Nowa moneta na 35. rocznicę pacyfikacji kopalni Wujek

W środę, 14 grudnia do obiegu trafi srebrna moneta kolekcjonerska, która ma upamiętnić rocznicę wydarzeń w katowickiej kopalni „Wujek”. Rewers monety przedstawia wizerunek krzyża z dziewięcioma górniczymi lampkami, które mają symbolizować zamordowanych górników. Na monecie widnieje także wyłom w murze otaczającym kopalnię, przez który wkroczyli milicjanci. Awers monety to wizerunek szybu Krakus w kopalni „Wujek”.

- W grudniu 1981 roku, w reakcji na wprowadzenie stanu wojennego, zastrajkowało ponad sto zakładów pracy - przypomina Grzegorz Majchrzak, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej, konsultant merytoryczny monety.

- Wśród nich znalazła się katowicka kopalnia „Wujek”, która została brutalnie spacyfikowana. Od kul funkcjonariuszy ZOMO zginęło dziewięciu górników, a 23 postrzelono. Jak później ustalono, nie stwarzali oni zagrożenia dla strzelających milicjantów - dodaje.

W reakcji na wprowadzenie przez władze PRL w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego w Polsce zastrajkowało ponad 100 zakładów pracy. Wśród nich znalazły się również górnośląskie kopalnie, w tym KWK „Wujek”. Głównym powodem protestu było brutalne zatrzymanie (internowanie) podczas wprowadzania stanu wojennego Jana Ludwiczaka, przewodniczącego NSZZ „Solidarność” w Wujku.

Górnicy podjęli decyzję, że nie podejmą pracy dopóki nie wróci on do kopalni. Zgłosili też inne postulaty, m.in. domagali się zniesienia stanu wojennego. Protestowi nie zapobiegła informacja, że „Wujek” został zmilitaryzowany. Nie zakończyły go też negocjacje z władzami

15 grudnia wieczorem zapadła decyzja o pacyfikacji kopalni. Rozpoczęła się ona 16 grudnia 1981 r. przed południem. Brali w niej udział żołnierze oraz milicjanci (w tym pluton specjalny Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej). Czołgi dokonały wyłomu w murach otaczających kopalnię, przez który wkroczyli milicjanci. Górnicy stawili zacięty opór.

Około 12.30 na teren „Wujka” skierowano pluton specjalny ZOMO wyposażony w broń palną. Jego funkcjonariusze zaczęli strzelać w górników – jak później ustalono krótkimi seriami i pojedynczymi strzałami w odstępach czasu – mimo że byli oddaleni od strajkujących o około 20 metrów i ci nie stwarzali dla nich żadnego zagrożenia. Sześciu górników zmarło na miejscu, a kolejnych trzech w wyniku odniesionych ran. Ponadto zomowcy postrzelili 23 innych górników.