Katowice. Pierwsze posiedzenie komisji mającej zbadać przyczyny tragedii w kopalni JSW KWK "Borynia - Zofiówka"

Katastrofę spowodowało tąpnięcie wywołane wstrząsem o energii sejsmicznej 4X10⁶ J. Ten wstrząs, poza zniszczeniami dokonanymi w wyrobisku, w którym zginęli pracujący tam górnicy, spowodował duży wypływ metanu do atmosfery kopalnianej. W krytycznym momencie zawartość tego gazu w wyrobisku stanowiła 100%. W stosunkowo niedługim czasie jego poziom spadł do ok. 80-90%. W wyniku wstrząsu uszkodzeniu uległa instalacja odrębna, służąca do przewietrzania wyrobiska - poinformował przewodniczący komisji Zbigniew Rawicki.

W momencie tragedii na wyrobisku prowadzone były prace o charakterze profilaktyczno zapobiegawczym. W tej części kopalni występowało wiele zagrożeń naturalnych:

• zagrożenie metanowe zaklasyfikowane do 4, najwyższej kategorii
• zagrożenie wyrzutami gazów i skał - zaklasyfikowane do 3, najwyższej kategorii
• zagrożenie tąpnięciami - zaklasyfikowane do 1 kategorii w dwustopniowej skali

Poza przedstawicielami nadzoru górniczego w skład komisji weszli przedstawiciele ośrodków naukowych - Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Śląskiej. Przedstawiciele ośrodków badawczych - Głównego Instytutu Górnictwa, przedstawiciele związków zawodowych, Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach i Prokuratury Okręgowej w Gliwicach.

Spośród powołanych w skład komisji członków, zostały wyłonione grupy robocze, które zajmą się sporządzeniem ekspertyz. Dzięki nim, będzie można jak najdokładniej ustalić przyczyny tragedii i wyciągnąć wnioski na przyszłość. Pięć zespołów zajmie się następującymi zagadnieniami:

• geofizyczne podstawy genezy zaistniałego wstrząsu
• analiza geomechaniczna
• analiza zagrożenia metanowego i potencjalnego zagrożenia wyrzutami gazów i skał
• ocena akcji ratowniczej
• całościowa ocena wpływu prowadzonych robót górniczych w rejonie katastrofy na wystąpienie wstrząsu.

W ramach zadań ostatniego zespołu, specjaliści wypowiedzą się co do możliwości ponownego eksploatowania tego rejonu kopalni.

Podczas konferencji prasowej, która odbyła się po zakończeniu posiedzenia komisji, jej przewodniczący - Zbigniew Rawicki odpowiadał na pytania dziennikarzy.

W wyrobisku są widoczne uszkodzenia, między innymi przemieszczenie przenośnika taśmowego, czy elementów rurociągu. Skala zniszczeń nie jest tak duża jakiej można by się podziewać po tak dużej energii wstrząsu. Jednak poziom uszkodzeń wyrobiska upoważnia by w tym przypadku mówić o tąpnięciu.

Nie było przesłanek do domniemywania, że kilkadziesiąt mniejszych wstrząsów, które występowały w tym rejonie w ciągu dni poprzedzających katastrofę, mogło doprowadzić do tragedii. Poziom zagrożenia tąpnięciami nie należał do najwyższych.

Bezpośrednia przyczyna śmierci górników nie jest jeszcze znana. Mamy tu do czynienia z różnymi niesprzyjającymi warunkami i do czasu pojawienia się wyników sekcji zwłok, nie można określić jakie były poszczególne powody.

Związek Zawodowy Jedność wnioskował o wyłączenie ze składu komisji pracowników Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku.

Jak powiedział przewodniczący komisji:

Okręgowy Urząd Górniczy w Rybniku jest właściwy miejscowo i rzeczowo do sprawowania nadzoru i kontroli nad kopalniami JSW, w tym KWK Zofiówka.

Zbigniew Rawicki nie chciał się odnieść do zarzutów wynikających z pisma skierowanego do Prezesa Rady Ministrów przez Związek Zawodowy Jedność, ponieważ nie znał jego treści.

Kolejne posiedzenie komisji zaplanowano na czerwiec. Na nim powinny pojawić się pierwsze wnioski z dochodzeń poszczególnych zespołów. Do zakończenia prac gremium mającego ustalić przyczyny wypadku jeszcze długa droga.