Na Śląsku niemal każdy samorząd będzie sprzedawał węgiel mieszkańcom. Gminy i miasta są gotowe to zrobić, ale wciąż wiele jest niewiadomych

Pomysł ministra aktywów państwowych, wicepremiera Jacka Sasina, który na początku października zasugerował, żeby samorządy włączyły się w sprzedaż węgla mieszkańcom, będzie realizowany. Po nieco ponad miesiącu od tej propozycji, wiadomo już, które miasta i gminy w województwie śląskim włączą się w dystrybucję opału. W regionie zrobi to niemal każdy samorząd.

Wyjątkiem jest Rybnik. Prezydent Piotr Kuczera uznał bowiem, że nie zamierza być konkurencją dla kopalń, które, jak uważa, wywiążą się z tego zadania znacznie lepiej niż miasto.

- To kopalnie posiadają, odpowiednie narzędzia i środki, dzięki którym mogą prowadzić sprzedaż dla odbiorców indywidualnych - tłumaczy swoją decyzję prezydent Rybnika, opierając ją o zapisy ustawy podpisanej przez prezydenta Andrzeja Dudę, zgodnie z którymi po preferencyjnych cenach węgiel oprócz samorządów mogą kupować także prywatne podmioty.

Decyzji zbieżnej do tej podjętej przez władze Rybnika nie zdecydował się podjąć żaden inny samorząd w województwie śląskim. I to pomimo tego, że początkowo wiele z nich było do tego nastawionych sceptycznie. Władze kolejnych gmin i miast zwracały uwagę, że to zadanie nie leży w gestii samorządu. Rządzącym sugerowano to, przytaczając zapisy ustawy o samorządzie gminnym.

Ostatecznie jednak po obradach komisji wspólnej rządu i samorządu, strony doszły do porozumienia. Ustawa nadająca miastom i gminom uprawnienia do sprzedaży węgla przeszła proces legislacyjny i weszła w życie. Następnie samorządy miały kilka dni na ostateczne podjęcie decyzji, czy przystępują do handlu opałem.

W kwestii sprzedaży węgla mieszkańcom wciąż jest jednak więcej pytań niż odpowiedzi. Na dobrą sprawę jedynym pewnikiem jest to, które gminy i miasta zdecydowały się do tego przystąpić. Do handlu opałem droga jeszcze daleka. Obecnie samorządy starają się oszacować liczbę chętnych na kupno dystrybuowanego przez nie węgla. To poniekąd udało się już zrobić chociażby w Czeladzi, gdzie na stronie internetowej miasta pojawiła się ankieta. Wypełnić miał ją każdy, kto jest zainteresowany nabyciem sprowadzanego przez miasto opału. Zrobiło to 165 osób.

- Należy jednak pamiętać, że są to dane szacunkowe, a ostateczną liczbę mieszkańców, którzy kupią paliwo stałe na preferencyjnych warunkach poznamy dopiero na podstawie liczby złożonych wniosków - mówi Jakub Kubasik, rzecznik prasowy Urzędu Miasta w Czeladzi, dodając, że te przyjmuje już czeladzki MOPS.

W niektórych samorządach na złożenie wniosku trzeba było poczekać. W Katowicach ich przyjmowanie ruszyło oficjalnie w poniedziałek, 14 listopada.

- 14 listopada uruchamiamy możliwość składania wniosków o zakup węgla na preferencyjnych warunkach. Wnioski dostępne są już na stronie katowice.eu – można je wydrukować i wsunąć do wrzutni, które będą w dziesięciu lokalizacjach na terenie Katowic. Ponadto wnioski można składać elektronicznie za pośrednictwem ePUAP, wystarczy do tej czynności profil zaufany - wyjaśnia Anna Trepka, dyrektor MOPS w Katowicach.

Na ten moment wydaje się, że to właśnie zebranie wniosków od mieszkańców chętnych na zakup węgla jest w całej machinie sprzedaży węgla najistotniejsze, gdyż to ten etap wyznaczy ilość węgla do zamówienia. - Będą one dokonywane na bieżąco na podstawie wniosku - wskazuje Małgorzata Krzeszkiewicz, rzecznik prasowa Urzędu Miasta w Jastrzębiu-Zdroju. W Jastrzębiu wstępne zapotrzebowanie na węgiel oszacowano na 1000 ton. Ostatecznie jednak wyznacznikiem koniecznej do zamówienia ilości będą wspomniane wnioski.

A jak będą wyglądać dalsze procedury z handlem opałem? W tym zakresie samorządy będą współpracować z górniczymi spółkami. Wiele z nich dokooptowało do nich także miejscowe składy węgla, rozwiązując problem niedostępności miejsca do składowania opału, czy nawet wag, które pozwoliłyby określić ciężar węgla.

Jeśli chodzi o nabycie węgla, gminy i miasta mają dowolność. Najwięcej zdaje się jednak współpracować z Polską Grupą Górniczą. Tak jest np. w Jastrzębiu, czy Czeladzi. - Trwa procedura związana z podpisaniem umowy z PGG oraz zmianą budżetu miasta, umożliwiającą zakup węgla - informuje Małgorzata Krzeszkiewicz z jastrzębskiego magistratu. - Czekamy na przesłanie brakujących dokumentów z PGG, bez których nie możemy zawrzeć umowy pomiędzy miastem a spółką - przyznaje z kolei rzecznik Urzędu Miasta w Czeladzi, Jakub Kubasik.

Są też jednak samorządy, którym węgiel dostarczą inne górnicze spółki. Dla przykładu Ruda Śląska będzie współpracowała z Hutą Pokój. Bytom natomiast współpracę nawiązał z Bytom Węglokoksem. Między miastem a spółką jest już porozumienie.

- Pismo Prezydenta Bytomia wyrażające wolę podjęcia współpracy z Węglokoks Kraj S.A., jako podmiotem wprowadzającym do obrotu paliwo stałe, na zasadach określonych w ustawie, zostanie przesłane do ww. spółki. Wówczas podmiot wprowadzający do obrotu paliwo stałe prześle do Urzędu Miejskiego w Bytomiu stosowną umowę, która szczegółowo określać będzie jej warunki, w tym ceny węgla za tonę - tłumaczył jeszcze przed 11 listopada, Tomasz Sanecki z biura prasowego Urzędu Miasta w Bytomiu.

Mimo różnic w dostawcy opału, a także w terminach składania wniosków są również pewne wspólne "cechy" tego przedsięwzięcia. To rzeczy nałożone na samorząd odgórnie. Zgodnie z zasadami sprzedaży węgla przez samorządy, każdemu chętnemu na jego zakup mieszkańcowi będą przysługiwały trzy tony opału. Chętni 1,5 tony będą mogli kupić do końca roku. Drugie tyle natomiast po 1 stycznia 2023 roku. Cena kupionego od miasta opału ma nie przekroczyć dwóch tysięcy złotych brutto za tonę. Do tej kwoty dojdzie jednak też cena transportu węgla do kupującego.