Przypominają Filipowicza i jego „kochaną prowincję”

Kornel Filipowicz - pisarz, poeta, osoba dla polskiego świata literackiego niezwykle ważna. To autor znakomitych książek, człowiek, którego Jerzy Pilch nazwał swoim nauczycielem. To także przyjaciel i życiowy partner Wisławy Szymborskiej. Choć związek Szymborskiej z Filipowiczem nie był dla nikogo tajemnicą, słynna poetka i noblistka nigdy nie mówiła o tym publicznie. Dopiero po śmierci pisarza wyznała mediom, że byli ze sobą 23 lata, choć razem nie mieszkali.

Kochana, dumna prowincja

Kornel Filipowicz urodził się w 1913 roku w Tarnopolu, zmarł w 1990 roku w Krakowie. To jednak Cieszyn był dla niego miastem dzieciństwa, do którego przyjechał z rodzicami za młodu. Pierwsze szlify literackie zdobywał, ucząc się w Państwowym Gimnazjum w Cieszynie, gdzie spotkał Juliana Przybosia, który w tym czasie pracował w mieście nad Olzą jako nauczyciel. Po maturze młody Filipowicz wyjechał do Krakowa i rozpoczął studia. Właśnie z tym miastem związał się na stałe, ale Cieszyn został w jego pamięci. Po wybuchu wojny brał udział w kampanii wrześniowej, udało mu się uciec z niewoli i zaangażował się w działalność konspiracyjną. Po aresztowaniu był więźniem obozów koncentracyjnych Gross-Rosen i Sachsen-hausen. Po wojnie znowu zamieszkał w Krakowie.

W swojej twórczości często powracał jednak do związków ze Śląskiem Cieszyńskim, m.in. w „Profilach moich przyjaciół”. Co ciekawe, w pozostawionych przez niego materiałach zachowały się tak niezwykłe teksty, jak choćby fragmenty przełożonego na gwarę cieszyńską „Pana Tadeusza”.

Kornel Filipowicz z Cieszyna wyjechał, ale tak naprawdę nigdy o nim nie zapomniał. Często podkreślał swój związek z prowincją. W opowiadaniu „Moja kochana, dumna prowincja” pisał: „O, moja słodka, dumna i wrażliwa prowincjo! Jakże cię dobrze znam i rozumiem! Jestem przecież z ciebie, byłem tobą. Jesteś wrażliwa i czuła, ale pełna kompleksów, gdyż byłaś zawsze przedmiotem pośmiewiska. Jesteś mądra i chytra, kształcisz się, dużo czytasz, chłoniesz radio i telewizję, ale podejrzewasz, że mogą być od ciebie chytrzejsi. Panicznie boisz się, aby nie zostać nabraną. Masz swoje upodobania, znasz się na polityce, na literaturze i sztuce. Ale niechętnie ujawniasz swoje gusty, gdyż nie zawsze pokrywają się one z opiniami obowiązującymi w stolicach”.

Kornel i przyjaciele

Kawiarnia literacka „Kornel i Przyjaciele” została otwarta w Cieszynie w kwietniu tego roku. Już teraz wiadomo, że na stałe wpisała się w kalendarz kulturalny miasta i stała się jednym z najczęściej odwiedzanych przez turystów i mieszkańców lokali.

Skąd pomysł na utworzenie miejsca, które przypominałoby akurat Kornela Filipowicza? Za wszystko odpowiedzialna jest Mariola Sznapka, która z twórczością pisarza zetknęła się już wiele lat temu.

- Wierzę, że nic nie dzieje się przypadkiem. Kornela Filipowicza czytałam już dawno, a kiedyś zamówiłam na aukcji jedną z jego książek, chyba za 6 złotych. Kiedy paczka do mnie dotarła, okazało się, że to książka z autografem Kornela, choć nie było tego w opisie. Stwierdziłam, że on też zaczął mnie znajdywać - tłumaczy swoją fascynację Sznapka. Kiedy po kilku latach w Cieszynie pojawił się odpowiedni lokal, Mariola Sznapka nie wahała się ani chwili. - Kawiarnię literacką chciałam otworzyć od dawna. Skoro znalazłam lokal, uznałam, że musi przypomnieć tego wielkiego, ale też nieco zapomnianego pisarza. Skontaktowałam się z synami Kornela Filipowicza, a oni przyjęli ten pomysł bardzo ciepło, nawet zaproponowali swoją pomoc. To właśnie dzięki nim w naszej kawiarni można dzisiaj zobaczyć maszynę do pisania, której używał Kornel Filipowicz, a nawet wykonaną przez niego wędkę - mówi właścicielka kawiarni.

Okazuje się, że przyjaciół Kornel Filipowicz ma mnóstwo, a nazwa kawiarni zobowiązuje. Podczas spotkania autorskiego z pisarzem Zbigniewem Masternakiem przyznał on, że to właśnie osoba Filipowicza skłoniła go do odwiedzenia Cieszyna. - Dla mnie Kornel Filipowicz to mistrz opowiadań, takich, które ja bardzo cenię, a więc w dużej mierze opartych na życiu. Kiedy dowiedziałem się, że taka kawiarnia powstaje i że będzie przypominać mistrza, od razu zaproponowałem pani Marioli, że chętnie odwiedzę to miejsce. Tak powstał pomysł na spotkanie autorskie ze mną - mówił Masternak.

Spotkania autorskie w „Kornelu” robią już w Cieszynie furorę. Są tak popularne, że na niektóre z nich miejsca kończą się kilka godzin po ogłoszeniu.

- „Kornel i Przyjaciele” to niewielki lokal i niestety nie możemy zmieścić wszystkich chętnych. Na spotkanie z Michałem Rusinkiem miejsca skończyły się w kilkanaście godzin, ale na szczęście pan Michał obiecał, że przyjedzie do nas jeszcze jesienią, kiedy na rynku ukaże się korespondencja między Kornelem Filipowiczem a Wisławą Szymborską - mówi Mariola Sznapka.

W kawiarni odbyło się do tej pory kilkanaście spotkań, m.in. z Ryszardem Koziołkiem, Anną Dziewit-Meller, Jerzym Kronholdem, czy Markiem Koterskim. Ich popularność świadczy o tym, jak wielki głód literatury drzemał w Cieszynie.

***

Filipowicz i Szymborska kilkukrotnie odwiedzali razem Cieszyn. Kornel Filipowicz przyjeżdżał tutaj na grób swojego ojca, a Wisława Szymborska często mu towarzyszyła. „Bardzo lubiłam jeździć do Cieszyna. I nie tylko dlatego, że w miłym towarzystwie. Coś było w ludziach, w atmosferze tego miasta, co wydawało się rzadkie” - napisała Szymborska w zbiorze opowiadań Filipowicza, wydanych w Cieszynie.

*Przejmująca historia Macieja Cieśli. To o nim mówił papież Franciszek
*Ale burza! Samochody zatopione przy M1 w Czeladzi ZDJĘCIA + WIDEO
*Tylko szaleniec mógłby się rzucić na tego policjanta ZOBACZCIE ZDJĘCIA
*Sprawdzony i prosty przepis na leczo SPRÓBUJ I SIĘ PRZEKONAJ
*Najlepsze baseny w województwie śląskim [TOP 10 BASENÓW]
*W pełni wyposażone mieszkanie w centrum Katowic może być Twoje! Dołącz do graczy loterii "Dziennika Zachodniego"