Nowy dworzec PKP w Częstochowie: jak będzie wyglądał? Stary zostanie zrównany z ziemią. Mamy dla Was WIZUALIZACJE

Obecny gmach dworca oddano do użytku w 1996 r. Zaprojektował go Ryszard Frankowicz. Oficjalne otwarcie było bardzo huczne. Mówiono o nim w całej Polsce. Na uroczystość przybył nawet ówczesny prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski. Architektonicznie to postmodernizm lat 90. XX w. Niegdyś był jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Polsce. Miał przyjmować i odprawiać setki tysięcy pasażerów, pielgrzymów i turystów rocznie. A dziś? Niemal świeci pustkami. Zdecydowana większość lokali zlokalizowanych na dworcu w Częstochowie została zamknięta. Te, które działają, można policzyć na palcach jednej ręki. Dlatego też pojawiły się plany, aby odmienić to miejsce.

W lipcu 2019 r. SARP Częstochowa i PKP SA ogłosiły konkurs na koncepcję realizacyjną nowego dworca kolejowego. Wygrał projekt przygotowany przez: pracownię architektoniczną Toprojekt Marek Wawrzyniak Rybnik, And Studio Paryż, Studio Antonini Paryż. Zakłada on zburzenie dotychczasowego budynku dworca i stworzenie zupełnie nowego obiektu.

PKP zakłada, że jeszcze w tym roku uda się ruszyć z inwestycją. Przetarg na wykonawcę nowego dworca w Częstochowie został już ogłoszony.

- 22 czerwca ogłosiliśmy przetarg na wybór wykonawcy prac budowlanych dla przebudowy dworca Częstochowa Główna. Firmy zainteresowane udziałem w postępowaniu mogą składać oferty do 27 lipca. Tego dnia nastąpi również otwarcie ofert w przetargu - mówi Bartłomiej Sarna z Wydziału Współpracy z Mediami Polskich Kolei Państwowych. - Dokładny termin rozpoczęcia prac zależy od przebiegu procedury przetargowej, a także momentu podpisania umowy z wykonawcą wybranym w postępowaniu. Planujemy, że prace budowlane związane z przebudową dworca Częstochowa ruszą jeszcze w tym roku - podkreśla.

Mieszkańcy zaczęli zastanawiać się, czy w związku z rozbiórką starego obiektu, dworzec będzie całkowicie wyłączony z użytkowania.

- Chcielibyśmy rozwiać już na początku obawy mieszkańców Częstochowy, gdyż inwestycja będzie realizowana, tak żeby zapewnić nieprzerwaną obsługę pasażerów korzystających ze stacji - zapewnia Bartłomiej Sarna.

Wstępne założenia są takie, żeby rozbiórki rozpocząć od pawilonu po stronie wschodniej, który w tej chwili nie jest użytkowany.

- Obsługę pasażerów zapewni więc obecny dworzec. Natomiast po wybudowaniu nowego dworca od strony wschodniej, on przejmie obsługę podróżnych, a rozpocznie się rozbiórka dotychczasowego budynku dworca po stronie zachodniej. Oczywiście te założenia mogą się jeszcze zmienić po wyborze wykonawcy prac budowlanych, gdyż on zaprezentuje nam swój pomysł na realizację inwestycji. O ewentualnych zmianach w organizacji podróżnych będziemy informować. na bieżąco - tłumaczy Bartłomiej Sarna.

Jak będzie wyglądać nowy dworzec w Częstochowie? Kanwą dla opracowanego projektu dworca były założenia przedstawione w zwycięskiej koncepcji konkursowej.

- Nowy dworzec będzie składał się z trzech powiązanych ze sobą funkcjonalnie części. Inwestycja zakłada budowę nowego pawilonu wschodniego od strony ulicy Piłsudskiego, mieszczącego główne funkcje obsługi pasażerów oraz przebudowę pasażu nad torami pełniącego głównie funkcję handlową. Nowa część zachodnia, od strony Placu Rady Europy, po uwzględnieniu zaleceń jury konkursowego, została nieco bardziej wysunięta w kierunku pl. Rady Europy, dzięki czemu stała się bardziej funkcjonalna. W jej sąsiedztwie będzie mieścić się centrum przesiadkowe dla autobusów - mówił nam jakiś czas temu Bartłomiej Sarna z Wydziału Współpracy z Mediami Polskich Kolei Państwowych.

Nowy dworzec ma być bardziej funkcjonalny niż ten obecny. Ma stać się wizytówką Częstochowy.

