Od kiedy i do kiedy obowiązuje ubezpieczenie upraw rolnych? Okres odpowiedzialności za szkody ma różne terminy

Czy to moment podpisania albo opłacenia polisy decyduje o tym, od kiedy towarzystwo ubezpieczeniowe bierze odpowiedzialność za powstałe szkody w uprawach rolnych? Niekoniecznie. Warto poznać ogólne warunki ubezpieczenia, które przewiduje wybrany przez nas zakład. Sięgamy do ustawy oraz OWU zamieszczonych na stronach firm.

Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich mówi o terminach w odniesieniu do polis zawieranych z dopłatą ze środków budżetu państwa:

• suszę – oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od 21 marca do 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb;
• ujemne skutki przezimowania – oznaczają szkody spowodowane wymarznięciem, wymoknięciem, wyprzeniem, wysmaleniem lub wysadzeniem roślin, od 1 grudnia do 30 kwietnia, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części;
• przymrozki wiosenne – oznaczają szkody spowodowane przez obniżenie się temperatury poniżej 0 stopni Celsjusza, od 15 kwietnia do 30 czerwca, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części.

Potwierdzenie powyższych dat znajdujemy w ogólnych warunkach ubezpieczenia PZU Uprawy (dostęp 15 września 2023 r.). Zapisano tam m.in.:
Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność PZU SA rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia zapłacenia składki lub jej pierwszej raty oraz nie wcześniej jednak niż od dnia:

• 1 grudnia – w przypadku szkód będących następstwem ujemnych skutków przezimowania;
• 21 marca – w przypadku szkód spowodowanych suszą;
• 15 kwietnia – w przypadku szkód spowodowanych przymrozkami wiosennymi.

Dalej ubezpieczyciel zastrzega, że w umowie ubezpieczenia od ryzyka powodzi, suszy, gradu lub przymrozków wiosennych stosuje się 14-dniowy okres karencji. Kolejny zapis informuje o tym, że okresu karencji nie stosuje się w ubezpieczeniu upraw rolnych w szklarniach i tunelach foliowych.

W umowie ubezpieczenia od ryzyka ognia okres odpowiedzialności PZU rozpoczyna się:

• w plonach tytoniu, ziół i chmielu – od chwili rozpoczęcia technologicznego procesu suszenia tych plonów;
• w plonach zbóż, kukurydzy na ziarno i roślin oleistych – od okresu dojrzałości.

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” w OWU Uprawy również wyjaśnia, że odpowiedzialność Towarzystwa rozpoczyna się, w przypadku ryzyka wystąpienia skutków:

• powodzi, suszy, gradu, przymrozków wiosennych, huraganu, deszczu nawalnego, pioruna, obsunięcia się ziemi i lawiny – po upływie 14 dni od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia (wystawienia polisy), przy czym bieg tego terminu rozpoczyna się od dnia następnego po dniu zawarcia umowy;
• ujemnych skutków przezimowania – od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia (wystawienia polisy), z tym że powinna być ona zawarta w terminie do dnia 1 grudnia.

Okres odpowiedzialności za szkody w poszczególnych uprawach rolnych objętych ubezpieczeniem w PZU kończy się:

• 30 kwietnia – w przypadku szkód będących następstwem ujemnych skutków przezimowania;
• 30 czerwca – w przypadku szkód będących następstwem przymrozków wiosennych;
• 30 września – w przypadku szkód spowodowanych przez suszę;
• 30 czerwca – dla rozsad roślin;
• 31 sierpnia – dla owoców wiśni, czereśni i moreli;
• 31 sierpnia – dla rzepaku i rzepiku, pozostałych roślin oleistych oraz traw na nasiona;
• 15 września – dla zbóż, w tym gryki;
• 30 września – dla chmielu i tytoniu, z wyłączeniem ryzyka ognia, oraz dla roślin włóknistych;
• 15 października – dla traw łąk i pastwisk;
• 31 października – dla ziemniaków, cebuli, truskawek, owoców drzew i krzewów owocowych, z wyłączeniem owoców wiśni, czereśni, moreli i jabłoni, oraz dla roślin strączkowych, roślin pastewnych, roślin ozdobnych na: korzenie, bulwy, kłącza, cebule, nasiona i kwiaty, roślin sadowniczych poza drzewami i krzewami w szkółkach;
• 15 listopada – dla kukurydzy i sorgo;
• 30 listopada – dla buraków cukrowych, warzyw gruntowych z wyłączeniem cebuli, ziół, roślin okopowych (przemysłowych i pastewnych), owoców jabłoni oraz chmielu i tytoniu od ryzyka ognia;
• dla roślin gruntowych uprawianych na zbiór pęczkowy wysianych/wysadzonych w terminie przed 1 kwietnia roku zbioru ochrona ubezpieczeniowa wygasa po 30 czerwca; dla roślin wysianych/wysadzonych w terminie po 1 kwietnia roku zbioru ochrona ubezpieczeniowa wygasa po upływie 90 dni od wysiania/wysadzenia roślin, nie później jednak niż z chwilą zbioru lub rozwiązania umowy ubezpieczenia, a w plonach tytoniu, ziół i chmielu – z chwilą zakończenia technologicznego procesu suszenia plonów.

Odpowiedzialność Towarzystwa „TUW” kończy się:

• z upływem okresu, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia;
• z dniem odstąpienia od umowy ubezpieczenia;
• z dniem rozwiązania umowy ubezpieczenia na skutek wypowiedzenia;
• z chwilą wystąpienia szkody całkowitej lub szkody z ujemnych skutków przezimowania, za którą Towarzystwo dokonało lub dokona wypłaty odszkodowania;
• z chwilą zniszczenia danej uprawy na skutek zdarzeń innych niż wchodzące w zakres ubezpieczenia;
• z chwilą zebrania plonu głównego;

W przypadku ryzyka wystąpienia: ujemnych skutków przezimowania, skutków przymrozków wiosennych, skutków suszy – zgodnie z zapisami ustawy.

W przypadku poszczególnych upraw rolnych, odpowiedzialność Towarzystwa za szkody kończy się:

• dla rzepaku, rzepiku, cebuli ozimej oraz owoców truskawek, wiśni i czereśni – z dniem 31 sierpnia roku zbioru plonów;
• zbóż, w tym gryki – z dniem 15 września roku zbioru plonów;
• roślin strączkowych, chmielu i tytoniu – z dniem 30 września roku zbioru plonów;
• ziemniaków, cebuli jarej, kukurydzy uprawianej na paszę oraz owoców drzew i krzewów owocowych, z wyłączeniem owoców wiśni i czereśni – z dniem 31 października roku zbioru plonów;
• buraków cukrowych, kukurydzy uprawianej na ziarno oraz warzyw gruntowych z wyłączeniem cebuli – z dniem
• 15 listopada roku zbioru plonów.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zawarł z 8 zakładami ubezpieczeń umowy w sprawie stosowania w 2023 r. dopłat ze środków budżetu państwa do składek ubezpieczenia upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich. Są to:

• Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie,
• Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” z siedzibą w Warszawie,
• Generali Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie,
• AGRO Ubezpieczenia Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Warszawie,
• InterRisk Towarzystwo Ubezpieczeń SA Vienna Insurance Group z siedzibą w Warszawie,
• TUZ Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Warszawie,
• VH VVaG Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych Oddział w Polsce z siedzibą w Poznaniu,
• Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń ERGO Hestia S.A. z siedzibą w Sopocie.