Paweł Smolorz: Kadr z Nikisza

Dla jednych mistrzem starej szkoły, dla innych częścią folkloru tej części Górnego Śląska. Dla mnie i jednym, i drugim. Za-kład fotograficzny „Niesporek” istnieje na Nikiszu prawie od stu lat. Założył go Augustyn Niesporek, dziadek pana Krzysztofa. Znajduje się w sercu zabytkowych kamienic, nad nim - idealnie wpisany w zabudowę z czerwonej cegły - stary szyld: „Foto Nie-sporek, rok założenia 1919”.

Na Nikiszowcu to jedno z dwóch miejsc, które pamiętam od dziecka. Kilkadziesiąt metrów dalej była jeszcze działająca od 1989 r. restauracja „SITG”, ale w maju ubiegłego roku właściciele nie dogadali się z zarządcą nieruchomości i przenieśli ją do Podlesia Śląskiego. „SITG” i „Foto Niesporek” były częścią architektury i magicznego śląskiego folkloru tego miejsca. Trudno sobie wyobrazić Nikiszowiec bez nich. Zakład pana Krzysztofa jeszcze istnieje, prowadzi go żona, ale już nie w takim zakresie jak kiedyś; córka Sabina, która też zajęła się fotografią (a jakże!) przeniosła się w bardziej „chodliwe” miejsce.

Poznałem Krzysztofa Niesporka kilka lat temu. Ubolewał już wtedy, że sztuka fotografii chyli się ku upadkowi. Rynek zalała tandeta i fotografowie pracujący na weselach za wódkę i roladę z kluskami. Było widać, że mistrz starej szkoły powoli się wygasza. Wiedziałem, o czym mówi, bo sam mam słabość do fotografii. Otwieram stare albumy rodzinne, w nich Smolorze z XIX wieku. Nienagannie skomponowane, eleganckie postacie w grze światła i cieni, papier, znak wodny, opis... Nieśmiertelne. Rok po śmierci pana Krzysztofa mamy do czynienia z absolutnym spsieniem tej sztuki. Na fali epoki idiotycznych „selfików” „dziubków”, „zawodowcy” sprzedali wyobraźnię za cenę cyfrowego efekciarstwa. Fotograf stał się narzędziem komputera, choć powinno być odwrotnie. Niesporek to rozumiał.