samych pozwoli udokumentować ślady pozwalające ocenić klimat okresu przedindustrialnego, jak również zasięgi lodowców. Jest to niezwykle ważne zagadnienie. Odtworzenie środowiska tej części Arktyki w ciepłych okresach holocenu może bowiem być wzorcem dla spodziewanych zmian pod wpływem obecnego ocieplania klimatu.