- Będzie to nowoczesna bryła, zaprojektowana zgodnie ze współczesnymi trendami w architekturze. Ponadto będzie on w pełni przystosowany do potrzeb osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Wśród usprawnień, które będą standardem na nowym dworcu w Częstochowie, są m.in. ścieżki prowadzące z polami uwagi, oznaczenia w alfabecie Braille’a, windy, kontrastowa kolorystyka wnętrz, mapy dotykowe dworca i wiele innych rozwiązań. Nowy dworzec będzie również zaopatrzony w nowoczesne systemy bezpieczeństwa i rozwiązania proekologiczne. O randze przyszłego dworca w Częstochowie może świadczyć również fakt, że będzie to jedna z największych inwestycji realizowanych w obecnym Programie Inwestycji Dworcowych, który obejmuje blisko 200 dworców kolejowych w całej Polsce - podkreśla Bartłomiej Sarna.

Ile może kosztować ta inwestycja? Tego na razie nie wiadomo. Dokładny koszt inwestycji poznamy po wyborze wykonawcy i podpisaniu umowy na realizację tego zadania.

Pomysł wyburzenia dworca i budowy nowego spotkał się ze sprzeciwem wielu mieszkańców. Od początku najmocniej protestowała Grupa Elanex, grupa społeczników, która od lat czynnie włącza się w dyskusję nad problemami Częstochowy i wizją rozwoju miasta. Został nawet stworzony specjalny komitet "Nasz Dworzec. Wspólna Sprawa!". W jego skład weszli m.in. m.in. Stefan Rybicki, znany częstochowski zegarmistrz i przedsiębiorca, Włodzimierz Gidziela z Towarzystwa Przyjaciół Częstochowy, radny Paweł Ruksza, konduktor Maciej Cała, znany filmowiec Krzysztof Kasprzak, Małgorzata Terrero-Rozmus, prezes Fundacji Rething oraz Piotr Strach z Polski 2050.

Pomysłów na zagospodarowanie tego miejsca było kilka. Pierwszy z nich mówił o przekazaniu dworca miastu, które mogłoby przeznaczyć go na swój cel tak, jak to miało miejsce np. w Toruniu. Dworzec na podobnych zasadach mogłyby przejąć również władze województwa. Innym rozwiązaniem mogłaby być sprzedaż dworca prywatnemu podmiotowi, który przeznaczyłby go na cele komercyjne. Wcześniej deklaracje przejęcia dworca zgłosili częstochowscy przedsiębiorcy na czele ze Stefanem Rybickim. Ostatnim rozwiązaniem byłoby przekazanie pieniędzy przeznaczonych na remont na modernizację obecnego dworca.

Scenariusz mówiący o odnowieniu obecnego budynku i wykorzystaniu jego potencjału nie zyskał aprobaty PKP i nie zostanie jednak zrealizowany.

- Przeprowadziliśmy konsultacje społeczne, konkurs architektoniczny przy współpracy z SARP oraz miastem, dzięki któremu przy pomocy architektów i specjalistów branżowych udało się wyłonić optymalne rozwiązania architektoniczne dla tej inwestycji. Propozycje społeczników, które były prezentowane w poprzednim roku, nie wyszły poza luźne pomysły, dlatego też jako inwestor nie możemy brać ich pod uwagę. Jako spółka mamy olbrzymie doświadczenie w modernizacji dworców kolejowych. W całej Polsce zakończyliśmy, w samym tylko Programie Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023, 73 inwestycje dworcowe. Były wśród nich przebudowy dużych dworców historycznych, takich jak Skarżysko-Kamienna czy Węgliniec oraz dworców mniejszych. W ramach programu budujemy też całkiem nowe dworce, nie tylko w formule Innowacyjnych Dworców Kolejowych, ale też dużych indywidualnych projektów tj. Włocławek (w budowie), Olsztyn Główny (w budowie) czy właśnie ruszająca budowa nowego dworca w Koszalinie - zaznaczał kilka miesięcy temu Bartłomiej Sarna.

Polskie Koleje Państwowe zakładają - przynajmniej na ten moment - że otwarcie całości nowego kompleksu dworca w Częstochowie nastąpi na przełomie 2025 i 2026 roku.

Przy tej okazji warto wspomnieć, że pod koniec 2022 roku mówiło się o tym, że PKP zamierza kupić od miasta część działek znajdujących się w pobliżu dworca. Miasto z kolei też zamierzało nabyć od PKP część gruntów. Miała nastąpić - kolokwialnie mówiąc - "wymiana" działek.

- Procedury związane z realizacja transakcji są w trakcie - podsumowuje Bartłomiej Sarna.

Miastu chodziło między innymi o część działek, na których znajduje się plac Rady Europy. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, wreszcie pojawi się szansa na wyremontowanie tego straszącego od lat miejsca. W jego centralnym punkcie znajduje się - robiąca kiedyś ogromne wrażenie - fontanna z zegarem słonecznym. Zniszczony obiekt stał się niestety niechlubną wizytówką miasta - przybywający do Częstochowy widzą go od razu po wyjściu z dworca.